«نفوذ جریان سکولار در عرصه فیلم کوتاه: تأملی بر ترکیب یکنواخت هیات داوران»

سینماپرس: «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» سومین روز از برگزاری خود را با تمامی حواشی و مسائل ریز و درشت پشت سر گذاشت و در این میان شاید معرفی «هیات داوران»   فیلم‌های کوتاه داستانی در «بخش مسابقه سینمای ایران» یکی از خبرسازترین حواشی روز سوم محسوب شود.

محمدرضا مهدوی‌پور/ «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» سومین روز از برگزاری خود را با تمامی حواشی و مسائل ریز و درشت پشت سر گذاشت و در این میان شاید معرفی «هیات داوران» فیلم‌های کوتاه داستانی در «بخش مسابقه سینمای ایران» یکی از خبرسازترین حواشی روز سوم محسوب شود. هیاتی ۷ نفره که با حکم «دبیر جشنواره چهل و یکم» عهده‌دار داوری آثار این دوره شده و ترکیب بحث برانگیزی را همچون تمامی ادوار این جشنواره برای علاقمندان به «فیلم کوتاه تهران» رقم زدند و حتی موجب شدند تا گلایه‌هایی مبنی بر ذی‌نفع بودن تعدادی از اعضای این ترکیب در برخی تولیدات و … به گوش برسد.

سوای نظر از انتقادات مرسوم به داوری و ترکیب هیات داوران در هر جشنواره‌ای؛ آنچه که بیش از هر چیز در ترکیب این هیات در «جشنواره چهل و یکم» برجسته می‌نمود؛ اصرار صورت گرفته برای استفاده حداکثری از طیف منوالفکر و در مقابل بایکوت چهره‌های موجه و پیشکسوت سینمای انقلاب اسلامی در هیات داوران این دوره از «جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران» است. اتفاقی ویژه که از یک سو ماهیت همراهی و همگرایی دانسته و یا ندانسته متولیان سینمای کوتاه و بالاخص برگزار کنندگان این رویداد را برای فاجعه تشدید شده در سال‌های اخیر و افتادن مسیر تولیدات «سینمای کوتاه ایران» به وادی «سکولاریسم» عیان می‌سازد و از سوی دیگر شیب تند و حرکت شتابان جریان شبه‌روشنفکری و حتی ضدانقلاب اسلامی را در این عرصه مهم از فیلمسازی در کشور مشروعیت بخشیده و در نهایت موجب می‌شود تا هژمونی این جریان آنچنان غالب بر عرصه فیلم کوتاه به نظر آید که تمام سینماگران جوان و حتی فیلمسازان مستعد انقلابی نیز برای بقای خود در این عرصه، خود را ناچار به تولید محتوایی همگرا با میل و سلیقه ایشان بدانند و …

البته باید توجه داشت که غلبه هژمونی جریان شبه‌روشنفکری و حتی سرمایه‌گذاری جریان ضدانقلاب اسلامی در عرصه تولیدات «سینمای کوتاه» چیز جدیدی نیست؛ اما متاسفانه این امر در طی سال‌های اخیر و به واسطه سهل‌انگاری متولیان این عرصه به عنوان مدیرانی باظاهری موجهه و برآمده از درون «جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» مشروعیت یافته و حالا همین مشروعیت‌یابی است که موجب تولید آثار ی همچون فیلم کوتاه «تبر» و حضور پررنگ‌اش به عنوان نخستین اثر به نمایش گذاشته شده در سئانس افتتاحیه و در روز نخست از «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» می‌شود! اثری به شدت سیاسی که با بیان رسمی و محور قرار دادن این دیالوگ که «مُدارا، ظلم را چاق‌تر می‌کند» رسما مخاطبان خود را به «شورش مسلحانه بر علیه حاکمیت» فرامی‌خواند و …

فیلم کوتاه «تبر» اثری است که عوامل تولیدکننده آن با استفاده هوشمندانه از حضور «مریم بابونی» به عنوان یکی از عناصر پرهیاهو و شناخته شده «فرقه ز. ز.آ» به خوبی توانسته عموم مخاطبان خود را از ظاهر فضای محیط زیستانه این فیلم کوتاه عبور دهد و معنای استعاری جنگل و قطع کردن درختان جنگل و چوب فروش و … را به عمق جان مخاطب خود حقنه نماید و برداشتن چادر از سر و عریان شدن با لباس رزم و چریکی و اسحله به دست گرفتن او را در راستای اهداف «فتنه ۱۴۰۱» متجلی ساخته و در عین حال با بهره‌مندی از حضور «فرهاد اصلانی» و بازی خوب او یک تنه جور همه کاستی‌های درام و فرم قصه‌گویی را بکشد و فیلم کوتاه «تبر» را اثری قابل دیدن سازد.

همین غلبه هژمونیک است که در بسیاری از تولیدات عرضه شده در این دوره از جشنواره به چشم آمده و به عنوان مصداقی دیگر، خواسته و یا ناخواسته منجر به تولید آثاری نظیر فیلم کوتاه «دادرسی» و حضورش در «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» می‌شود. آثری که شاید در ظاهر دغدغه خانواده و تذکر به مراقبت بیشتر از فرزندان را دارد و …؛ اما خواسته و یا ناخواسته و در مدت ۲۰ دقیقه آنچنان گام بر می‌دارد که مخاطب مسلمان اثر به باورهایی جدید در اصول اعتقادی خود برسد و در این راستا نه تنها «ناکارآمدی قوانین شرع در حکمرانی» و به تبع آن «نواقص قوانین مدنی در نظام جمهوری اسلامی» را به مخاطبان خود گوشزد می‌کند؛ بلکه به وضوح در راستای باورپذیری فعالیت جریان‌های معارضی همچون «جنبش می تو» گام برداشته و سعی‌ می‌کند تا پس از ترسیم بیچارگی در مواجهه با گرایش‌های نامشروع جنسی در جامعه، مخاطبان خود را توصیه به لذت بردن در فضای موجود نموده و به این ترتیب «پروسه غیرت‌زدایی» را در به نحو دیگری در فرایند «جامعه سازی غربی» پیگیری نماید.

مطالب مفید