آشنایی با ۱۵ عامل مهم که می‌تواند به یائسگی زودرس منجر شود
یائسگی زودرس به وضعیتی گفته می‌شود که یک خانم قبل از رسیدن به سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی، علائم یائسگی را تجربه می‌کند. یائسگی زودرس به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و شناخت عوامل موثر، می‌تواند از بروز زودهنگام این موضوع جلوگیری کند. در این مقاله از بخش سبک زندگی از مجله اکالا می‌توانید با عوامل موثر در یائسگی زودرس آشنا شوید.
چه عواملی موجب یائسگی زودرس می‌شوند؟
یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهند و فرد دیگر قادر به بارداری نیست. در این وضعیت ترشح هورمون استروژن در بدن کاهش پیدا می‌کند و از همین رو با مشکلی مثل خشکی واژن، گرگرفتگی، تغییر خلق و خو و سردرد مواجه می‌شود.
هر چند عوامل متعددی بر بروز یائسگی زودرس موثر است، اما آمارها نشان می‌دهد که ۵۰ درصد از خانم‌ها بدون هیچ دلیل خاصی به یائسگی زودرس دچار می‌شوند. در ادامه این بخش به شما می‌گوییم که دلایل یائسگی زودرس چیست.
۱- عوامل ژنتیکی
بهتر است بدانید که زمان یائسگی شما به سابقه خانوادگی شما و همچنین زمان یائسه شدن مادرتان نیز بستگی دارد. افرادی که مادران آن‌ها به یائسگی زودرس مبتلا شده‌اند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند.
۲- سیگار کشیدن
آمارها نشان می‌دهد خانم‌هایی که سیگار می‌کشند، معمولا ۲ سال زودتر از خانم‌های غیر سیگاری یائسه می‌شوند. از طرف دیگر این افراد معمولا علائم شدیدتری را در یائسگی خود تجربه می‌کنند. نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهد که طول عمر زنان سیگاری مبتلا به یائسگی نیز ۲ سال از زنان غیر سیگاری کمتر است.
بیشتر بخوانید: برای پیشگیری از یائسگی زودرس چه بخوریم چه نخوریم
۳- جراحی تخمدان
خانم‌هایی که یک یا هر دو تخمدان خود را جراحی کرده‌اند، ممکن است زودتر از دیگر خانم‌ها به یائسگی دچار شوند. برداشتن تخمک موجب متوقف شدن قاعدگی می‌شود و این موضوع موجب کاهش سطح استروژن در بدن، گرگرفتگی و کاهش میل جنسی می‌شود.
در برخی خانم‌ها بعد از برداشتن یک تخمدان، عملکرد طبیعی هورمون‌ها حفظ می‌شود، اما برداشتن ۲ تخمدان موجب یائسه شده فرد می‌شود.
۴- شیمی درمانی یا پرتو درمانی
قرار گرفتن در معرض شیمی درمانی و پرتو درمانی به خصوص در ناحیه لگن، به تخمدان‌ها آسیب وارد می‌کند و در این شرایط، قاعدگی به صورت موقت و دائم متوقف می‌شود. به طور کلی احتمال یائسگی زودرس در خانم‌هایی که شیمی درمانی یا پرتو درمانی انجام داده‌اند بیشتر است، اما این مشکل برای همه خانم‌ها ایجاد نمی‌شود.
۵- جراحی رحم
برداشتن رحم یا هیسترکتومی موجب متوقف شدن قاعدگی می‌شود و در این شرایط امکان بارداری در خانم‌ها وجود ندارد. خانمی که عمل جراحی رحم را انجام می‌دهد دیگر توانایی باردار شدن ندارد، اما از آن جایی که تخمدان‌ها همچنان به تولید هورمون‌ها ادامه می‌دهند، ممکن است فرد یائسه نشود.
معمولا خانم‌هایی که این عمل را انجام می‌دهند ۱ تا ۲ سال زودتر از زمان مورد انتظار یائسگی را تجربه می‌کنند.
۶- ایدز
یکی دیگر از عوامل موثر در یائسگی زودرس ابتلا به ایدز است. ابتلا به ویروس HIV در خانم‌هایی که به عفونت شدید مبتلا هستند و دارو قادر به کنترل علائم نیست، موجب یائسگی زودرس می‌شود. اکثر خانم‌های مبتلا به ایدز گرگرفتگی‌ها و علائم آزاردهنده شدیدتری را در دوران یائسگی خود تجربه می‌کنند.
۷- سندرم ترنر
خانم‌های مبتلا به مشکلات کروموزومی ممکن است یائسگی زودهنگامی را نسبت به سایر خانم‌ها تجربه کنند. برای مثال خانم‌های مبتلا به سندرم ترنر یکی از اختلالاتی است که موجب بروز این مشکل می‌شود. در این افراد تخمدان‌ها در زمان تولد به طور طبیعی شکل نمی‌گیرند و از همین رو این افراد چرخه قاعدگی نرمالی ندارند و زودتر یائسه می‌شوند.
بیشتر بخوانید: علامت‌هایی که نشان می‌دهد یائسگی نزدیک است
۸- سندرم خستگی مزمن
سندرم خستگی مزمن بیماری است که موجب بروز ضعف، درد عضلانی، از دست دادن حافظه و خواب نامناسب می‌شود. افرادی که به این سندرم مبتلا هستند، معمولا قبل از ۴۰ تا ۴۵ سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند.
۹- وجود توده در تخمدان
وجود توده در تخمدان ممکن است بر میزان ترشح هورمون‌ها موثر باشد. به علاوه زمانی که برای برداشتن توده‌ها نیاز به جراحی باشد تخمدان برداشته شود، ترشح هورمون‌ها متوقف شده و فرد با علائم یائسگی زودرس مواجه می‌شود.
۱۰- چاقی
بهتر است بدانید که چاقی رابطه مستقیم بر یائسگی زودرس دارد. افرادی که در رژیم غذایی روزانه خود از کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها به مقدار زیاد استفاده می‌کنند و فعالیت بدنی کمی دارند، زودتر از سایرین یائسه می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که تجمع استروژن در بافت‌های چربی بیشتر است و این موضوع موجب یائسگی زودرس می‌شود.
۱۱- بیماری‌های خود ایمنی
در برخی از بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به بافت‌های تخمدان حمله می‌کند و در این شرایط بافت تخمدان شروع به تخریب می‌کند. ابتلا به این بیماری موجب بروز اختلال در ترشح هورمون استروژن می‌شود و از همین رو ممکن است فرد به یائسگی زودرس مبتلا شود.
۱۲- لاغری بیش از حد
جالب است بدانید که لاغری زیاد نیز درست مثل چاقی موجب بروز یائسگی زودرس می‌شود. زنان بسیار لاغر معمولا ذخایر استروژن کمتری نسبت به سایر خانم‌ها دارند و از همین رو زودتر یائسه می‌شوند.
۱۳- صرع
صرع یک نوع اختلال عصبی است که این افراد در معرض نارسایی زودرس تخمدان قرار دارند. در چنین شرایطی تولید استروژن در تخمدان‌ها دچار اختلال می‌شود و از همین رو فرد زودتر از دیگران علائم یائسگی را تجربه می‌کند. بررسی مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به صرع می‌تواند تا ۱۴ درصد خطر ابتلا به یائسگی زودرس را افزایش دهد.
۱۴- ابتلا به سندرم داون
سندرم داون یک نوع اختلال شایع کروموزومی است که این افراد معمولا بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به یائسگی زودرس قرار دارند.
۱۵- کم کاری تیروئید
اختلالات مربوط به تیروئید می‌تواند منجر به یائسگی زودرس شود. اکثر خانم‌هایی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، قبل از ۴۰ سالگی یا در اوایل دهه ۴۰ زندگی خود یائسگی را تجربه می‌کنند.
در این مقاله به ۱۵ مورد از عوامل موثر در یائسگی زودرس اشاره شد. به خاطر داشته باشید که علائم یائسگی زودرس می‌تواند به شما کمک کند تا سریع تر از بروز این مشکل جلوگیری کنید. برای درمان موثر یائسگی زودرس بهتر است با مشاهده اولین علائم، هر چه سریع تر از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
من مژده شرف عاشوری هستم. سالهاست که به صورت تخصصی در مورد موضوعات مختلف می‌نویسم و ترجمه میکنم. از بازی با کلمات و خلق محتوای تازه لذت میبرم و دوست دارم دنیای اطرافم رو بیشتر از چیزی که میبینم، کشف کنم…
