جشن شکوه‌آمیز تجلیل از چهره‌های ماندگار: پوراحمد و مهرجویی
مراسم نکوداشت داریوش مهرجویی و کیومرث پوراحمد با تاکید بر« مبهم‌بودن پرونده مرگ دردناک این دو فیلمساز» برگزار شد.
به گزارش ایسنا، آخرین روز هفته پاسداشت فرهنگی سینما که به مناسبت روز ملی سینما تدارک دیده شده بود، به نکوداشت سینماگران شهیر و فقید داریوش مهرجویی و کیومرث پوراحمد اختصاص داشت که مرگ تلخ آنها برای بسیاری از اهل سینما و دوستدارانشان فراموش نشدنی است.
این مراسم عصر دوشنبه ۲۶ شهریورماه در خانه هنرمندان ایران با اجرای پژمان بازغی برپا شد و بجز علاقه‌مندان این دو هنرمند فقید، فیلمسازانی همچون فریدون جیرانی، ابوالحسن داوودی، محسن امیریوسفی، محمدمهدی عسگرپور (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران) و نیز حبیب اسماعیلی، جابر قاسمعلی، مهوش وقاری، حضور داشتند.
بازغی با اشاره به شیوع کرونا و شرایط اجتماعی کشور در چند سال گذشته که مانع از برگزاری جشن خانه سینما از سال ۹۸ تاکنون شدند، یادآور شد که برنامه‌های پاسداشت روز سینما در مدت یک هفته به همت خانه سینما برگزار شد و ابراز امیدواری کرد که در سال آینده جشن هم برگزار شود.
در بخشی از ابتدای این برنامه کلیپی از خلاصه برنامه‌های برگزار شده این هفته پخش شد و سپس بازغی از عسگرپور به عنوان رییس هیأت مدیره خانه سینما دعوت کرد تا صحبت کند.
او با اشاره به برگزار نشدن جشن خانه سینما در چهار سال گذشته گفت: به جای برگزاری جشن به شکل سنتی که در روز سینما برپا می‌شد و جوایزی اهدا می‌شد، برنامه‌ریزی دیگری شد.بخشی از همکاران گفتند روحیه برگزاری جشن را در این شرایط ندارند و برخی هم می‌گفتند باید برگزار شود که در نهایت در هیات رییسه تصمیم‌گیری شد.
او تاکید کرد: برنامه‌های این یک هفته، برای این بود که یادمان نرود این سینما چه جایگاه داشته و چه موقعیتی می‌تواند داشته باشد، به نظرم همانطور که گاهی خاطرات خود را مرور میکنید این هفته همین کارکرد را داشت تا یادمان بیاید که همین چند سال پیش چه شرایطی داشتیم، چه در بخش بین‌الملل سینما و چه در بخش داخلی.
او گفت: قدر این سینما را چند برابر باید دانست. آبرویی که فیلم‌سازان ایرانی رقم زدند دستاورد است ولی جای اندیشه روز به روز در این سینما خالی‌تر شده است. فروش سینما خوب است, هر چند معمولا ما را مقابل هم قرار می‌دهند و می‌گویند رییس هیأت مدیره سینما با فروش مخالف است اما بحث من این است که نگویید که فقط پولدار شدیم چرا که اندیشه در سینما کمرنگ شده است.
عسگرپور ادامه داد: در مراسم امروز نام دو سینماگر را زیاد می‌شنویم که هر دو مرگ دردناک و عجیبی داشتند. مرگ هر دو (پوراحمد و مهرجویی) شوک بزرگی بود و یادم می‌آید با همکاران صحبت میکردیم می‌گفتند وقتی خبر را شنیدند، انگار خون در بدنشان از جریان ایستاده بود.
وی گفت: پرونده مرگ هر دو فیلمساز حداقل برای ما مبهم است و امیدوارم روشن شود.
رییس هیأت مدیره خانه سینما با بیان اینکه وقتی خبر مرگ آقای پوراحمد را شنیدیم فکر میکردیم دیگر تلخ‌تر از این ممکن نخواهد بود؛آقای مهرجویی رکورد آقای پوراحمد را زد و نشان داد که مرگ دردناکتر هم می‌تواند اتفاق بیفتد.
عسگرپور در پایان صحبت‌های خود گفت: یاد ویژه میکنم از خانم طائرپور که برای همکارانشان در خانه سینما خیلی زحمت کشیدند.
در ادامه کلیپی یه یاد داریوش مهرجویی پخش شد و سپس فریدون جیرانی برای صحبت درباره این فیلمساز پشت میکروفن آمد و پیش از حرفهای خود به برنامه هفت چند شب قبل اشاره کرد و گفت: آقای افخمی در برنامه توییت آقای حجاریان را نخواند و آقای خزاعی فقط جواب بخش آخر توییت او را داد.
جیرانی توییت کامل سعید حجاریان را خواند که به کوچ بیضایی، خانه‌نشینی تقوایی و پرونده باز برای سینمایی‌ها اشاره کرده بود.
جیرانی در این زمینه توضیح داد، در حالی که در این برنامه به توییت کامل اشاره نشد، رییس سازمان سینمایی فقط درباره بخش آخر اظهارنظر کرد.
کارگردان «قرمز» در ادامه با اشاره به اینکه درباره مهرجویی متنی را قرائت می‌کند، بیان کرد: من روی پنج نسل فیلمسازی کار میکنم که سه نسل آن پس از انقلاب آمدند. آقای مهرجویی از نسل دوم و آقای پوراحمد از نسل سوم است که این نسل از تحولات دهه ۶۰ است نه انقلاب.
وی در ادامه متنی را که از زندگی مهرجویی نوشته بود، برای حاضران خواند.
در بخشی دیگر محسن امیریوسفی – رییس کانون کارگردانان خانه سینما – با بیان اینکه در ساعت‌های اولیه پس از قتل داریوش مهرجویی وهمسرش و پس از انتشار خبر در منطقه محمدشهر حضور داشت و شاهد آن فضای عجیب و سورئال بود، گفت: در مراسم بزرگداشت آقای کیارستمی، آقای مهرجویی آن جمله معروف را با عصبانیت فریاد زد که قاتلان در میان ما هستند. عده‌ای خرده می‌گرفتند بابت این حرف ولی ثابت شد که درست بود.
وی افزود: به عنوان مکمل صحبت‌های آقای جیرانی، اگر بخواهم از وجه صنفی صحبت کنم باید بگویم که تا از یک سال و نیم اخیر و پس از آنچه بر سر آقای پوراحمد و بعد از ۶ ماه بر سر آقای مهرجویی و همسرش آمد، وارد دوران صنفی عجیبی در تاریخ سینما و کانون کارگردانان شدیم. هم‌اکنون با دو کارگردان بزرگ و مرگ و قتل مشکوک آنها مواجهیم . ما در کانون کارگردانان با کارگردانی مواجهیم که به اجبار از مرز عبور کرده و از کشور خارج شده‌است.
ما با کارگردان‌های مواجهیم که سال‌هاست کار نکرده‌اند و نیز کارگردان‌هایی که نمی‌توانند کار کنند یا نمی‌خواهند در وضعیت فعلی کار کنند.
امیریوسفی اضافه کرد: ما بجز کارگردانها با انبوه بازیگرانی روبرو هستیم که در دو سال اخیر کنار مردم بودند و الان جای آنها خالی است. امیدوارم مشکلات قضایی آنها حل شود؛ هر چند می‌دانم که سینمای ایران مسیر درست را انتخاب کرده است.
او با اشاره به ارتباط با دولت پزشکیان در روزهای ابتدایی گفت: فکر میکنم با همه خلف وعده‌هایی که در حق فرهنگ و هنر انجام شد، صادقانه‌ترین رفتار را تاکنون وزیر فرهنگ آقای عباس صالحی داشتند که نمی‌خواستند این مسئولیت را قبول کند وحداقل می‌دانیم که الان میدانند چه کارهایی را باید بکنند یا نمی‌گذارند انجام شود.
وی در پایان صحبت‌های خود اظهار کرد: ما سینماگران دیگر فهمیدیم که جز خودمان کسی را نداریم و امیدوارم قدر خود را بیشتر بدانیم. وضعیت ما شبیه فیلم «گاو» آقای مهرجویی شده، یعنی همه ما مش حسن‌هایی هستیم که گاومان را دزدیده‌اند. در این شرایط نیاز داریم که همه کنار هم باشیم.
در ادامه این مراسم بازغی به همکاری خود در دو فیلم اخیر پوراحمد اشاره کرد و گفت: فیلم پرونده باز است را زمانی کار میکردیم که به اتفاق‌های سال ۱۴۰۱ برخوردیم و با وقفه‌ای طولانی مواجه شدیم و وقتی پس از چند ماه برگشتیم سر فیلمبرداری، آقای پوراحمد دیگر آن انرژی گذشته را نداشتند.
در ادامه کلیپی به یاد کیومرث پوراحمد پخش شد و سپس ابوالحسن داوودی در سخنانی با تاکید بر اینکه بدون پیش‌زمینه قبلی صحبت می‌کند، اظهار کرد: از چهره‌نگاری آقای جیرانی در متنی که خواندند لذت بردم و مطالب زیادی را پیدا کردم. اما درباره آقای پوراحمد می‌خواهم حسی را که دارم بیان کنم.
او گفت: من تصور می‌کردم اینجا با خیل جمعیت روبرو می‌شوم ولی وقتی در بدو ورود هیچ چهره آشنایی ندیدم غمگین و افسرده شدم. حتی سوال است که چرا دوستان نیامدند؟ چرا برای این دو کارگردان که به آن شکل رفتند و سوالاتی را برای ما باقی گذاشتند نیامدند؟
این کارگردان با بیان اینکه «ما سینماگر هستیم و نمی‌توانیم واقعیت را رها کنیم» به رویکرد خانه سینما اشاره کرد و ادامه داد: در این مدت خانه سینما از حاشیه دوری کردند و سوالهایی (از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری) پرسیدند ولی می‌خواهم بگویم که آیا الان نباید سوالهای دیگری را مطرح کنیم؟ در پس این ظن‌ها و سوءظن‌ها (مرگ مهرجویی و پوراحمد )، آیا واقعا جای سوال و آسیب شناسی نیست؟ اصلا فرض کنیم پوراحمد واقعا خودکشی کرده است، آیا این برای خانه سینما مسئله نیست که چنین فیلمسازی در مسیر خود به خودکشی رسیده است ؟ آن تصویری که ما از آن قامت رعنا و دار زدن دیدیم طوری بود که منِ فیلمساز مدام فکر میکنم شکل واقعی را پیدا کنم ولی هیچ وقت نتوانستم.
داوودی اضافه کرد: امیدوارم در دوران جدید با بحثی که درباره وفاق مطرح شده، سوالهای دیگری هم مطرح شود تا بفهمیم چرا هنرمندان و مردم قهر کرده‌اند یا حتی در این مراسم کمتر حضور دارند؟ به نظرم فهمیدن دلیل این سوال‌هاست که می‌تواند وفاق را ایجاد کند.
پس از این فیلمساز، جابر قاسمعلی در سخنانی کوتاه گفت: مهرجویی یک‌فن‌سالار به تمام معنا در نویسندگی بود و معتقدم پیش از فیلمسازی او یک فیلمنامه‌نویس خوب و بومی بود.
بازغی در بخش پایانی مراسم با امیدواری برای برپایی این برنامه‌ها در شهرهای دیگر گفت: تهران دیگر خریدار ندارد و در شهرستان‌ها مشتاقان بیشتری هستند. من چون خودم از شهرستان آمدم می‌دانم که قدر هفته‌های فرهنگی را میدانند.
آخرین سخنران این مراسم علیرضا حسینی عضو هیات مدیره خانه سینما بود که به نمایندگی از هیأت رییسه و علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما که به گفته او در سفر بود، به تشریح دلیل برپایی هفته پاسداشت به دبیری اجرایی شادمهر راستین به جای جشن بزرگ پرداخت که پیش‌تر در نشستی خبری توضیح داده شده بود.
او افزود: امیدواریم در اولین فرصت جشن بزرگ خانه سینما را برگزار کنیم.
وی همچنین به اشتباه لفظی درباره تعداد پرونده‌های قضایی هنرمندان اشاره کرد و گفت:
۲۱ پرونده باز برای سینماگران داریم و پنج پرونده هم متعلق به هنرمندان دیگر هستند.
در پایان کلیپی از درگذشتگان سینما پخش شد و یاد هنرمندانی همچون حسام محمودی، ایرج تقی‌پور ، احمدرضا احمدی، خسرو امیر صادقی، پروانه معصومی ، ازش میر احمدی ، آتیلا پسیانی، پردیس افکاری ، زهره حمیدی، فخری خوروش، رضا داودنژاد، سعید راد ، اسماعیل سلطانیان، رضا صفایی‌پور، ناصر طهماسب ، فردوس کاویانی ، پری صابری زنده شد.
بازغی همچنین با یادآوری مراسم تشییع و خاکسپاری صدرالدین حجازی که صبح فردا در بهشت زهرا برگزار می‌شود، برای جمشید هاشم‌پور آرزوی سلامتی کرد.
