تحول کویر به بهشت؛ گنج طلایی یا فاجعه زیست‌محیطی؟
در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی و بیابان‌زایی از جمله بحران‌های جهانی شده‌اند که تأثیرات مخرب آنها بر زندگی انسان‌ها و محیط زیست قابل‌چشم‌پوشی نیست. طرح‌های مختلفی برای مقابله با این چالش‌ها مطرح شده‌اند، یکی از آنها ایده سبز کردن کویر است که توسط یک مهندس هلندی به نام ون دِر هوون ارائه شده است. این طرح جاه‌طلبانه قصد دارد بخش عظیمی از صحرای خشک و بی‌ثمر شبه‌جزیره سینا در مصر را به زمینی سرسبز و حاصلخیز تبدیل کند.
چگونه پروژه سبز کردن کویر به محیط‌زیست کمک می‌کند؟
به گزارش تجارت نیوز، ون دِر هوون که به‌عنوان یک مهندس هیدرولیک کار خود را آغاز کرد، اولین بار در سال ۲۰۱۶ هنگامی که به مصر برای احیای تالاب دریاچه بارداویل دعوت شد، به این فکر افتاد که پروژه‌های بزرگتری را به نفع محیط‌زیست اجرا کند. او ابتدا با لایروبی تالاب شروع کرد تا آن را به عمق و شرایط مناسب قبلی بازگرداند.
اما طرح‌های او به همین‌جا ختم نشد. او با بررسی تصاویر ماهواره‌ای و مدل‌های آب‌وهوایی متوجه شد که این منطقه زمانی پرآب و حاصلخیز بوده است و تصمیم گرفت با استفاده از رسوبات لایروبی شده، احیای پوشش گیاهی منطقه را آغاز کند.
این پروژه به گونه‌ای طراحی شده که احیای پوشش گیاهی در مناطق خشک و کوهستانی بتواند باعث افزایش تبخیر و تشکیل ابر‌ها شود، در نتیجه بارندگی در منطقه افزایش یابد و اکوسیستم دوباره زنده شود. ون دِر هوون معتقد است که این تغییرات می‌تواند جریان‌های هوایی و الگو‌های آب‌وهوایی را نیز تغییر دهد و شرایط محیطی منطقه را بهبود بخشد.
چالش‌ها و نگرانی‌ها
پروژه‌های سبز کردن کویر با وجود جذابیت‌های خود، همیشه بحث‌برانگیز بوده‌اند. برخی از منتقدان بر این باورند که این طرح‌ها می‌توانند منجر به تغییرات آب‌وهوایی غیرقابل پیش‌بینی شوند. کاشت گونه‌های غیربومی، تخریب منابع آب و ایجاد تنش‌های جدید در زیست‌بوم محلی از جمله نگرانی‌هایی است که کارشناسان مطرح کرده‌اند.
برای مثال، پروژه مشابهی که در منطقه فلات لس در چین اجرا شد، موفقیت‌هایی به همراه داشت، اما بررسی‌های بعدی نشان داد که پوشش گیاهی ایجاد شده ممکن است منابع آبی منطقه را به شدت کاهش دهد. همچنین در مراحل اولیه پروژه دیوار سبز بزرگ آفریقا، بسیاری از درختان به دلیل شرایط نامناسب آب‌وهوایی از بین رفتند.
با وجود تمام چالش‌ها و نگرانی‌ها، ون دِر هوون و همکارانش بر این باورند که طرح سبز کردن کویر می‌تواند راه‌حلی اساسی برای مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی باشد. او معتقد است که اگر به موقع اقدام نکنیم، آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و از دست رفتن تنوع زیستی غیرقابل جبران خواهند بود. به‌زعم او، زمان آن فرا رسیده که با استفاده از روش‌های نوآورانه و با پذیرش ریسک‌های احتمالی، به احیای محیط زیست بپردازیم و کویر‌ها را دوباره به سرزمین‌هایی سرسبز و زنده تبدیل کنیم.
این پروژه نه تنها می‌تواند به بهبود شرایط محیطی منجر شود، بلکه بهبود اقتصاد محلی، افزایش اشتغال و کاهش دی‌اکسید کربن نیز از جمله دستاورد‌های مهم آن خواهند بود. اکنون زمان اقدام است و باید به دنبال روش‌هایی باشیم که بتوانند جهان را از بحران‌های زیست‌محیطی نجات دهند.
