افزایش احتمالی بهای نفت با ادامه تنش‌ها: حمله اسرائیل و پیامدهای دهشتناک آن
اقتصادآنلاین- فرشته رضایی؛ کارشناسان حوزه انرژی بعد از حمله شب گذشته ایران پیش‌بینی کردند که ممکن است اسرائیل در صدد تلافی باشد و به زیر ساخت‌های نفتی ایران حمله کند و این موضوع می‌تواند بازار نفت در خاورمیانه را دچار اختلال‌های جدی کند. تشدید تنش‌های منطقه می‌تواند اثرات بزرگی بر بازار‌ها به ویژه بازار انرژی بگذارد. با این حال برخی دیگر از تحلیلگران اظهار امیدواری کردند که این تنش‌ها ادامه نیابد و بازار نفت به وضعیت طبیعی باز گردد.
افزایش اثر تنش‌ها بر قیمت نفت
در خصوص اثرات حمله ایران به اسرائیل، نرسی قربان کارشناس نفت و انرژی به اقتصادآنلاین گفت: به طور کلی هر نوع تنشی در خاورمیانه بر قیمت نفت تاثیر گذاشته و قیمت آن را بالا می‌برد. اگر تنش‌ها زیاد شود یا مثلا اقدامات در حد بستن خلیج فارس باشد قیمت‌ها خیلی بالاتر خواهد رفت. اما اگر تنش‌ها در همین حد باقی بماند بعد از چندین روز به قیمت قبل برمی‌گردد. وی در مورد چشم انداز قیمت نفت در صورت تداوم تنش‌ها هم گفت: باید در روز‌های آینده دید که کشور‌های نفتی در مورد تولیدشان چه اقدامی می‌کنند. در حال حاضر عربستان به شکل قبل عمل نمی‌کند و بازار فکر می‌کند که عربستان تولید خود را زیاد خواهد کرد. اگر این کشور تولیدش را زیاد کند قیمت‌های نفت بالاتر نخواهد رفت.
وی در خصوص احتمال حمله به پالایشگاه نفت در ایران از سوی اسرائیل و بروز تنش بیشتر هم بیان کرد: در صورت صدمه به پالایشگاه‌های ما در داخل کشور دچار مشکلاتی، همچون کمبود بنزین و فرآورده‌های نفتی می‌شویم. البته تا وقتی این اتفاق نیفتاده بهتر است در مورد این موضوع صحبت نکنیم. ضمن اینکه برای مسائل داخلی انرژِی باید ببینیم که میزان عرضه و تقاضا و وضعیت ناترازی تا چه حدی است و از الان نمی‌شود نظر داد.
نفت یک کالای سیاسی است/ بعید است تنش‌ها بیشتر شود
ایران عضو سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک) و یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت در منطقه است. تحلیلگران عقیده دارند درگیری مستقیم ایران به عنوان عضوی از اوپک با اسرائیل، دورنمای مختل شدن عرضه نفت را بالا می‌برد. تولید نفت ایران در ماه اوت تا ۳.۷ میلیون بشکه در روز افزایش یافت که بالاترین رقم طی ۶ سال گذشته بود. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرده حمله موشکی ایران را تلافی می‌کند و تهران نیز اعلام کرده است که هرگونه اقدام این رژیم با حملات گسترده‌تری پاسخ داده خواهد شد. در حال حاضر ایران ۴ درصد از تولید جهانی نفت را در اختیار دارد. اما مساله اینجاست که آیا عربستان در صورت کاهش عرضه نفت ایران، تولید خود را افزایش خواهد داد؟ امروز هیأتی از وزرای کشور‌های عضو اوپک و متحدانش در ائتلاف اوپک پلاس برای بررسی شرایط بازار دیدار کردند، اما انتظار هیچ تغییری در سیاست‌های تولید این گروه نمی‌رود.
در ادامه محمد اسماعیل ابراهیم زاده، کارشناس بازار انرژی در خصوص تاثیر تنش‌ها بر قیمت نفت به اقتصادآنلاین گفت: نفت یک کالای سیاسی است و در صورت بروز تنش، شاهد بالا رفتن قیمت آن خواهیم بود. اما اثر آن مقطعی است و ممکن است در صورت آرام شدن اوضاع باز هم به قیمت قبل برگردد. احتمال دارد این روند نوسانی در یک مقطع کوتاه، مثلاً ۲۰ روز تا یک ماه طول بکشد، اما باز دوباره به نرخ قبلی برمی‌گردد. با توجه به وجود تنش‌ها و اینکه این منطقه جزو منابع اعظم انرژی در منطقه خاورمیانه است، ثبات قیمت نفت بستگی به وضعیت سیاسی و بین المللی این کشور‌ها دارد. ضمن اینکه کشور‌های ابرقدرت به منافع خودشان توجه می‌کنند و حرکت‌شان هم بر اساس منافع خودشان است. یعنی اگر این منافعشان به خطر بیفتد و قیمت انرژی در منطقه افزایش پیدا کند، قطعا کوتاه خواهند آمد و یا راهکاری برای کاهش قیمت نفت پیدا می‌کنند. ضمن اینکه اوپک می‌تواند با افزایش تولید و عرضه نفت بر کاهش قیمت آن تاثیر بگذارد، اما تاثیر آن در حد عملیات جنگی نیست.
اوپک تصمیماتش مقطعی است
ابراهیم‌زاده افزود: اگر خدای نکرده جنگ بخواهد ادامه داشته باشد امکان اینکه قیمت نفت خیلی افزایش پیدا کند وجود دارد. اوپک همیشه تصمیماتش مقطعی بوده است؛ یعنی اگر تولید افزایش داشته باشد و نتوانند آن را بفروشند مجبور است نفت را به قیمت کم بفروشد. این بستگی به میزان عرضه و تقاضا دارد اما اختیار تام ندارد که هر قیمتی را که دلش بخواد تعیین کند بلکه آن هم چهارچوبی دارد که باید مسائل بین‌المللی انرژی را مد نظر قرار دهد. اما اگر حس کند که باید قیمت را افزایش بدهد، افزایش خواهد داد. این امر به زمان نیاز دارد اگر شرایط اقتصادی جنگی منطقه ادامه داشته باشد و افزایش تولید داشته باشند ناچار قیمت را کم می‌کند. در مجموع اگر عملکرد اوپک را میانگین بگیریم همیشه قیمت نرمال اعلام کرده و اینطور نبوده به صورت ناگهانی و جهشی قیمت را تغییر دهند و به بازار آسیب برساند. ولی جنگ اینطور نیست و قطعا به بازار انرژی آسیب می‌رساند.
وی در خصوص احتمال حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران با بیان اینکه اسرائیل چنین کاری نمی‌کند، اشاره کرد: عواقب این کار می‌تواند وحشتناک باشد. ضمن اینکه با این اقدام، تنش افزایش پیدا می‌کند و ایران هم واکنش جدی نشان خواهد داد اما در حال حاضر این احتمال خیلی ضعیف است. این نکته را هم باید در نظر داشت که آن‌ها همه چیز را بررسی و توانمندی اقتصادی و قدرت نظامی ایران را در منطقه رصد می‌کنند و نمی‌توانند قدرت ایران را نادیده بگیرند.
