نگاهی به سامانه پدافندی ارتفاع پایین 9 دی ایران: دژ آهنین آسمان‌ها
ارسال شده توسط: علیرضا قادرمیهنی 01 شهریور 1403 ساعت 21:49
مدتی است که سامانه پدافندی ارتفاع پایین 9 دی ایران به عنوان برادر کوچکتر سامانه سوم خرداد معرفی شده که در ادامه به ذکر جزئیات آن می‌پردازیم.
اخبار جنگ و درگیری در خاورمیانه و تهدیدهای وقت و بی‌وقت اسرائیل، آمریکا و کشورهای اروپایی ایجاب می‌کند که قوای نظامی کشورمان روز به روز فعالیت‌های خود را در راستای ارتقا و پیشرفت سامانه‌های دفاعی افزایش دهد. جنگ روسیه و اوکراین نشان داد که در کنار موشک‌پرانی‌های دشمن باید از سامانه‌های پدافندی قدرتمند برخوردار بود وگرنه شکست حتمی خواهد است.
سامانه پدافندی ارتفاع پایین 9 دی ایران
یکی از مهمترین سامانه‌های پدافند ایران، پدافند هوایی سوم خرداد است که یک سامانه موشکی با برد بلند و ارتفاع درگیری بالا به حساب می‌آید. این سامانه 200 کیلومتر برد دارد و پس از اینکه توانست پهپادهای گلوبال هاوک آمریکا را شکار کند به شکارچی کرکس معروف شد.
امروز تصمیم گرفته‌ایم نگاهی به سامانه پدافندی 9 دی که یک سامانه برد کوتاه و ارتفاع پایین است بیندازیم و مشخصات کلی آن را توضیح دهیم. به طور کلی 9 دی نسخه کوتاه برد سوم خرداد است و ترکیبی از خودرو حامل و رادار این سامانه برد بلند خواهد بود. این سامانه برای درگیری در ارتفاعات پایین با سرعت و چالاکی بالا طراحی شده است.
خودرو کشنده سامانه 9 دی
روی خودرو حامل سوم خرداد نه تنها سامانه 9 دی بلکه چندین سامانه ایرانی دیگر سوار شده است. متاسفانه مثل سایر حامل‌های سامانه‌های پدافندی، هیچ اطلاعاتی از این خودرو در دست نیست و براساس ظاهر آن می‌توان گفت که یک خودرو شش چرخ با توان انتقال قدرت به هر شش چرخ است که چرخ‌های جلویی به فرمان متصل هستند و برخی منابع مدعی شده‌اند که توان پیشرانه آن 250 اسب بخار است.
در قسمت جلویی خودرو دو پنجره به چشم می‌خورد که به احتمال زیاد محل قرارگیری راننده و فرمانده سامانه است. داخل کابین هم سامانه‌های کنترلی وجود دارد. گفته شده برای عملیاتی شدن سامانه 9 دی نیاز به حضور 5 خدمه داریم. (البته 5 خدمه برای مسلح کردن به صورت کامل)
سیستم پدافندی 9 دی به صورت صد درصد خودمختار و مستقل عمل می‌کند و نیاز به هیچ گونه پشتیبانی نخواهد داشت. رادار و لانچر موشک‌ها عقب خودرو مستقر شده و برای اینکه شلیک به دقت انجام شود از چهار جک هیدرولیکی به منظور حفظ تعادل خودرو استفاده شده است.
بیشتر بخوانید:
معرفی سامانه ایرانی پدافند هوایی آرمان
رادار سامانه 9 دی
رادار نصب شده در جلوی خودرو دقیقا مشابه راداری است که روی سامانه سوم خرداد استقرار یافته و از نوع آرایه فازی فعال با 1700 المان گیرنده و فرستنده است. برخی منابع مدعی شده‌اند که در هر رادار تنها 1400 المان وجود دارد. منابع غربی ادعا می‌کنند که برد کشف رادار 9 دی 120 کیلومتر و برد درگیری آن 60 تا 80 کیلومتر خواهد بود. (هر چه هدف ریزتر و پنهان‌کارتر باشد، برد درگیری کاهش می‌یابد)
به نظر می‌رسد رادار پدافندی فوق قادر است به طور همزمان 8 هدف را با هم رهگیری کرده و با دو هدف درگیر شود. رادار هدایت و آتش 9 دی برای اینکه بتواند به طور 360 درجه بچرخد، باید کل سیستم چرخان آن شامل رادار و لانچر پرتاب دائما بچرخند. به همین خاطر است که علاوه بر یک رادار جستجو باید از یک رادار مستقل برای رصد آسمان بهره گرفت. همچنین می‌توان سر رادار را به سمت منطقه هجوم دشمن گرفت تا بتواند همان ناحیه را جسجتو کند.
موشک‌های سامانه 9 دی
تفاوت عمده و بارز سامانه 9 دی با سوم خرداد در نوع و اندازه موشک‌های آن است. راکت‌های 9 دی کوچکتر هستند و برد کمتری دارند. از جمله ویژگی‌های این موشک می‌توان به بال‌های ذوزنقه‌ای در قسمت میانی به سمت عقب بدنه و بالک‌های کنترلی نصب شده در انتهای بدنه اشاره کرد. در کل 8 موشک بر روی دو لانچر چهارتایی مستقر می‌شوند.
موشک‌ها مجهز به سیستم هدایت در خط دید رادار با کمک امواج رادیویی هستند؛ در این شیوه موشک از هیچ گونه سیستم هدایتی برخوردار نیست و رادار آتشبار پس از شلیک، هم هدف و هم موشک را تا رسیدن به مقصد هدایت خواهد کرد. (به کمک امواج رادیویی و ارسال آن به راکت)
استفاده از سیستم امواج رادیویی برای هدایت موشک به سمت هدف به این خاطر بوده که موشک‌ها سیستم هدایت مستقل نداشته باشند؛ این روش دو مزیت مهم دارد که عبارتنداز:
اول اینکه راکت کوچکتر شده، قطر کمتری دارد و می‌توان تعداد بیشتری از آن را درون یک سامانه آتشباری جای داد.دوم اینکه موشک سبک تر شده و سرعت و چالاکی بیشتری خواهد داشت.
به طور کلی سامانه‌های پدافندی ارتفاع پایین مانند 9 دی، تور، پانتسیر و کورتال از این روش هدایت برای رهگیری و برخورد به هدف استفاده می‌کنند. موشک 3.5 متر طول دارد و وزن کلی آن 200 کیلوگرم است. همچنین برآوردها نشان می‌دهد سرعت آن به 3.5 الی 4 ماخ برسد و بنابه ادعای برخی منابع تنها 32 ثانیه زمان برای رسیدن به حداکثر برد خود زمان لازم دارد. این راکت از یک چاشنی انفجاری مجاورتی لیزری بهره می‌گیرد.
موشک‌ها داخل باکس مخصوص قرار می‌گیرند که باعث می‌شود تعویض آنها به راحتی امکان پذیر شود. علاوه بر این تعبیه راکت‌ها داخل باکس مانع آسیب دیدگی خواهد شد و برای مدت زمان بیشتری می‌توان آنها را در حالت عملیاتی نگه داشت. به طور دقیق نمی‌دانیم اما راکت‌ها احتمالا در کنار سیستم هدایت راداری از سیستم اپتیکی بهره می‌برند. همچنین لانچر پرتاب مجهز به سیستم اپتیکی برای کشف و رهگیری اهداف به شکل غیرفعال است.
گرچه اطلاع دقیقی از برد هوایی موشک نداریم ولی احتمالا 20 کیلومتر برد ضد یک هدف هوایی دارد. متاسفانه از کلاهک جنگی موشک هیچ چیز نمی‌دانیم ولی مطمئنیم که یک واحد آتشبار سامانه 9 دی شامل 4 خودروی حامل موشک است.
در گجت نیوز بخوانید: نگاهی به بودجه دفاعی سرسام آور آمریکا در سال ۲۰۲۵ تماشا کنید: سقوط ترسناک جنگنده روسی از زاویه دید خلبان این جدیدترین عکس سامانه پدافندی اس ۵۰۰ روسیه است دو موشک کروز قدیر و نصیر به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد
