جهان ها فراوان؛ هوش شما غنی‌تر از تمام آن‌هاست
ارسال شده توسط: امیرحسین کریم نژاد 15 مرداد 1403 ساعت 13:53
زمین در منظومه شمسی و کهکشان راه شیری قرار دارد. اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که تعداد کهکشان های جهان هستی چقدر است؟ جواب آنقدر زیاد است که از جایگاه کوچک خود در جهان وحشت خواهید کرد.
زمانی تصور می‌شد که زمین مرکز جهان هستی است و خورشید به همراه چند سیاره دیگر به دور ما می‌چرخند. همین نگاه نیز سبب شده بود که خودمان را خیلی مهم تلقی کنیم و فکر کنیم که دنیا عمدتا به زمین محدود می‌شود. هرچند به‌لطف پیشرفت علم شرایط تغییر کرد و متوجه شدیم که تنها نقطه‌ای کوچک در کهکشان راه شیری هستیم و کهکشان راه شیری نیز نقطه‌ای کوچک در جهان محسوب می‌شود. با این حساب تعداد کهکشان های جهان هستی چقدر می‌تواند باشد؟
تخمین تعداد کهکشان های جهان هستی بسیار چالش برانگیز است
شاید در ابتدا اینطور به‌نظر برسد که با یک سوال ساده مواجه هستیم. ما تلسکوپهای بسیار پیشرفته‌ای داریم که می‌توانند کهکشان‌های با فاصله چند میلیارد سال نوری را شناسایی کنند. در این حالت صرفا باید تلسکوپ‌ها را به‌سمت قسمت‌های مختلف بگیریم تا در نهایت تعداد کهکشان های جهان هستی مشخص شود. هرچند مسئله به این راحتی نیست.
مشکل اول اینجاست که حتی با پیشرفته‌ترین تلسکوپهای موجود نیز تنها می‌توانیم قسمت کوچکی از جهان هستی را مشاهده کنیم. جهان قابل مشاهده به بخشی از کیهان گفته می‌شود که نور آن وقت کافی برای رسیدن به زمین را داشته است. قدمت جهان هستی به ۱۳.۸ میلیارد سال پیش بر می‌گردد. هرچند که جهان قابل مشاهده از هر سمت بیشتر از ۱۳.۸ میلیارد سال نوری کش آمده است.
این موضوع نیز به پدیده انبساط یا گسترش جهان مربوط می‌شود. حالا با توجه به آنچه می‌بینیم، می‌توانیم بگوییم که اندازه کلی جهان در هر سمت به ۴۶ میلیارد سال نوری رسیده است. این میزان حتی نسبت به پایین‌ترین تخمین اخترشناسان فوقالعاده کمتر به‌نظر می‌رسد. در واقع می‌توان گفت که ما حداکثر ۳ درصد از کیهان را می‌بینیم. در این حالت تخمین تعداد کهکشان های جهان هستی کار آسانی نیست.
مشکل دوم به فراوانی فوقالعاده زیاد کهکشان ها مربوط می‌شود. تعداد آنها آنقدر زیاد است که دانشمندان امکان شمارش را ندارند و صرفا می‌توانند تخمین‌های خود را ارائه کنند. در واقع آنها تعداد کهکشان های موجود در یک قسمت بسیار کوچک از جهان هستی را می‌شمارند و سپس آن را در اندازه آسمان ضرب می‌کنند. هرچند اینجا نیز ما با یک مشکل دیگر مواجه می‌شویم. چه چیزی را می‌توان به‌عنوان کهکشان محسوب کرد؟
با نگاهی به جهان هستی می‌توان متوجه شد کهکشان های غول‌پیکری وجود دارند که جرم آنها ده‌ها برابر بیشتر از راه شیری است. در سمت دیگر نیز کهکشان های بسیار کوچکی هستند که می‌توان آنها را کهکشان های کوتوله نامید. اینجاست که مشخص کردن یک تعریف خاص برای کهکشان ضروری جلوه می‌کند.
بیایید برای محاسبه تعداد کهکشان های موجود در جهان هستی فقط کهکشان های با جرم ۱ میلیون خورشید و بیشتر از آن را لحاظ کنیم. بدین‌ترتیب می‌توان گفت که بین ۱ تا ۲ ترلیون کهکشان در بخش قابل مشاهده جهان هستی وجود دارد. البته دانشمندان معتقد هستند که در روزهای اولیه شکل‌گیری جهان تعداد کهکشان ها بسیار بیشتر بوده است. در واقع به‌همین خاطر است که تخمین‌های دانشمندان در مورد تعداد کهکشان های جهان هستی در طول زمان‌های مختلف تغییر می‌کند.
تخمین ارائه شده بر پایه داده‌های دریافتی از تلسکوپ هابل بوده است. هرچند که داده‌های تلسکوپ جیمز وب نیز تا حدودی همین ارقام را تایید می‌کنند. البته نباید از یک مسئله بسیار مهم در این زمینه غافل شد. تلسکوپ جیمز وب در طول سال‌های اخیر همیشه حضوری پررنگ در اخبار نجوم داشته است و توانسته از بسیاری جهات دانشمندان را شگفت‌زده کند. هرچند که این تلسکوپ نیز همچون هابل در نزدیکی زمین قرار دارد و باید با محدودیت‌های مختلف دست‌و‌پنجه نرم کند.
حضور اجرام مختلف در منظومه شمسی باعث می‌شود که نور دریافتی توسط تلسکوپ جیمز وب تاثیر پذیرفته از عوامل مختلف باشد. به‌همین خاطر گروهی از اخترشناسان تصور می‌کنند که تخمین ۱ تا ۲ ترلیون کهکشان چندان دقیق نباشد. در واقع تعداد کهکشان های قرار گرفته در برابر دیدگان ما باید کمتر باشد.
رویکرد متفاوت فضاپیمای New Horizons
این گروه از دانشمندان بر این باور هستند که فضای خارج از منظومه شمسی اطلاعات بهتری به ما می‌دهد. همین نیز سبب شد که سراغ فضاپیمای New Horizons بروند. تنها فضاپیمایی که توانسته از از منظومه شمسی خارج شود و به یک دوربین مجهز است. در سال ۲۰۲۱ دانشمندان از دوربین New Horizons استفاده کردند تا میزان نور دریافتی از قسمت‌های مختلف آسمان را ارزیابی کنند.
بر همین اساس دانشمندان می‌خواستند تخمین بزنند که چه تعداد کهکشان می‌توانند این میزان نور را تولید کنند. در نهایت در اخبار علمی اعلام شد که در جهان قابل مشاهده بین ۱۰۰ میلیارد تا ۲۰۰ میلیارد کهکشان وجود دارد. هرچند توجه داشته باشید که ما از نظر تکنولوژی فوقالعاده محدود هستیم و نمی‌توانیم لزوما تخمین درستی از تعداد کهکشان های جهان هستی داشته باشیم.
در نتیجه می‌توان گفت که تعداد کهکشان های موجود در جهان قابل مشاهده بین ۱۰۰ میلیارد تا ۲ ترلیون باشد. همه اینها در حالی است که ما می‌توانیم حداکثر ۳ درصد از کیهان را ببینیم. در این حالت تصور کنید که عظمت کل جهان هستی می‌تواند چقدر فراتر از تصور انسان باشد. مخصوصا اینکه در هر کهکشان میلیاردها ستاره و سیاره گوناگون حضور دارند.
البته این ارقام و مفاهیم در حالی قابل بحث خواهند بود که ما نظریه‌های رایج را بپذیریم. اگر در نهایت روزی مشخص شود که نظریه‌هایی همچون مولتی‌ورس واقعیت داشته‌اند، دیگر نمی‌توان از تعداد کهکشان های موجود در جهان هستی صحبت کرد. چراکه در این صورت بی‌نهایت جهان هستی و بی‌نهایت کهکشان وجود خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: آیا تلسکوپ جیمز وب واقعا توانسته قوانین فیزیک و اخترشناسی را زیر و رو کند بزرگترین عکس های ثبت شده از کیهان را تماشا کنید تلسکوپ جیمز وب در آخرین شاهکار خود، ۴۵ هزار کهکشان را در یک قاب جمع کرد
