شب‌های سرنوشت‌ساز بورس: آیا سرمایه‌گذاری‌های لاتاری مانند خودروها بورس را دگرگون می‌کند؟
اقتصاد آنلاین – رجا ابوطالبی: بورس ایران بعد از ۳۷ روز، بالاخره توانست چند کندل مثبت و صعودی ثبت کند. از طرفی بررسی ۱ ساله شاخص کل نشان می‌دهد که اندک اندک باید شاهد افزایش عرضه در کلیت بازار باشیم؛ چرا که روند صعودی بازار سرمایه بیش از ۱۷ روز نبوده است. اما آیا با روی‌کار آمدن تیم اقتصادی جدید، می‌توان به رشد بازار، بیش از افت آن امیدوار بود؟
پایان لاتاری خودرو
بیش از دو میلیون نفر در قرعه‌کشی خودرو ایران‌خودرو شرکت کردند تا شاید بتوانند با قیمت کارخانه صاحب خودرو شوند. این شانس‌آزمایی، با مسدود کردن مبلغ قابل توجهی در حساب‌های وکالتی معنا پیدا می‌کرد.
با روی‌کار آمدن دولت جدید و مشخص شدن وزیر اقتصاد، موج خوش‌بینی میان فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. این مسئله را می‌توان در به وضوح بر روی تابلو معاملاتی ردگیری کرد. از سوی دیگر از زمان خروج ترامپ از برجام، هیچگاه نسبت P/S بازار تا این حد افت نکرده بود. این یعنی ارزش بازار شرکت‌ها تنها ۱.۴ برابر درآمد یک سال آنهاست. همین عامل به خوبی جذابیت بازار سرمایه را به تصویر می‌کشد و در شرایطی که حال بازار مساعد است، می‌توان بخشی از منابع پارک‌شده برای لاتاری خودرو را به سمت بازار سوق دهد.
برای بزرگی این عدد کافی است آن را با حمایت‌های صندوق توسعه ملی مقایسه کنیم. صندوق توسعه ملی در ۳ سال گذشته که بیشترین ریسک‌ها متوجه بازار سرمایه بود، حدود ۱۴.۳ همت را به بورس تزریق کرد. در حالی که طبق شنیده‌ها، منابع پارک‌شده برای لاتاری خودرو بیش از ۳۰۰ همت بوده که اگر تنها ۵ درصد آن‌ها راهی بازار سرمایه شود، با سبد حمایتی صندوق توسعه ملی در ۳ سال گذشته برابری می‌کند.
قانونی که سرمایه را از صندوق‌ها فراری داد
اداره نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در ابلاغیه‌ای خطاب به مدیران‌عامل بانک‌های کشور اعلام کرد که همکاری بانک‌ها با کارگزاری‌های بازار سرمایه، صدور کارت‌های شتابی و پرداخت سود روزشمار در قالب صندوق درآمد ثابت، صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا و روش‌های مشابه را تا تدوین قوانین مرتبط تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد. با این تفاسیر، ۳ گروه مالی مفید، فارابی و کاریزما که منابع مالی سرشاری را در اختیار دارند و حتی صندوق‌های تحت ید آن‌ها از لیدرهای بازار به حساب می‌آیند، با خروج منابع و نقدینگی همراه خواهند بود. البته این خروج نقدینگی از منابع پارک شده در حساب‌های حامی با درآمد ثابت بوده و می‌تواند قسمتی از بازار را تقویت کنند.
گفتنی است که بخش عظیمی از این منابع تمایلی به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را نداشته و مجددا در بانک‌ها پارک خواهند شد؛ اما از آن‌جایی که آن پول‌ها به نقدینگی در بازار کمک چندانی نمی‌کردند، اضافه شدن آن‌ها به چرخه بازار اتفاق مثبت و خروج آن‌ها از بازار کم اثر است. حتی می‌توان مدعی بود یک بازار رقیب بورس حذف شده که قطعا فواید آن بیش از مضراتش است.
در آخر باید گفت که دولت جدید می‌تواند با اقدامات به موقع خود، این منابع عظیم را به سمت تولید و بازار سرمایه هدایت کند تا ضمن تقویت و بهبود ارزش معاملات، شاهد رکودشکنی این بازار ارزنده باشیم.
