انسان‌ها از چه زمانی هنر پخت و پز را کشف کردند؟
ارسال شده توسط: معین کریمی 29 مرداد 1403 ساعت 14:46
پختن غذا جرقه‌ای بود که تکامل انسان را شعله‌ور کرد، اما این جرقه چه زمانی زده شد و چگونه موجب تکامل انسان‌ها شد؟
پخت و پز نقش مهمی در تکامل انسان داشته است. برخی پژوهشگران معتقدند که پخت و پز به اجداد ما کمک کرد تا کالری بیشتری دریافت کنند و در نتیجه مغز بزرگتری داشته باشند. اما سوالی که پیش می‌آید این است که انسان از چه زمانی پختن غذا را شروع کرده است؟
شروع پختن غذا در تاریخ
تاریخ دقیقی برای شروع پختن غذا وجود ندارد، اما شواهد و اخبار علمی نشان می‌دهند که انسان حداقل از ۵۰ هزار سال پیش و حتی تا ۲ میلیون سال پیش غذا را می‌پخته است. این شواهد از دو حوزه باستان‌شناسی و زیست‌شناسی به دست آمده است.
یکی از شواهد باستان‌شناسی برای پخت و پز، وجود نشاسته پخته شده در جرم دندان است. ریچارد ورانهام، استاد بازنشسته انسان‌شناسی زیستی در دانشگاه هاروارد و نویسنده کتاب چگونه پختن ما را انسان کرد (Catching Fire: How Cooking Made Us Human) نوشته است که مردم می‌توانند این نشاسته را در دندان‌هایی که ۵۰ هزار سال قدمت دارند، پیدا کنند.
آیا غذا پختن، اولین کاربرد آتش بوده است؟
شواهد مربوط به دوران قبل از آن خیلی واضح نیست. به طور کلی، دانشمندان به دنبال نشانه‌هایی از استفاده آتش توسط انسان هستند. اما وجود آتش لزوما به معنای پخت و پز نیست؛ زیرا ممکن است انسان‌ها از آتش برای گرم کردن خود یا ساخت ابزار استفاده کرده باشند.
بتان لینسکت، زمین‌شیمی‌دان باستان‌شناسی در دانشگاه آکسفورد گفته است که شواهدی از آتش در تمام سوابق باستان‌شناسی وجود دارد، اما مشکل این است که تشخیص دهیم آیا این آتش کنترل شده بوده یا اینکه انسان‌ها از آتش طبیعی استفاده کرده‌اند. مثلا ممکن است آتش‌سوزی در منطقه‌ای رخ داده باشد و انسان‌ها شاخه‌های نیم‌سوخته را برداشته و برای ساخت ابزار یا پخت و پز استفاده کرده باشند.
لینسکت می‌گوید برای آنکه بفهمیم انسان‌های اولیه آتش را کنترل می‌کرده‌اند یا نه، باید دنبال چیزهایی مثل خاکستر، بقایای گیاهان سوخته و سنگ‌هایی که به شکل خاصی چیده شده‌اند، بگردیم. این‌ها همه نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند انسان‌ها آتش را روشن می‌کردند و از آن استفاده می‌کردند.
آتشدان‌های باستانی؛ گواه بر تمدن‌های اولیه
شواهد نشان می‌دهند که انسان‌های اولیه نیز از آتش استفاده می‌کردند. برای مثال، در غار قسِم در اسرائیل، نشانه‌هایی از آتشدان ۳۰۰ هزار ساله در کنار بقایای حیوانات پیدا شده است. همچنین، در یک غار در سافک انگلستان، آتشدان ۴۰۰ هزار ساله حاوی استخوان‌های سوخته و سنگ چخماق کشف شده است.
حتی شواهدی از استفاده از آتش به یک میلیون سال پیش در غار واندرورک آفریقای جنوبی می‌رسد. ریچارد ورانهام می‌گوید عمق زیاد این غار نشان می‌دهد که خاکستر موجود نمی‌تواند نتیجه یک فرآیند طبیعی باشد.
همچنین، شواهدی از کنترل آتش در ۱.۶ میلیون سال پیش در کنیا وجود دارد. در سایت گشر بنوت یاعقوب در اسرائیل، محققان شواهد قانع‌کننده‌تری از غذا پختن در ۷۸۰ هزار سال پیش پیدا کردند. آنها علاوه بر آتشدان، استخوان‌های ماهی پخته شده نیز کشف کردند.
بدن ما به خاطر خوردن غذای پخته، تغییر کرده و با بقیه حیوانات فرق می‌کند. ورانهام می‌گوید این تغییرات به ما کمک کرده تا بهتر زندگی کنیم. برای مثال، گروهی از افرادی که فقط غذای خام می‌خورند، توانستند وزن کم کنند و برخی از خانم‌ها عادت ماهانه‌شان قطع شد. این نشان می‌دهد که بدن ما برای هضم غذاهای پخته سازگار شده است. سوال اینجاست که این اتفاق چه زمانی رخ داده است؟
اهمیت پختن غذا در تکامل انسان
به گفته ورانهام، ممکن است حتی قبل از ظهور انسان مدرن پخت و پز آغاز شده باشد. انسان راست‌قامت اولین انسان‌سانی بود که شباهت کمتری به نخستی‌سانان داشت و برخی ویژگی‌های او نشان می‌دهد که ممکن است اولین کسی که مواد غذایی را پخته باشد.
یکی از تفاوت‌های اصلی بین انسان مدرن و نخستی‌سانان، اندازه روده‌ها است. از آنجا که پخت و پز نیاز به هضم کمتر دارد، روده‌های ما کوچکتر از آنها شده است. بنا به گفته ورانهام روده بزرگ ما حدود دو سوم اندازه روده بزرگ شامپانزه، بونوبو یا گوریل است. بنابراین، شکم ما برخلاف شکم برآمده این حیوانات پس از خوردن غذا نسبتاً صاف است.
نخستی‌سانان غیرانسانی برای جای دادن روده‌های بزرگ‌تر، لگن پهن و دنده‌های گسترده دارند. به گفته ورانهام، اجداد انسان حدود دو میلیون سال پیش این ویژگی‌ها را از دست دادند. او همچنین افزود که در همان زمان، بزرگ‌ترین کاهش اندازه دندان‌های آسیاب در تاریخ تکامل انسان رخ داد. این موضوع به شدت با این ایده مطابقت دارد که ناگهان چیزی در رژیم غذایی تغییر کرده است. به طور مشخص، غذا نرم‌تر و جویدن آن راحت‌تر شده است. این اتفاق حدود ۱.۸ میلیون سال پیش رخ داد.
بنابراین داستان اصلی این است که پخت و پز حدود ۱.۹ میلیون سال پیش با پیدایش گونه‌ای که بیشترین شباهت را به انسان امروزی دارد، یعنی انسان راست‌قامت، آغاز شد. من فکر می‌کنم می‌توان یک داستان بسیار قانع‌کننده ارائه داد که می‌گوید پخت و پز و کنترل آتش مسئول تکامل انسان راست‌قامت بوده است.
اما بدون وجود شواهدی از کنترل آتش در آن زمان، ایده اینکه انسان راست‌قامت اولین آشپز بوده است، همچنان مورد بحث است. بنابه گفته لینسکت افراد زیادی هنوز روی این موضوع کار می‌کنند و این کار برای مدت طولانی ادامه خواهد داشت. اصلا معلوم نیست که آیا آنها می‌توانند دقیقاً زمان آن را مشخص کنند یا خیر.
در گجت نیوز بخوانید: ویروس های باستانی باعث رشد و تکامل اجداد ما شده‌اند! دانشمندان قدیمی ترین باور مذهبی انسان را کشف کردند قدیمی ترین داستان جهان در اندونزی کشف شد انسان های اولیه چطور می‌توانستند ماموت های غول‌پیکر را شکار کنند؟ قدیمی ترین قبرستان جهان، توسط انسان ها ساخته نشده است قدیمی ترین استارتاپ جهان ۴ هزار سال قدمت دارد
