اعتماد؛ نیرویی فراتر از تعطیلی / آیا روزهای طلایی بورس از راه رسیده‌اند؟
اقتصاد آنلاین – رجا ابوطالبی: هفته‌های نیمه تعطیل کشور برای اهالی بازار سرمایه کاملا تعطیل است. این موضوع را بررسی روند معاملاتی هفته‌هایی که ۲ روز یا بیشتر تعطیلی دارند به خوبی اثبات می‌کند. از سوی دیگر حتی اگر در اوج روند صعودی نیز باشیم، سبب کاهش ارزش معاملات می‌شوند. اما این هفته و علی‌رغم اینکه اتفاق ویژه‌ای در بازار رقم نخورد، چرا یکی از پرقدرت ترین کندل‌های سال ۱۴۰۳ ثبت شد؟
خبردرمانی
به عقیده اکثر کارشناسان، رشد پر قدرت این روزهای بازار مدیون اعتماد به وزیر اقتصاد جدید است. همتی با حضور در برنامه تلویزیونی تمام قد پشت بورس ایستاد و سیاست‌های مخربی که در سنوات گذشته آفت بازار بودند را نقد کرد. وزیر اقتصاد صراحتا اعلام کرد که افزایش یک شبه نرخ بهره نه تنها نمی‌تواند سبب کنترل تورم شود، بلکه تهدیدی برای تولید و بورس به حساب می‌آید. قیمت‌گذاری دستوری و فاصله فاحش بین دلار آزاد و نیما از دیگر محورهاس سخنان همتی بود که جز متهمان اصلی حال بد بازار هستند.
فردای آن روز نیز رئیس دولت چهاردهم چند کلامی در خصوص بازار سرمایه سخن به میان آورد که افزایش اعتماد به سیاست‌های دولت جدید را بیش از پیش خواهد کرد؛ اعتمادی که حلقه گمشده در دولت سیزدهم بود و هیچگاه سخنان وزیر اقتصاد وقت تا به این اندازه اثرگذار ظاهر نشد.
کنترل حقوقی‌ها
بررسی‌ها نشان می‌دهد که حقوقی‌ها قبل از آغاز رشد همه‌جانبه بازار، در سمت فروشنده ظاهر می‌شوند و عرضه‌های نسبتا سنگینی را به بازار تحمیل می‌کنند. این اتفاق در اسفندماه ۱۴۰۲ که شاخص کل بیش از ۹ درصد رشد کرد و حتی در سال‌های ۹۸ و ۹۹ نیز به خوبی قابل ردگیری و بررسی است.
البته ناگفته نماند که به عقیده اکثر کارشناسان این فروش حقوقی‌ها کد به کد بوده و برای مخدوش کردن عملیات سفته بازانه آن‌ها انجام می‌گیرد. اما در این روزها کنترل سفت و سخت سازمان روی حقوقی‌ها را شاهد هستیم و دیگر از فروش آبشاری آن‌ها خبری نیست. اتفاقی که سبب می‌شود حقیقی‌ها نیز جسارت خرید بیشتری پیدا کنند.
عکس فوق به خوبی مدیریت عرضه توسط حقوقی‌ها را به تصویر می‌کشد.
اقدامات بانک مرکزی
بانک مرکزی هم در حمایت از بازار سرمایه داوطلب شد و بسته حمایتی خود از بورس را ارائه کرد. نخستین اقدام، تضمین ۳۶۰ همت اوراق تامین مالی توسط بانک‌های عامل برای انتشار اوراق تامین مالی ریالی جهت طرح‌های توسعه و تامین سرمایه در گردش شرکت‌های بورسی است.
رئیس بانک مرکزی انتشار ۲ میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی علی‌الخصوص در حوزه پتروشیمی و معدن را دومین اقدام برای حمایت از بازار سهام اعلام کرد. همچنین فرزین به عنوان اقدام سوم اعلام کرد ۱.۵ میلیارد یورو وام ارزی به شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی و طرح‌های زودبازده داشته باشند، اعطا می‌شود تا از این طریق به افزایش صادرات آن‌ها منجر شود.
از سوی دیگر بانک مرکزی ۵۰ همت از ذخیره قانونی بانک‌ها را برای وام مسکن آزاد خواهد کرد. آزاد کردن ذخیره قانونی برای وام‌های مثبت در سیستم بانکی می‌تواند هم وضعیت تامین مالی را بهبود ببخشد و هم کمی گره از وضعیت رکودی باز کند.
البته که به اقدامات بالا ایرادات اساسی وارد است. اولا به عقیده اکثر کارشناسان، صحبت‌های فرزین در حد حرف بوده و عملیاتی نشده‌است. زیرا تاثیر آن بر روی تابلو قابل مشاهده نیست. دوما بسیار روشن است که سه اقدام فوق به عنوان عامل مستقیم تاثیر گذار در کوتاه مدت تلقی نشده بلکه تاثیر غیرمستقیم در بلندمدت دارد. چرا که نرخ تامین مالی هنوز مشخص نیست و حتی اگر تفاوت فاحشی با نرخ بهره بازار داشته باشد نیز نمی‌تواند به عنوان نرخ پایه و جریان‌ساز عمل کند.
این امر اما می‌تواند دغدغه‌مندی سیاست‌گذاران در خصوص بازار سرمایه را به تصویر بکشد که با حضور طیب‌نیا و همتی، می‌تواند رنگ عقلانیت نیز به خود بگیرد.
مجموع عوامل فوق سبب شد تابلوی سبز، روز دیگر چشم‌نوازی کند.
