"راز پشت پرده اولین ماهواره جهان: ماموریتی که آمریکا را شوکه کرد!"
ارسال شده توسط: امیرحسین کریم نژاد 25 مرداد 1403 ساعت 21:25
اولین ماهواره جهان با نام اسپوتنیک با پنج هدف مشخص به فضا پرتاب شد. این ماهواره به شوروی تعلق داشت و توانست وحشت گسترده‌ای را در محافل علمی و سیاسی آمریکا ایجاد کند.
امروزه شاهد رقابت سنگین چین و آمریکا در عرصه کاوش‌های فضایی هستیم. هر دو کشور تلاش می‌کنند ابتدا در ماه حضور یافته و سپس زمینه سفر به مریخ را فراهم کنند. اگرچه امروز روسیه توان حضور چشم‌گیر در فعالیت‌های فضایی را ندارد، اما در گذشته شوروی رقابت سنگینی را با آمریکا برای فتح فضا آغاز کرده بود. آنها حتی موفق شدند اولین ماهواره جهان را به فضا پرتاب کرده و تا مدت‌‌ها برتری علمی خود را به رخ آمریکایی‌ها بکشند.
اولین ماهواره جهان زمینه‌ساز پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای در فضا شد
در ۴ اکتبر ۱۹۵۷ (۱۲ مهر ۱۳۳۶) بود که عصر جدیدی در زندگی بشر آغاز گشت. در این تاریخ شوروی موفق شد اولین ماهوره ساخت بشر را به فضا پرتاب کند. اتفاقی که سبب حیرت و ناامیدی گسترده در میان مقامات آمریکایی گشت. امروزه فرستادن ماهواره به فضا کاملا عادی قلمداد می‌شود و حتی ایلان ماسک توانسته در پروژه استارلینک ۶۰۰۰ ماهواره را در مدار زمین قرار دهد. هرچند که اینکار در دوران جنگ سرد نشان‌دهنده قدرت یک کشور بود.
حضور اولین ماهواره جهان در مدار زمین این احساس را در مقامات آمریکایی ایجاد کرده بود که آنها از نظر تکنولوژی نسبت به شوروی ضعیف‌تر هستند. به همین‌خاطر آنها بودجه زیادی را صرف فعالیت‌های فضایی کردند و چندین راکت مختلف را تا سال ۱۹۶۰ مورد آزمایش قرار دادند. هرچند که همه این طرح‌ها با شکست مواجه شد.
ماهواره اسپوتنیک در شکل و اندازه یک توپ بستکبال بود و قطر آن به ۵۸ سانتی‌متر می‌رسید. همچنین ۴ آنتن از بدنه آن بیرون زده بودند. ماهواره شوروی با وجود ابعاد نسبتا کوچک خود ۸۴ کیلوگرم وزن داشت. درون بدنه کره‌ای آن نیز دو فرستنده رادیویی قرار داشتند که انرژی خود را از سه باتری روی-نقره تامین می‌کردند. این باتری‌ها توانستند تنها ۲۲ روز دوام بیاورند؛ اما همین نیز از پیش‌بینی‌های تمامی کارشناسان بیشتر بود.
جالب اینکه تمام شدن باتری‌ها باعث نشد اولین ماهواره جهان در مدار زمین باقی نماند. اسپوتنیک ۹۲ روز در مدار زمین حضور داشت و پس از آن دچار فروپاشی شد. ماهواره Sputnik برخلاف ماهواره‌های امروزی به بوستر مجهز نشده بود. به همین‌خاطر امکان تغییر موقعیت آن وجود نداشت. با وجود حضور کوتاه در مدار زمین، اسپونتیک توانست اخبار علمی سرتاسر جهان را تسخیر کند.
هدف شوروی از ارسال اسپوتنیک به فضا
بسیاری تصور می‌کردند که شوروی اهداف نظامی ترسناکی را با فرستادن این ماهواره به فضا دنبال می‌کند. در حالیکه اسپوتنیک با یک ماموریت علمی مشخص به فضا ارسال شده بود.
ماهواره‌های مدرن امروزی می‌توانند پیام‌های مختلف را به بخش‌های مختلف زمین ارسال کرده و تصاویری با جزئیات بالا از کیهان تهیه کنند. هرچند که اولین ماهواره جهان به ویژگی‌های جذاب ماهواره‌های امروزی مجهز نشده بود. در عوض مهندسان شوروی هنگام طراحی و توسعه اسپوتنیک پنج هدف مشخص را در سر داشتند. اول از همه اینکه می‌خواستند متوجه شوند از میان نظریه‌های مختلف ارائه شده برای بهترین روش قرار دادن یک شیء در مدار زمین کدامیک درست است.
حضور اسپوتنیک در مدار زمین می‌توانست این نظریه‌ها را بررسی کند. دوم اینکه شوروی می‌خواست دید بهتری در رابطه با میزان چگالی اتمسفر زمین داشته باشد. این مهم با اندازه‌گیری زمان لازم برای نابودی ماهواره هنگام بازگشت به زمین ممکن شد. افرادی که در آن زمان اخبار نجوم را پیگیری می‌کردند، صدای ارسالی از اسپوتنیک را به‌خاطر دارند. صدای اولین ماهواره جهان ابتدا ۰.۳ ثانیه پخش شد، سپس برای ۰.۳ ثانیه سکوت برقرار شد و پس از آن صدای سیگنال‌های ممتد ارسالی در اختیار جهانیان قرار گرفت.
ناسا اعلام کرد که اینکار بررسی هدف سوم شوروی از ارسال ماهواره به فضا بود. آنها می‌خواستند تاثیر اتمسفر بر پخش شدن امواج رادیویی را ارزیابی کنند. دو هدف دیگر ارسال ماهواره نیز به بررسی قوانین فشار در فضا و کمک به دانشمندان در درک چگونگی ردیابی اجرام حاضر در مدار مربوط می‌شد.
جالب اینجاست که شوروی اسپوتنیک 1 را صرفا با اهداف علمی روانه فضا کرده بود؛ اما در برخی محافل آمریکایی آن را یک ماهواره جاسوسی بسیار پیشرفته به‌حساب می‌آوردند. البته در طول جنگ سرد ماهواره‌های جاسوسی زیادی روانه فضا شدند، ولی اسپوتنیک 1 در میان آنها نبود.
تاثیر اسپونتیک بر کاوش‌های فضایی
بررسی اسناد تاریخی نشان می‌دهد که مهندسان شوروی در ابتدا قصد داشتند یک ماهواره ۱۵۰۰ کیلوگرمی را روانه فضا کنند؛ اما جذابیت فوق‌العاده ارسال اولین ماهواره جهان به فضا باعث شد که آنها یک ماهواره بسیار کوچکتر را آماده کنند. ماهواره‌ای که حسابی مقامات آمریکایی را به‌هم ریخت.
رئیس‌جمهور آمریکا در آن زمان یک سخنرانی مهم داشت و سعی کرد آرامش خود را حفظ کند. هرچند که پس از آن دستور فوری افزایش بودجه سازمان‌های ضروری برای رقابت با شوروی در عرصه فضا را صادر کرد. رئیس‌جمهور آمریکا از درگیری بین شاخه‌های مختلف نظامی این کشور بر سر پرتاب ماهواره به‌ستوه آمده بود. به همین‌خاطر دستور تشکیل یک سازمان فضایی غیرنظامی را صادر کرد. در واقع بدون موفقیت اولین ماهواره جهان ناسا نیز به این زودی به‌وجود نمی‌‌آمد و بودجه‌های هنگفت صرف کاوش‌های فضایی نمی‌شدند.
در گام بعدی شوروی از یک راکت برای فرستادن ماهواره به فضا استفاده کرد. این اقدام باعث شد که وحشت مقامات آمریکایی دو چندان شود. آنها نگران بودند که شوروی فاصله چندانی با ساخت یک موشک بالستیک قاره‌پیما و هدف قرار دادن مستقیم شهرهای آمریکا ندارد. در نتیجه سازمان پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی (دارپا) ایجاد شد. سازمانی که امروزه مسئولیت توسعه فناوری‌های نوین را برای نیروهای مسلح آمریکا به‌عهده دارد.
اولین ماهواره جهان بسیار ساده و کوچک بود و با اهداف علمی به فضا فرستاده شده بود؛ اما توانست عصر رقابت‌های فضایی و ماموریت‌های مهم را ممکن کند. بسیاری از مهندسان ناسا تاکید کرده‌اند که اگر بودجه این سازمان همانند دوران جنگ سرد در سطح قابل ملاحظه‌ای باقی می‌ماند، ۲۰ سال پیش سفر انسان به مریخ انجام می‌شد و اکنون مشغول کاوش در قسمت‌های مختلف منظومه شمسی بودیم.
بیشتر بخوانید: تصاویر منتخب مسابقه عکاسی کهکشان راه شیری سال ۲۰۲۴ ۱۵ مورد از خارق العاده ترین تصاویر تلسکوپ جیمز وب در سال ۲۰۲۳ تعداد کهکشان های جهان هستی هوش از سر شما می‌برد
