رازهای نهفته در نقشههای باستانی: کشف رشتهکوه زاگرس در قدیمیترین نقشه جهان
این لوح گلی که چگونگی درک تمدن بابل از جهان معاصرش را در اوایل هزاره نخست پیش از میلاد نشان میدهد، به زبان اکدی نوشته شده است و قدمت آن به احتمال زیاد به ۲۹۰۰ تا ۲۶۰۰ سال قبل بازمیگردد.
این لوح در ابعاد ۱۲ در ۸ سانتیمتر شامل یک توصیف متنی مختصر و گمشده، به همراه یک نقشه کوچک از شهر است. بابل، شهر باستانی بینالنهرین، در این نقشه در مرکز جهان قرار گرفته و رود فرات دیده میشود که از شمال (بالا) به سمت جنوب (پایین) جریان دارد. دو دهانه این رود با برچسب «باتلاق» و «خروج» مشخص شده است.
در این نقشه کل منطقه بینالنهرین توسط یک «رود تلخ» یا اقیانوسی مدور احاطه شده است. هفت یا هشت منطقه خارجی به صورت بخشهای مثلثیشکل در آن سوی اقیانوس به تصویر کشیده شده است که تصور میشود کوههای زاگرس باشند.
علاوه بر شهر بابل در نیمه شمالی نقشه سه تمدن دیگر یعنی شوش (پایتخت عیلام) در جنوب، اورارتو در شمال شرقی و هابان پایتخت کاسیها در شمال غربی نشان داده شده است.
این لوح توسط هرمزد رسام، جهانگرد، باستانشناس و دیپلمات آشوریتبار بریتانیا که منشور حقوق بشر کوروش بزرگ را نیز کشف کرد، در اواخر قرن ۱۹ در استان بغداد و حدود ۶۰ کیلومتری شمال شهر باستانی سیپار در کرانه شرقی رود فرات پیدا شد.
هفت دایره کوچک در این نقشه ترسیم شده است که احتمالا نشاندهنده هفت ایالت (شهر) در آن روزگار هستند. متاسفانه بقیه این نقشه از بین رفته و مشخص نیست که سازندگان آن احتمالا چه چیزهای دیگری ترسیم کرده بودند.
مورخان گمان میکنند این لوح گلی، که امروزه در موزه بریتانیا نگهداری میشود، در زمان امپراتوری بابل نو یا امپراتوری کـَلدانی ساخته شده است.
دوران فرمانرویی حکمرانان بابل نو از سال ۶۲۶ پیش از میلاد آغاز شده و تا ۵۳۹ پیش از میلاد ادامه یافت. آنان قصد داشتند تا تمدن بابلی-اکدی را احیا کنند که در این کار تا حدی موفق شدند اما سرانجام از لشکر کوروش بزرگ پادشاه هخامنشی شکست خورده و این منطقه بخشی از شاهنشاهی ایران شد.