پژوهش در اجلاسی باشکوه: تاریخ اربعین ۱۴۰۳ و فلسفه عمیق پیاده‌روی اربعین • مجله تصویر زندگی
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در عاشورای سال ۶۱ قمری و مصادف با ۲۰ صفر است.
چهلمین روز پس از واقعه عاشورا که منجر به شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفایشان شد را اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند که در ایران تعطیل رسمی است. پیاده‌روی اربعین به سوی کربلا، از باشکوه‌ترین مراسم‌های عزاداری شیعیان و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان است.
تاریخ اربعین ۱۴۰۳
تاریخ اربعین ۱۴۰۳ در تقویم شمسی با یکشنبه ۴ شهریور ۱۴۰۳ برابر است.تاریخ اربعین ۱۴۰۳ در تقویم میلادی با ۵۲ آگوست ۲۰۲۴ برابر است.تاریخ اربعین ۱۴۰۳ در تقویم قمری با ۲۰ صفر ۱۴۴۶ برابر است.
معنای لغوی اربعین
اربعین در لغت به معنی چهلم است و بیستم ماه صفر، چهلمین روز شهادت حضرت امام حسین (ع) را اربعین حسینی می‌نامند.
فلسفه زیارت اربعین
بنا بر برخی نقل‌ها اسرای کربلا روز بیستم ماه صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت آرامگاه حضرت امام حسین (ع) و دیگر شهدا به کربلا رفتند اما عده‌ای از علما همچون شیخ طوسی و شیخ مفید معتقدند که اسرا از شام به مدینه رفته‌اند؛ همچنین عده‌ای از علما، نویسندگان و مقاتل، ورود اسرا در اولین اربعین حسینی به کربلا را بعید دانسته و روایات و دلایل در این مورد را رد کرده‌اند با این وجود ورود جابر بن عبدالله انصاری در اربعین به کربلا و زیارت آن حضرت، در بین منابع چندان اختلاف نیست و سنت زیارت اربعین به دست او تأسیس گردیده است.
شیخ طوسی می‌نویسد: «روز اربعین روزی است که جابر بن عبدالله انصاری صحابی رسول خدا (ص) از مدینه برای زیارت قبر امام حسین (ع) به کربلا آمد و او اولین زائری بود که قبر شریف امام حسین (ع) را زیارت کرد.
پیاده‌روی اربعین حسینی
پیاده روی اربعین یا راهپیمایی اربعین حسینی در روزهای منتهی به بیستم صفر از نقاط مختلف عراق به‌طرف کربلا و با هدف زیارت اربعین برگزار می‌شود، بیشتر زائران، از مسیر نجف به کربلا می‌روند و در طول مسیرهای راهپیمایی، جایگاه‌هایی برای پذیرایی از زائران وجود دارد که موکب خوانده می‌شود.
در سال‌های اخیر، میلیون‌ها نفر در این راهپیمایی شرکت می‌کنند و بسیاری از منابع، این رویداد را بزرگترین گردهمایی سالانه مذهبی در جهان دانسته‌اند.
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اربعین سیدالشهدا (ع) می‌نویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم (ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راهپیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود.
فلسفه پیاده روی اربعین چیست؟
به گفته برخی پژوهشگران، پیاده‌روی و زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) در روز اربعین ریشه تاریخی دارد و از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بوده‌است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی، راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند.
این راهپیمایی در برهه‌ای از زمان به ورطه فراموشی سپرده و در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می‌شود.
او اولین بار در عید قربان به پیاده‌روی از نجف تا کربلا اقدام کرد که ۳ روز در راه بود و حدود ۳۰ نفر از دوستان و اطرافیانش وی را همراهی می‌کردند، «محدث نوری» از آن پس تصمیم گرفت، هر سال این کار را تکرار کند که آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم حضرت اباعبدالله حسین (ع) رفت.
ثواب پیاده روی اربعین
روایات متعددی در خصوص زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده داریم که اجر و ثواب معنوی زیادی دارد. از امام صادق (ع) روایت شده است:
یَا حُسَیْنُ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یُرِیدُ زِیَارَهَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ص. إِنْ کَانَ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ حَسَنَهً وَ مَحَی عَنْهُ سَیِّئَهً حَتَّی إِذَا صَارَ فِی الْحَائِرِ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِینَ الْمُنْتَجَبِینَ [الْمُفْلِحینَ الْمُنْجِحِینَ] حَتَّی إِذَا قَضَی مَنَاسِکَهُ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّی إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص. یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَی
ای حسین! کسی که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین ابن علی (ع) باشد، اگر پیاده رود خداوند منّان به هر قدمی که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌فرماید تا زمانی که به حائر برسد و پس از رسیدن به آن مکان شریف، حق تعالی او را از رستگاران قرار می‌دهد تا وقتی که مراسم و اعمال زیارت را به پایان برساند که در این هنگام او را از فائزین محسوب می‌کند تا زمانی که بازگردد، در این وقت فرشته‌ای نزد او آمده و می‌گوید: رسول خدا (ص) سلام رسانده و به تو می‌فرماید: از ابتدا عمل را شروع کن، تمام گناهان گذشته‌ات آمرزیده شد.
