سانسور در «نون. خ»: شلوار کردی ممنوع برای زنان؛ هدف طراح لباس زیباسازی بازیگر نیست!
در مراسم پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما، نشر گیلگمش به بررسی کتاب «حرفه سینماگر: طراح لباس» با حضور پگاه تَرکی پرداخت.
به گزارش روابط‌عمومی خانه سینما، نشست بررسی کتاب «حرفه سینماگر: طراح لباس»، نوشته «دبورا نادولمن لاندیس»، منتشر شده از نشر گیلگمش با حضور پگاه تَرکی، طراح لباس سینما روز دوشنبه ۱۹ شهریور برگزار شد.
در این نشست که به مناسبت پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما برگزار شد و میزبانان آن مؤسسه هنری «اوسان»، مجله «کمد سارک» و مجله «آگراندیسمان» بودند، علاقه‌مندان به طراحی لباس در محل «کافه کتاب گیلگمش دیوار» گرد هم آمدند.
در ابتدای این نشست پرستو نباتی، سردبیر مجله کمد سارک گفت: «فعالیت این مجله از سال ۱۳۹۷ آغاز شد. در این مدت تلاش کردیم تا از دنیای فشن اطلاعات خوبی به علاقه‌مندان ارائه کنیم، در جهان امروز فرصت یادگیری درباره فشن از طریق دیدن فیلم یا خواندن کتاب فراهم است و نباید این فرصت را از دست داد. بسیاری از افراد علاقه دارند که طراحی را به‌عنوان شغل حرفه‌ای خود دنبال کنند و امیدوارم جلسه امروز به علاقه‌مندان کمک کند.»
در ادامه این مراسم پگاه تَرکی درباره کتاب «حرفه سینماگر: طراح لباس» توضیح داد: «نکته جالب تمام طراح‌هایی که در این کتاب از آن‌ها یاد شده این است که تحصیلات آن رشته را داشته‌اند؛ یعنی فارغ‌التحصیل این رشته از دانشگاه بودند. این کتاب بسیار حائز اهمیت است، چون طراحان روایت می‌کنند که چگونه طراح شدند. به‌عنوان کسی که کار طراحی لباس در سینما را انجام می‌دهد، پیشنهاد می‌کنم این کتاب را بخوانید؛ چون مهم‌ترین نکته کتاب این است که شما متوجه می‌شوید باید چه کاری انجام دهید. در این کتاب به‌وضوح به ما توضیح داده شده که قرار نیست شما از همان ابتدا تبدیل به یک طراح حرفه‌ای شوید، در گام اول باید تجربه کنید، یعنی کارآموز باشید، بعد دستیار شوید تا کم‌کم آدم‌ها شما را ببینند.»
در طراحی لباس برای سینما با خلق شخصیت مواجهیم نه تجارت
او درباره طراحی لباس در دو حوزه مجزا گفت: «باید بدانید که طراحی دوخت با طراحی لباس در سینما متفاوت است؛ بنابراین در اولین قدم چیزی که اهمیت دارد انتخاب شماست. در حوزه فشن ما با تجارت مواجه هستیم، اما در خصوص طراحی سینما با خلق یک شخصیت طرف هستیم، ضمن اینکه شما در سینما فیلمنامه و کارگردان هم دارید بنابراین نمی‌توانید بگویید که برای دل خودمان طراحی می‌کنیم؛ چون هر شخصیتی در فیلمنامه خصوصیات خودش را دارد، طراح لباس باید قهرمان داستان را درست طراحی کند، مثلاً اثر معاصر یا تاریخی، هریک شرایط خاص خودش را دارند.»
این طراح لباس ادامه داد: «در اثر معاصر، اولین قدم خواندن فیلمنامه است، باید در دنیا فعلی تصورش کنید، باید با کارگردان به تعامل برسید، شخصیت را خوب تصور کنید، برای این تصور حتی لازم است از تجریش تا جوانمرد قصاب بروید آدم‌ها را ببینید و از آن‌ها عکس بگیرید، من یکبار سر عکس‌گرفتن از مردم نزدیک بود کتک بخورم. دیدن جامعه به تصور کردن شما کمک می‌کند، به این خاطر که شما می‌بینید در سطح جامعه مردم چه چیزهایی می‌پوشند.»
او درباره مرحله بعدی برای طراحی لباس گفت: «گام دوم در طراحی لباس، انتخاب پالت رنگی درست است. هر آرتیستی باید نقاشی و تصویر خوب ببیند. این دیدن‌ها موقعیت را برای شما فراهم می‌کند تا حافظه تصویری خود را تربیت کنید، به همین دلیل چه برای طراحی لباس فشن و چه طراحی لباس در سینما به افراد توصیه می‌کنم که برای تربیت حافظه به گالری بروند.»
تعامل اولین اصل جامعه مدرن است
تَرکی درباره مهارت آوردن ایده روی کاغذ توضیح داد: «بعد از اینکه شخصیتتان را شناختید و با کارگردان صحبت کردید، باید این طراحی را روی کاغذ بیاورید، به نظر من ضعیف‌ترین طراح کسی است که نتواند ایده‌هایش را روی کاغذ بیاورد وجه اشتراک ۸۰ درصد از طراحان لباس حاضر در این کتاب، دیدن نقاشی، عکس و کشیدن ایده روی کاغذ است. بگذارید کارگردان ایده شما را ببیند چون ۸۰ درصد کارگردان‌ها نمی‌توانند چیزی که در ذهن شماست را تصور کنند و زمانی که روز تست گریم می‌رسد همه چیز خراب می‌شود.»
او درباره تعامل با تیم سازنده گفت: «آدم بسته‌ای نباشید و حتماً با اعضای تیم تعامل کنید و این‌گونه نباشد که از حرفتان کوتاه نیایید. شما با طراحی لباس اشتباه می‌توانید یک بازیگر را نابود کنید و این وظیفه شماست تا با مشارکت طراح گریم و باقی عوامل این کار را انجام دهید، بهترین طراح لباس کسی است که در دل کار حل شود.»
ترکی ادامه داد: «در سینمای ما خیلی مواقع افراد انفرادی کار می‌کنند، درحالی‌که شما یک گروه هستید تا یک فیلم به سرانجام برسد، بنابراین کار گروهی است، امکان دارد حتی طراح گریم یا مدیر فیلم‌برداری با یک پیشنهاد ایده طراحی لباس شما را تغییر دهد. وقتی به تعامل نرسید هرکسی ساز خودش را می‌زند، تعامل اولین اصل جامعه مدرن است، وقتی تعامل نباشد تازه جنگ و دعوا شروع می‌شود طوری‌که طراح گریم و لباس، هر یک ساز خودشان را می‌زنند، در نهایت کار خودتان به‌عنوان طراح لباس خراب می‌شود، ما باید بپذیریم در یک فیلم همه ما همراه هستیم، برنده گروه است، وقتی مشارکت نباشد همه زیر سؤال می‌روند.»
طراحی لباس چه فیلم‌هایی سخت است؟
تَرکی درباره تجربه کاری خود گفت: «اهمیت جمع‌آوری عکس بسیار بالاست، من به‌واسطه علاقه‌ام مطالعه تاریخی زیادی داشتم و زمانی که می‌خواستم کار طراحی لباس «سووشون» را انجام دهم به‌واسطه همین علاقه بیش از ۳ هزار عکس تاریخی داشتم و همان‌ها را به خانم آبیار نشان دادم.»
ترکی در پاسخ به این سؤال که آیا طراحی لباس فیلم‌های مدرن سخت‌تر است یا فیلم‌های تاریخی یا آثار فولکلور توضیح داد: «انجام کار مدرن خیلی سخت‌تر است به این خاطر که در کار تاریخی یک الگویی وجود دارد، مثلاً ما اگر بخواهیم درباره بازه زمانی ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ کار کنیم، می‌توانیم عکس‌های آن را بررسی کنیم، البته فراموش نکنید که بهترین کار در اثر تاریخی این است که لباس کاراکترتان را از دل عکس‌های تاریخی خارج کنید. در طراحی لباس برای کار تاریخی فشن وارد می‌شود، این همان‌جایی است که طراح شخصیت‌پرداز و طراح مد به یکدیگر متصل می‌شوند.»
او ادامه داد: «زمانی که ما سریال «نون. خ» را کار می‌کردیم کلی به من فحش دادند که این چه لباس‌هایی است؛ چون افراد می‌خواهند زیباترین لباسشان به تصویر کشیده شود و همه به لباس‌ها نقد می‌کنند؛ ولی تجربه طراحی برای یک اثر این‌چنینی جالب است؛ مثلاً خانم‌ها سر زمین شلوار کردی می‌پوشند؛ اما من به‌خاطر ممیزی نتوانستم این موضوع را در «نون. خ» به نمایش بگذارم. فراموش نکنید شما طراح شخصیت هستید وظیفه ندارید کسی را خوشگل کنید یک موضوع بامزه بگویم، سر «نون. خ» همه دوست داشتند منگوله ببندند بعد با آقای آقاخانی تصمیم گرفتیم کَلَک بزنیم ایشان من را دعوا می‌کردند تا من بتوانم آن منگوله را از لباس بازیگران حذف کنم و آن‌ها هم این موضوع را بپذیرند.»
سال‌هاست برند ایرانی می‌پوشم
او در پاسخ به این سؤال که در ایران چقدر امکان استفاده از برند داخلی وجود دارد گفت: «من هم خودم از برندهای ایرانی لباس می‌خرم، هم برای بازیگران از این برندها استفاده می‌کنم، در تمام کارهای سروش صحت لباس‌ها از برندهای ایرانی بود، خودم هم مدت‌ها است که برند ایرانی می‌پوشم، به نظرم طراح‌های ایرانی خیلی خوب کار می‌کنند چرا نباید خریدار لباس از برندهای ایرانی باشیم؟»
استفاده از تکنولوژی شما را جلو می‌اندازد
ترکی درباره استفاده از تکنولوژی در صنعت طراحی لباس توضیح داد: «در هر جایگاهی باید برای پیشرفت تلاش کنیم، پیش‌تر برای طراحی از مداد استفاده می‌کردیم؛ اما حالا از نرم‌افزار استفاده می‌کنیم. ما نیامده‌ایم که قدرت طراحی دستی خودمان را به رخ بکشیم، بنابراین استفاده از تکنولوژی شاید شما را چند ماه از کار جلو بیندازد.»
خانه سینما با همکاری مراکز فرهنگی هفته پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما را از ۱۸ تا ۲۶ شهریور در مراکز فرهنگی شهر برگزار می‌کند.
