لحظه‌های جادویی پیری: انسان‌ها چگونه در سنین ۴۴ و ۶۰ سالگی به طور ناگهانی دچار تغییرات می‌شوند؟
رشد انسان در طول زندگی عمدتاً به‌صورت زنجیره‌ای از تغییرات تدریجی از تخمک تا مرگ در نظر گرفته می‌شود؛ اما ممکن است یک روز صبح از خواب بیدار شوید، در آینه نگاه کنید و از خود بپرسید که چگونه ناگهان تا حد زیادی پیر شده‌اید. براساس پژوهشی جدید، اگر زمانی چنین چیزی را تجربه کردید، احتمالاً دچار خیال‌بافی نشده‌اید.
یافته‌های مطالعه‌ای جدید درمورد تغییرات مولکولی مرتبط با پیری، نشان می‌دهد که انسان‌ها در طول زندگی خود، دو جهش شدید روبه‌جلو را یکی در حدود ۴۴ سالگی و دیگری را در حوالی ۶۰ سالگی تجربه می‌کنند. مایکل اسنایدر، نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه استنفورد می‌گوید: «ما در طول زمان صرفاً به‌تدریج تغییر نمی‌کنیم، بلکه در مراحلی، تغییرات واقعاً چشمگیری وجود دارد که در تمام گروه‌های مولکولی به چشم می‌خورد.»
پیری فرایندی پیچیده است که افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را به همراه دارد. اسنایدر و همکارانش به منظور درمان بیماری‌های پیری، زیست‌شناسی پیری را بررسی کرده‌اند تا ماهیت تغییرات و چگونگی وقوع آنها را بهتر کنند. آنها بدین منظور، گروهی متشکل از ۱۰۸ بزرگسال را پیگیری کرده‌اند که در طول چندین سال، هر چند ماه یک‌بار نمونه‌های زیستی اهداء می‌کنند.
گروه پژوهشی دریافت که در برخی موارد مانند آلزایمر و بیماری‌های قلبی‌عروقی، خطر به‌تدریج با گذشت زمان بیشتر نمی‌شود، بلکه پس از یک سن خاص به‌شدت افزایش می‌یابد. بنابراین، آنها می‌خواستند نشانگر‌های زیستی پیری را بیشتر بررسی کنند تا دریابند آیا می‌توانند تغییرات مرتبط را شناسایی کنند؟
پژوهشگران با استفاده از نمونه‌های گروه خود، انواع مختلفی از مولکول‌های زیستی را ردیابی کردند. مولکول‌های مورد مطالعه شامل آر‌ان‌ای، پروتئین‌ها، لیپید‌ها و میکروبیوم روده، پوست، بینی و دهان بود و درمجموع ۱۳۵٬۲۳۹ ویژگی زیستی را شامل می‌شد.
هر شرکت‌کننده در طول ۶۲۶ روز به‌طور متوسط ۴۷ نمونه اهدا کرد و یکی از شرکت‌کنندگان ۳۶۷ نمونه در اختیار پژوهشگران قرار داد. این حجم از داده‌ها به بیش از ۲۴۶ میلیارد نقطه داده منجر شد که پژوهشگران آنها را تجزیه‌وتحلیل کرده و به دنبال الگو‌های تغییر گشتند.
چندین مطالعه قبلی، تغییرات غیرخطی را در فراوانی مولکول‌هایی یافته‌اند که می‌تواند با پیری در موش‌های صحرایی و انسان‌ها مرتبط باشد. مطالعات انجام‌شده روی مگس‌های میوه، موش و گورخرماهی نیز به روند پیری تدریجی در این گونه‌ها اشاره کرده است.
اسنایدر و همکارانش متوجه شدند تغییرات آشکاری در فراوانی انواع مختلف مولکول‌ها در بدن انسان در دو مرحله متمایز رخ می‌دهد. حدود ۸۱ درصد از مولکول‌هایی که مورد مطالعه قرار گرفتند، تغییراتی را در طی یک یا هر دو این مراحل نشان دادند. تغییرات در اواسط دهه پنجم و دوباره اوایل دهه هفتم زندگی با نشانگر‌های کمی متفاوت، به اوج خود می‌رسد.
در حوالی اوج دهه پنجم زندگی، تغییراتی در مولکول‌های مرتبط با متابولیسم چربی‌ها، کافئین و الکل و همچنین بیماری‌های قلبی-عروقی و اختلالات عملکرد پوست و عضله مشاهده می‌شد. اوج اوایل دهه هفتم زندگی نیز با تغییر در مولکول‌های مرتبط با متابولیسم کربوهیدرات‌ها و کافئین، بیماری قلبی-عروقی، پوست و عضله، تنظیم ایمنی و عملکرد کلیه همراه بود.
اولین اوج در اواسط دهه پنجم معمولاً مقارن با زمانی است که زنان به یائسگی نزدیک می‌شوند؛ اما پژوهشگران یائسگی را به‌عنون عامل اصلی تغییرات مشاهده‌شده، رد کردند، زیرا تغییرات مولکولی در مردان همان سن نیز مشاهده می‌شد. به‌گفته نویسندگان، اگرچه یائسگی یا پیش‌یائسگی ممکن است در تغییرات مشاهده‌شده در زنان در اوسط دهه پنجم زندگی نقش داشته باشد، اما احتمالاً عوامل مهم دیگری نیز وجود دارند که روی این تغییرات در هر دو جنس اثر دارند و شناسایی و مطالعه این عوامل باید از اولویت‌های پژوهش‌های آینده باشد.
محققان خاطرنشان می‌کنند حجم نمونه آنها بسیار کوچک است و آنها نمونه‌های زیستی محدودی را از افراد ۲۵ تا ۷۰ ساله آزمایش کردند. پژوهش‌های آینده می‌تواند به بررسی بیشتر این پدیده کمک کند و آن را با جزئیات بیشتری مطالعه کند تا درک بهتری از نحوه تغییر بدن انسان در طول زمان به دست آوریم.
