راز بازگشت میگ ۲۹ روسی به فرودگاه مهرآباد: داستانی شگفتانگیز از آسمان تا باند فرود!
اولین قرارداد هواپیمای جنگی میگ ۲۹ در سال ۱۳۶۸ قرارداد منعقد شده و در سال بعد اولین سری از هواپیماها تحویل داده شدند، همچنین در تبریز هم اولین میگ-۲۹ها در سال ۱۳۷۱ مشغول به خدمت شدند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ میگ ۲۹ یا فالکروم (به معنای نقطه اتکا) با هدف ایجاد یک رهگیر نقطهای برای دفاع هوایی از مناطق مهم سیاسی و صنعتی با استفاده از آخرین یافتههای مراکز پژوهشی و تجربیات میگهای قبلی در شوروی سابق طراحی و ساخته شد و در اکتبر ۱۹۷۷ برای نخستین بار پرواز کرد. با توجه به مأموریت تعریف شده، این جنگنده برد و مداومت پروازی زیادی نداشت ولی کارایی آن در نبردهای نزدیک با توجه به مانورپذیری بسیار بالا، پرندهای فوق العاده بود. این ویژگیها میگ-۲۹ را از همان ابتدا به عنوان رقیب مستقیم اف-۱۶ آمریکایی در رویارویی هوایی مطرح کرد.
پای میگ ۲۹ چگونه به ایران باز شد؟
نیاز به بازسازی ناوگان جنگندههای نهاجا در دو مأموریت تخصصی رهگیری و بمب افکن ضربتی پس از پایان جنگ تحمیلی باعث شد تا میگ-۲۹ برای مأموریت اول و سوخو-۲۴ به عنوان بمب افکن تاکتیکی خریداری شود. در سال ۱۳۶۸ قرارداد منعقد شده و در سال بعد اولین سری از هواپیماها تحویل داده شدند.
در تبریز هم اولین میگ-۲۹ها در سال ۱۳۷۱ مشغول به خدمت شدند. بنا بر اعلام منابع خارجی ۲۵ فروند میگ-۲۹ شامل ۱۸ فروند نمونه تکنفره و دو فروند نمونه دو نفره برای امور آموزشی به ایران تحویل داده شد. همچنین به گفته همین منابع در اوائل دهه ۱۹۹۰ تعدادی از هواپیماهای عراقی بدون اجازه در حالی که دو کشور پس از جنگ در حال آتش بس بودند وارد ایران شدند که چهار فروند میگ-۲۹ نیز در میان آنها بوده است.
بهروز نقدیبیک، خلبان بازنشسته نیروی هوایی میگوید: ایشان تنها فرمانده نیروی هوایی بود که خلبان نبود. این تصور بین بدنه نیرو پیش آمده بود که ستاری، چون از بدنه پدافند به فرماندهی نیرو رسیده و یک نیروی پدافندی است، به جنگنده زیاد اهمیت نمیدهد ولی در واقع امر اینگونه نبود. یادم است در یکی از سخنرانیهایش میگفت از زمانی که فیلم عملکرد جنگنده میگ-۲۹ را دیدم تا زمانی که چرخ این جنگنده باند مهرآباد را لمس کرد، دو سال طول کشید. آن مرحوم دو سال دوندگی و پیگیری کرد تا این جنگنده وارد ناوگان نیروی هوایی شود. میگ-۲۹ خرید، سوخو-۲۴ خرید، اف-۷ خرید ولی، چون ذاتا خلبان نبود این ذهنیت ایجاد شده بود که توجهی به جنگنده ندارد در صورتی که واقعا این طور نبود.
میگ ۲۹ در فروغ جاویدان
اولین حضور فالکروم در میدان نبرد در اواخر جنگ تحمیلی بعث عراق علیه ایران بوده است. برخی منابع اظهار داشتهاند یک فروند از این جنگندهها نیز توسط نیروی هوایی ایران ساقط شده است. بنابر این روایت در مرداد ماه ۱۳۶۷ یک فروند میگ-۲۹ عراقی که به جهت حمایت هوایی از نیروهای مجاهدین خلق در عملیات فروغ جاویدان وارد حریم هوایی ایران شده بود، توسط یک فروند اف-۱۴ تامکت ایرانی به خلبانی اسدالله عادلی بر فراز شاهین شهر استان اصفهان به وسیله موشک امآیام-۲۳ هاوک هدف قرار گرفت.