کشف دی‌اکسید کربن در قمر پلوتو توسط تلسکوپ جیمز وب!
سیاره کوتوله پلوتو در قسمت بیرونی منظومه شمسی و در فاصله ۵.۷ میلیارد کیلومتری خورشید قرار دارد. این سیاره کوچک‌تر از استرالیا، یک دنیای یخی متشکل از کوه‌ها، یخچال‌ها و دهانه‌هاست که میانگین دمای آن به ۲۳۲ درجه سلسیوس می‌رسد.
پنج قمر «استیکس»(Styx)، «نیکس»(Nix)، «کربروس»(Kerberos)، «هیدرا»(Hydra) و شارون به دور پلوتو می‌چرخند. از میان این پنج قمر، شارون بزرگ‌ترین است. برخلاف بیشتر منظومه‌های سیاره‌ای دیگر، این قمر در یک منظومه دوتایی با سیاره مادر خود قرار دارد. این بدان معناست که هر دو به دور یک نقطه در فضای بین خود می‌چرخند.
هنوز رازهای بسیاری درباره پلوتو و قمرهایش باقی مانده اما یک گروه پژوهشی به سرپرستی «سیلویا پروتوپاپا»(Silvia Protopapa) ستاره‌شناس «موسسه تحقیقات جنوب غربی»(SwRI) آمریکا اعلام کرده‌اند که دی‌اکسید کربن و پراکسید هیدروژن را در سطح قمر شارون یافته‌اند.
این یافته‌ها که براساس داده‌های «تلسکوپ فضایی جیمز وب» به دست آمده‌اند، سرنخ‌های حیاتی را درباره چگونگی شکل‌گیری منظومه غیرسیاره‌ای/سیاره‌ای مورد نظر ارائه می‌دهند.
شارون به نوعی مانند دوقلوی کوچک‌تر پلوتو است. این قمر کمی بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر – تقریبا نصف اندازه پلوتو – عرض دارد که آن را به بزرگ‌ترین قمر شناخته‌شده نسبت به سیاره مادر خود در منظومه شمسی تبدیل می‌کند. خود پلوتو در مقایسه با ماه کوچک است؛ به طوری که حدود دو سوم اندازه و یک ششم جرم ماه را دارد. جرم شارون تقریبا یک هشتم جرم پلوتو است.
شارون و پلوتو یک مدار غیر عادی دارند. در حالی که شارون به دور پلوتو می‌چرخد، پلوتو نیز در حال چرخش به دور یک نقطه مرکزی است. آنها تقریبا مانند یک سیاره کوتوله دوگانه عمل می‌کنند. این بر خلاف ماه و زمین است زیرا ماه در اطراف زمین می‌چرخد و زمین موقعیت خود را تغییر نمی‌دهد.
قمر شارون بسیار سرد و سرشار از یخ آب است اما آمونیاک و طیف گسترده‌ای از ترکیبات مبتنی بر کربن را نیز در بر دارد. همچنین، اعتقاد بر این است که شارون آتشفشان‌های منجمد را در خود جای داده که به جای ماگما، از آنها یخ فوران می‌کند.
ترکیب شارون با پلوتو و سایر اجرام فراتر از نپتون که تحت سلطه نیتروژن و یخ متان هستند، متفاوت است. کشف دی‌اکسید کربن و پراکسید هیدروژن در شارون می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را درباره نحوه تعامل فرآیندهای گوناگون در این اجرام فرانپتونی ارائه دهد.
دی‌اکسید کربن همیشه یک مولکول کلیدی برای درک اجرام فضایی است که اطلاعات بسیاری را درباره تاریخچه یک جرم ارائه می‌دهد. درباره شارون اعتقاد بر این است که دی‌اکسید کربن از زیر سطح یخی می‌آید و از طریق برخورد سیارک‌ها و اجرام دیگر به این قمر و ایجاد دهانه‌هایی که زیر زمین را نشان می‌دهند، در معرض دید قرار گرفته است.
به لطف مشاهدات انجام شده با تلسکوپ فضایی جیمز وب، دانشمندان توانستند دی‌اکسید کربن را در شارون شناسایی کنند. این تلسکوپ فضایی دارای یک آینه بزرگ به عرض ۶ متر و نیم است که آن را بسیار قوی و حساس می‌کند.
این پژوهش در مجله «Nature Communications» به چاپ رسید.
