عباس رافعی: «هوش مصنوعی» را کارگردان فیلم تلقی نکنیم!
تهیه‌کننده و کارگردان باسابقه سینمای ایران درباره تخصیص بخش ویژه‌ای به «هوش مصنوعی» در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران، گفت: ایده بسیار خوبی است که سینمای ایران، هم‌پای سینمای جهان بتواند پدیده‌های جدید مانند فیلمسازی با هوش مصنوعی را تجربه کند.
عباس رافعی در گفت و گو با ایرنا درباره کاربرد هوش مصنوعی در آثار تصویری امروز و واکنش بهنگام جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به این فناوری اظهار داشت: اینکه سینمای ایران، هم‌پای سینمای جهان بتواند پدیده‌های جدید مانند فیلمسازی با هوش مصنوعی را تجربه کند، ایده بسیار خوبی است.
وی افزود: همین امروز ما تیزرهای تبلیغاتی و یا فیلم‌های کوتاهی را شاهد هستیم که کاملا توسط هوش مصنوعی ساخته شده‌اند و از همین زاویه فکر می‌کنیم این فرصت که در قالب جشنواره فیلم‌کوتاه تهران بتوانیم به تماشای فیلم‌های تولید شده توسط این فناوری، بنشینیم، اتفاق جالبی باشد. البته این‌ها آثاری هستند که در فرآیند تولید آن‌ها، از هوش مصنوعی «استفاده» شده است و اینگونه نیست که بگوییم این آثار را هوش مصنوعی ساخته است.
اگر بگوییم یک فیلم را هوش مصنوعی ساخته است، عملا نقش انسان را در فرآیند ساخت آن حذف کرده‌ایم و گویی نقش فیلمساز را در روند تولید اثر، نادیده گرفته‌ایم
این فیلمساز باسابقه تأکید کرد: اگر بگوییم یک فیلم را هوش مصنوعی ساخته است، عملا نقش انسان را در فرآیند ساخت آن حذف کرده‌ایم و گویی نقش فیلمساز را در روند تولید اثر، نادیده گرفته‌ایم. بالاخره این سوال را باید مدنظر داشته باشیم که در فرآیندی که به تولید یک اثر به نام فیلم منتهی می‌شود، نقش فیلمساز کجاست؟
رافعی افزود: به همین دلیل همچنان باید تأکید کنیم که این انسان است که از هوش مصنوعی استفاده می‌کند و اینگونه نیست که بخواهیم مدعی شویم، هوش مصنوعی در حال ساخت فیلم است.
این کارگردان سینما درباره سابقه همراهی خود با جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، گفت: من در چندین دوره از جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، هم عضویت در هیأت انتخاب را تجربه کرده‌ام و هم عضو هیأت داوری بوده‌ام. این حضور هم به چندین سال قبل بازمی‌گردد. ارزیابی شخصی‌ام درباره شرایط امروز سینمای کوتاه این است که در سینمای کوتاه، اساسا «فرم» جلب توجه می‌کند و از همین منظر ساخت فیلم‌کوتاه محل آزمون‌وخطا برای فیلمسازان است تا بسیاری از فرم‌های متنوع فیلمسازی را در آن تجربه کنند.
رافعی درباره مهمترین ویژگی سینماگرانی که از مسیر سینمای کوتاه به سینمای بلند رسیده‌اند، گفت: مهمترین ویژگی این گروه از فیلمسازان این است که آزمون و خطای خود را در عرصه سینمای بلند انجام نمی‌دهند. بسیاری از فیلمسازانی که پیش‌تر ساخت فیلم کوتاه را تجربه نکرده‌اند، در مقیاس سینمای بلند به‌دنبال آزمون و خطا هستند. متأسفم که بسیاری از فیلمسازانی که در سال‌های اخیر در سینمای بلند کارگردانی کرده‌اند، پیش‌تر ساخت فیلم‌کوتاه را تجربه نکرده بودند. این گروه یا پیش‌تر دستیار کارگردان بوده‌اند و یا به‌واسطه رابطه‌های فامیلی فرصت کارگردانی فیلم بلند را به دست آورده‌اند.
برخی از این فیلمسازان، آثاری را ساخته‌اند که وقتی دیدیم متوجه شدیم که اساسا زبان سینما را بلد نیستند! فیلمسازانی که پیش‌تر ساخت فیلم‌کوتاه را تجربه کرده باشند، به همین دلیل فیلمسازان موفق‌تری می‌شوند. این مساله مربوط به امروز هم نیست
وی افزود: برخی از این فیلمسازان، آثاری را ساخته‌اند که وقتی دیدیم متوجه شدیم که اساسا زبان سینما را بلد نیستند! فیلمسازانی که پیش‌تر ساخت فیلم‌کوتاه را تجربه کرده باشند، به همین دلیل فیلمسازان موفق‌تری می‌شوند. این مساله مربوط به امروز هم نیست. از سال‌های قبل و زمانی که پیش از فعال شدن دفاتر سینمای جوان، فیلمسازان در مراکزی مانند کانون پرورش فکری، کار حرفه‌ای را آغاز می‌کردند، همواره فیلمسازانی با فیلم‌کوتاه شروع کرده بودند در سینمای بلند هم موفق‌تر ظاهر شدند. در همین سال‌ها هم فیلمسازانی که با حمایت انجمن سینمای جوانان ایران وارد میدان فیلمسازی کوتاه شدند، بعدها فیلمسازان موفق‌تری بودند.
این کارگردان سینما در عین حال گفت: هرچند فیلم‌کوتاه، هویتی مستقل از سینمای بلند دارد و اینگونه نیست که بگوییم فیلمسازان سینمای کوتاه، رتبه‌ای پایین‌تر از کارگردانان سینمای بلند دارند. بسیاری از فیلمسازان هستند که همچنان در عرصه سینمای کوتاه فعال هستند و در جهان با همین عنوان شناخته می‌شوند.
وی تأکید کرد: در عین حال، برخی در مسیر ساخت فیلم‌کوتاه تجربه‌هایی را کسب می‌کنند و بعدتر وارد سینمای حرفه‌ای و بلند می‌شوند که شخصا فکر می‌کنم این مسیر مسیر بسیار درستی است.
چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
