فلاح: «نمایش کودک و نوجوان» در آستانه بحران نیازمند توجه جدی – نهادهای فرهنگی قدمی به پیش نمی‌گذارند!
سینماپرس: نشست خبری نوزدهمین «جشنواره ملی هنرهای نمایشی کودکان و نوجوانان» و پویش بین‌المللی «به سمت قبله» صبح روز شنبه ۲۴ شهریور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
به گزارش سینماپرس، این نشست با حضور فرهاد فلاح و سارا روستاپور رئیس و دبیر نوزدهمین جشنواره هنرهای نمایشی کودکان و نوجوانان، سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون و دبیر پویش «به سمت قبله» و احسان منصوری مدیرکل کانون استان مرکزی و دبیر دومین جشنواره سرود برگزار شد.
فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون و رئیس نوزدهمین جشنواره هنرهای نمایشی کانون در ابتدای این نشست درباره «جشنواره ملی سرود آفرینش» که هفته گذشته برگزار شد، بیان کرد: با توجه به شیوع کرونا بعد از پنج سال توقف، دومین دوره این جشنواره مقدماتش از سال گذشته فراهم شد و هفته گذشته بخش پایانی آن در استان مرکزی برگزار شد که اتفاق بسیار خوبی را رقم زد. در مقطع ابتدایی ۱هزار و ۱۱۱ گروه حضور یافتند و از این تعداد ۱۶ گروه به مرحله پایانی راه یافتند و نفرهای برگزیده معرفی شدند.
او ادامه داد: مشارکت حدود ۲۰هزار کودک و نوجوان در این دوره بسیار اتفاق خجسته و میمونی بود، با توجه به این‌که فعالیت‌های گروهی بسیار سخت و پیچیده‌تر از فعالیت‌های فردی است، در بخش سرود بایدها و نبایدهای زیادی وجود دارد. از شعر و آهنگ تا خوانندگی و هم‌خوانی، پوشش، لباس ومحتوایی که سرود در آن تولید شده همه نیازمند یک فعالیت پیچیده و هماهنگ است. کانون پرورش فکری علاقه‌مند است که در فعالیت‌هایی که ساختار گروهی دارند سرمایه‌گذاری کند که جشنواره سرود در این زمینه اتفاق بسیار مبارکی برای شروع این جریان و تحقق دستاوردهایی که به همراه دارد، بود.
معاون فرهنگی کانون افزود: حضور بیش از هزار و ۱۰۰ گروه یک سرمایه فرهنگی عظیم است که باید به نحو احسن از آن بهره برد.
فقر جدی در حوزه نمایش کودک و نوجوان
فلاح همچنین درباره نوزدهمین جشنواره ملی هنرهای نمایشی کودکان و نوجوانان گفت: این جشنواره مانند جشنواره سرود یک فعالیت کاملا گروهی است که عوامل و زمینه‌های بسیار زیادی می‌خواهد تا یک اجرای خوب انجام شود. از یک متن خوب، تا تهیه‌کنندگی، بازیگری، دکور، نور، صدا و… همه مجموعه توانمندی‌های یک گروه را به کار می‌گیرد تا یک اثر فاخر خلق شود. کانون پرورش فکری تلاش کرده است تا این اتفاق بیفتد. هدف اصلی ما در حوزه جشنواره هنرهای نمایشی کودکان و نوجوانان این بود تا در راستای ماموریت کانون برای شناسایی استعدادهای کودکان در حوزه‌های مختلف، سرمایه انسانی آینده بخش هنر نمایشی کشور را تقویت کنیم و از الان افرادی که استعداد این کار را دارند شناسایی و کمک کنیم تا ظهور و بروز داشته باشند و بتوانند خودشان را در سپهر هنری کشور به نمایش برسانند. آن چه که بسیار مهم است این است که در حوزه تئاتر در کشور ما سرمایه‌گذاری صورت گیرد در حوزه نمایش کودک و نوجوان با فقر بسیار جدی روبرو هستیم و کمتر نهادی است که ورود جدی به حوزه تئاتر کودک و نوجوان داشته باشد و کانون این ماموریت را متوجه خود می‌داند تا بتواند در حوزه نمایش و تئاتر سرمایه‌گذاری کند و فعالیت داشته باشد. هدف ما کشف استعدادهای برتر در حوزه نمایش و زمینه‌سازی برای پرورش آنهاست.
او اظهار کرد: این جشنواره درباره کودک و نوجوان نیست، بلکه برای کودک و نوجوان است و تمام عوامل غیر از کارگردانی که مربیان ایفاگر آن هستند، خود بچه‌ها حضور دارند و حتی بخش ویژه نمایشنامهنویسی را داریم و نوجوانانی که در این حوزه ورود پیدا کرده و رتبه کسب کرده‌اند در این جشنواره حضور دارند. شعار این دوره ما «این صحنه خانه ماست» نام دارد و از ۲۶ شهریور۱۴۰۳ گروه‌های مختلف نمایش به شهر تهران وارد می‌شوند و از ۲۷ شهریور اجراهای آنها در مرکز تئاتر کانون واقع در پارک لاله آغاز می‌شود.
معاون فرهنگی کانون با بیان این‌که هر گروهی دو اجرای مردمی و داوری خواهد داشت، افزود: علاقه‌مندان، خانواده‌ها و کسانی که مرتبط با حوزه کودک ونوجوان هستند می‌توانند از این اجراها استفاده کنند و جدول اجراها نیز در روزهای آینده منتشر خواهد شد. علاوه بر این در حاشیه جشنواره، کارگاه‌های آموزشی خواهیم داشت که می‌تواند زمینه‌های آموزشی خوبی را ایجاد کند.
فلاح گفت: توجه به نامداران و افراد شناخته شده، امیدآفرینی، آیین‌های بومی، سنتی مذهبی، طنز و محیط زیست از جمله موضوع‌های جشنواره است که در کنار بخش آزاد، گروه‌ها در آن حضور یافته‌اند. در بخش نونگاه افراد ۱۲تا۱۴ سال، نوجوان۱۵ تا ۱۷ سال و در بخش ارشد اعضای ارشد کانون و افراد ۱۸ تا ۲۲ سال حضور یافته‌اند.
او همچنین با اشاره به این‌که بخش‌های مختلف جشنواره شامل صحنه‌ای، عروسکی –زنده و عروسکی خواهد بود، توضیح داد: در مراسم پایانی جشنواره از عروسک‌های نمایشی «دارا و سارا» با استفاده از شخصیت این دو عروسک رونمایی خواهیم کرد، چرا که این دو عروسک، شخصیت‌های عروسکی تولیدی کانون در دهه‌های گذشته بودند که به دلایل مختلف، جریان توسعه و رشد این عروسک‌ها پیگیری نشد و ظهور و بروز آنها مستمر نبود. در دوره جدید یکی از سرفصل‌های جدی ما احیای این عروسک‌ها بود که با پیوست‌های فرهنگی و تجاری همراه خواهند بود. تلاش می‌شود تا صرفا یک عروسک صامت نباشند. در دوره تولدشان این عروسک‌ها صامت بودند، اما ما عروسک‌های نمایشی دارا و سارا را رونمایی خواهیم کرد. چرا که از فقر جدی در این حوزه رنج می‌بریم. عروسک‌هایی در صداوسیما حضور دارند که بزرگسال هستند و فضای بزرگسال دارند، اما در حوزه عروسک‌های کودک و نوجوان ضعیف هستیم و کانون تلاش می‌کند نقش خود را در این زمینه ایفا کند و با رونمایی این عروسک‌های نمایشی وارد عرصه نمایش شوند.
رئیس جشنواره ملی هنرهای نمایشی کانون تاکید کرد: چرخه‌ای که برای این عروسک‌ها دیدیم، اجراهای مختلف در نقاط محروم و تماشاخانه‌های سیار و صحنه‌ای است تا این عروسک‌ها به صورت نمایشی حضور پیدا کنند. همچنین در زمان‌هایی که با بحران و بلایای طبیعی مواجه هستیم، کانون از پیک امید بهره می‌برد و برای بچه‌های آسیب‌دیده امید آفرین است و ظرفیت نقش‌آفرینی این دو عروسک این امکان را فراهم می‌کند تا حضور یافته و نقش‌آفرینی کنند. برای تولید محتوا و سناریو نمایشی از ظرفیت باشگاه «قاف» استفاده خواهیم کرد که در دو بخش شعر و داستان تشکیل یافته و از بخش داستان برای تولید متن اجرایی عروسک‌ها استفاده خواهیم کرد که برای اولین بار است از ظرفیت کودک و نوجوان برای تولید نمایش‌نامه استفاده خواهیم کرد. برای آینده نیز حضور در صداوسیما را خواهیم داشت تا این عروسک‌ها نقش‌آفرین باشند و چرخه مربوط به تولید کتاب و بازارپردازی که این عروسک باید داشته باشد در دستور کار است.
فلاح اظهار کرد: تولید محصولات و چرخه بازارپردازی اقتصادی به حیات این دو عروسک کمک خواهد کرد که در گذشته این اتفاق رقم نخورد.
شادپیمایی کودکان و نوجوانان و یادآوری اهمیت تئاتر به خانواده‌ها
سارا روستاپور دبیر این جشنواره نیز طی سخنانی بیان کرد: این جشنواره بسیار خوبی است چرا که نوجوانان را دیده و درک کرده و به آنها فرصتی داده است که می‌توانند از آن استفاده کنند. با توجه به شعار جشنواره، در واقع صحنه نمایش به نوعی خانه آنهاست. بحث تئاتر و نمایش بسیار مهم است، نه صرفا برای بچه‌ها که می‌خواهند بازیگر شوند یا تئاتر را شغل خود بدانند به این عنوان که از آن استفاده کنند و در آینده بتوانند در جامعه حضور یابند و ارتباط برقرار کنند و با اعتماد به نفس بالا خود را معرفی کنند و حضور یابند.
او ادامه داد: حدود ۵ هزار عضو کانون و گروه‌های آزاد در این جشنواره شرکت کردند. برگزاری چنین جشنواره‌ای کار سختی است چرا که سرمایه‌گذاری چندانی در این امر وجود ندارد و کانون بسیار اتفاق خوبی را رقم زده و این فرصت را فراهم کرده تا بچه‌ها بتوانند حضور یابند و اجرا کنند. ۱۹ هزار نفر در کل ایران این نمایش‌ها را دیده‌اند و ۵۳۰ نمایش به دست ما رسید که از این میان ۱۷ نمایش به مرحله نهایی راه پیدا کردند و از ۲۷ تا ۳۰ نمایش در تهران اجرا شوند و داوران ببینند و امتیاز دهند و در روز پایانی برگزیدگان اعلام خواهند شد.
دبیر جشنواره ملی هنرهای نمایشی کانون افزود: این جشنواره از ۲۴ اردیبهشت آغاز به کار کرد و شیوه‌نامه نیز در آبان ۱۴۰۲ اعلام شد. اتفاق بسیار مهم، حضور گروه‌های آزاد بود چون همیشه بچه‌ها کانونی بودند اما این بار گروه‌های آزاد نیز حضور یافتند. همچنین کارگاه‌های آموزشی برگزار شد و داوران به صورت حضوری یا برخط با گروه‌های نمایشی صحبت کردند و تجربیات خود را در اختیار بچه‌ها قرار دادند تا سطح کیفی آثار بالا بیاید و این اتفاق خوبی بود و تجربه خوبی را برای همه رقم زد.
روستاپور درباره داوران این دوره از جشنواره نیز بیان کرد: مجید قناد، امیر سلطان احمدی، امیرمشهدی عباس، حسن دادشکر و زهرا صبری از بزرگان تئاتر کودک در این دوره در بخش نمایش صحنه‌ای کنار ما هستند. سه داور نوجوان نیز حضور خواهند داشت تا بتوانند در این زمینه کسب تجربه کنند. مهدی کاموس، امیر مشهدی عباس و آزاده انصاری در بخش نمایشنامهنویسی داوری را برعهده دارند و بهرام بهبهانی، سید جمال میرجعفری و فرزاد زیدی‌نژاد نیز داوران بخش خلاق جشنواره هستند.
او گفت: روز ۲۷ شهریور از ابتدای خیابان حجاب تا کانون پرورش فکری گردهمایی و شادپیمایی با حضور عروسک‌ها خواهیم داشت که کودکان و نوجوانان همراه خانواده‌ها نیز حضور دارند تا به آنها یادآوری شود تئاتر بسیار مهم است و باید در سبد خانوار قرار گیرد. سینمای کودک اوضاع چندان خوبی ندارد، اما تئاتر به نسبت بهتر است و در این شادپیمایی می‌شود خانواده‌ها را با مرکز کانون آشنا کرد و به آنها یادآوری کرد که تئاتر چه سهم بزرگی در آینده کودکان خواهد داشت.
دبیر این دوره جشنواره تاکید کرد: علاوه بر این‌ها یک مدرس بین‌المللی از کشور ترکیه قرار است برای کارشناسان و مربیان کانون کارگاهی برگزار کند که در این مدت حضور خواهند یافت. برگزاری نقد و بررسی نشست‌ها از دیگر برنامه‌هایی است که در این دوره جشنواره تدارک دیده شده است و امیدوارم سال آینده این جشنواره با کیفیت بالاتری برگزار شود. در پایان نیز یک جایزه ویژه آرای مردمی خواهیم داشت که در پایان به بهترین اثر تعلق خواهد گرفت.
گسترش هنجارها و باورها از طریق سرود
در ادامه این نشست احسان منصوری دبیر جشنواره سرود و مدیرکل کانون استان مرکزی کانون نیز درباره این رویداد بیان کرد: ما در هفته گذشته میزبان دومین جشنواره سرود ملی آفرینش بودیم. اولین دوره جشنواره سرود کانون در سال ۹۸ با مشارکت ۳۶۴ گروه سرود انجام شد و شاهد حضور شش هزار کودک و نوجوان بودیم که در نهایت هفت گروه سرود از استان‌های مختلف برگزیده شدند و به دلیل شیوع کرونا مرحله نهایی آن انجام نشد. در سال گذشته کانون تصمیم گرفت مجدد این جشنواره را احیا کند و فراخوان آن منتشر شد.
او ادامه داد: این جشنواره رده سنی ۷ تا ۲۲ سال را در دو گروه کانون و آزاد در بر گرفت. در مرحله ابتدایی شاهد هزار و ۱۱۱ گروه و مشارکت ۲۰ هزار کودک و نوجوان بودیم. از این تعداد که در مرحله استانی مشارکت داشتند ۵۶ گروه به دبیرخانه معرفی شدند و در داوری اولیه که در دبیرخانه انجام شد ۱۶ گروه به مرحله ملی یا کشوری راه یافتند. این گروه‌ها دعوت شدند و دبیرخانه جشنواره در استان مرکزی و شهر اراک تشکیل شد و ۱۷ شهریور حضور گروه‌های سرود را شاهد بودیم که برگزاری یک جشنواره ملی و به‌ویژه بخش پایانی در مراکز استان نیازمند زیرساخت‌های لازم است که در این میان نهادها و به‌ویژه شهرداری اراک پای کار آمدند و بیش از ۳۵۰ کودک و نوجوان در ۱۶ گروه طی مدت سه روز در استان حضور یافتند.
منصوری افزود: ۱۸ و ۱۹ شهریور این اتفاق در فرهنگ‌سرای اراک اتفاق افتاد و با حضور مدیران ملی و استانی آیین پایانی برگزار شد، که بهرام دهقان یار، شهروز حقی و سید جواد هاشمی داوری نهایی این دوره از جشنواره را برعهده داشتند.
او گفت: رتبه اول این جشنواره به گروه سرود نسل مهر از استان کرمان رسید. رتبه دوم به صورت مشترک بین گروه آفاق از استان گلستان و استان چهارمحال بختیاری رسید و رتبه سوم نیز به گروه سرود جان جانان از استان زنجان تعلق گرفت.
یکی از نکات مهم این جشنواره نیز ثبت آرای مردمی بود که آثار در آپارات در معرض دید مخاطبان قرار گرفت و ۶۵ هزار بازدیدکن که همه گروه‌ها بیش از ۲۰۰ هزار دقیقه بازدید داشتند و در نهایت گروه سیستان و بلوچستان مورد قدردانی قرار گرفت.
مدیرکل استان مرکزی کانون در پایان اظهار کرد: گروه سرود یک فعالیت فرهنگی هنری است که نیاز به کار گروهی و مدیریت هم‌سالان دارد. نیاز به این دارد که وجه اجتماعی و تقلیل فردیت در میان کودکان و نوجوان دارد. در دومین دوره جشنواره سرود این تعداد گروه مشارکت داشتند و به‌نظر می‌رسد باید حساسیت‌زایی کنیم و نسبت به این امر اهمیت قائل شویم که از طریق سرود هنجارها و باورها را می‌توان گسترش داد و امیدواریم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این کار بزرگ را ادامه داده و توسعه دهد.
در پایان نیز اصحاب رسانه سوال‌های خود را مطرح کرده و مدیران هر بخش به این سوال‌ها پاسخ دادند.
