بلاتکلیفی سرنوشت بنزین در بودجه و برداشت جنجالی ۱۶.۸ میلیارد دلاری دولت از صندوق توسعه
اقتصاد آنلاین – فرشته رضایی؛ بررسی بودجه ۱۴۰۴ در کمیسیون تلفیق مجلس ادامه دارد و تاکنون بسیاری از کارشناسان در خصوص اعداد و ارقام آن سخن گفته‌اند. بودجه دولت پزشکیان اگر چه نقاط مثبت متعددی دارد اما نقاط منفی و به اصطلاح درست‌تر بلاتکلیف در آن کم نیست. بندهایی که امکان تحقق آن در گرو اما و اگرهای فراوان است. سرفصل ابهامات در خصوص تعیین تکلیف بنزین است. مهرداد لاهوتی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است که دولت نباید برخی احکام مهم مانند وضعیت مصرف بنزین و قیت آن را بلاتکلیف بگذارد. از سوی دیگر رشد تورم و مالیات موجب فشار مضاعف بر شهروندان می‌شود.
دولت بخش بنزین را بلاتکلیف گذاشته است
در خصوص نقاط ضعف و قوت بودجه ۱۴۰۴ مهرداد لاهوتی نماینده مجلس به اقتصادآنلاین گفت: یکی از نکات مهم در بودجه ۱۴۰۴ این است که دولت سال گذشته برای کالاهای اساسی ۱۸ میلیارد دلار کنار گذاشت، اما امسال این رقم به ۱۲ هزار میلیارد تومان رسیده است و ۶ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. از طرفی قیمت ارز واردات کالای اساسی ۲۸۵۰۰ بود که دولت مقدار آن را ۳۶۰۰۰ تومان بالا برده و معنی اش این است که ما یک افزایش ۳۰ درصدی روی قیمت‌های کالای اساسی خود داریم که ۱۰ درصد هم افزایش قیمت‌های جهانی بر روی این کالاهای اساسی موثر هستند. نکته دوم در بخش وصول مالیات که اقدام خوبی است، اما از یک زاویه دیگر برای مردم سال سختی می‌تواند باشد. چون سال گذشته مالیات دهی ما ۱۲۲۲ هزار میلیارد تومان بود که این عدد در بودجه سال آینده به ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و ۳۹ درصد افزایش داشته است.
وی در ادامه گفت: نکته سوم بحث استقراض از صندوق توسعه ملی است که دولت حدود ۹.۸ میلیارد دلار با دستوری که گرفته شد از صندوق استقراض کردند. با شروع دولت آقای پزشکیان، در ابتدا ۷ میلیارد دلار و اکنون هم ۹.۸ میلیارد دلار از صندوق استقراض شد اما صندوق توسعه ملی برای همه مردم است و برای این تاسیس نشده که به هزینه‌های جاری و عمرانی داده شود و در هیچ دولتی هم استقراض‌ها پس داده نشده و این دولت هم آن را پس نخواهد داد. این استقراض پیشاپیش نقطه منفی بود.
این نماینده مجلس در مورد وضعیت بنزین هم بیان کرد: نکته منفی دیگر در بودجه موضوع بنزین است. سال گذشته ۹۰ هزار میلیارد تومان بنزین وارد کشور شد و امسال دولت بر اساس عقل و منطق باید حداقل ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بودجه برای این بخش پیشنهاد می‌کرد که الان دولت ۶۵ هزار میلیارد تومان بودجه برای این موضوع کنار گذاشته که این خودش حالت بلاتکلیفی است. بنابراین دو راه برای این قضیه وجود دارد. یک اینکه در این صورت دولت باید به سمت صرفه جویی برود اما در فاصله کوتاه امکان ندارد صرفه‌جویی کند پس باید به سمت افزایش قیمت بنزین برود. اما فعلا وضعیتش بلاتکلیف است یا باید مجلس مبلغ‌اش را افزایش دهد یا دولت تعیین تکلیف کند که در ازای کاهش واردات بنزین چه کاری می‌خواهد کند؟ بالاخره می‌خواهد قیمت بنزین را افزایش و مصرف آن را کاهش دهد یا خیر؟
مهرداد لاهوتی در خصوص نکات مثبت بودجه هم گفت: در بودجه امسال تبصره ۱۴ که به سقف بودجه اضافه شد نکته خوبی بود. البته هر سال تبصره ۱۴ در دل بودجه بود اما در سقف بودجه محاسبه نمی‌شد. همینطور چهارده و نیم درصد بودجه مربوط به سهم شرکت ملی نفت و سهم نفت معمولاً عدد جدایی بود و در سقف بودجه نبود که امسال اضافه شد یا یک سری نکات مثبت دیگر مثل متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان که یک حالت بلاتکلیفی داشت که هر چند قبل از اجرای بودجه احکامش در حال صادر شدن است اما منابعش، منابع ناکافی بود. اما اکنون ۱۰۴ هزار میلیارد تومان برای آن پیش بینی شده و این نقطه قوت است. همچنین پاداش پایان خدمت کارکنان دولت در واقع استدلال این بود که به صورت تهاتر با زمین انجام شود اما امسال برایش تعیین تکلیف شده که بتواند در هر صورت آن را هم پرداخت کنند. در زمینه معافیت مالیاتی حقوق کارکنان دولت، امسال دولت حقوق کارکنان دولت را ۲۰ درصد افزایش داد اما از آن طرف معافیت مالیاتی را دو برابر کرده است یعنی پارسال که ۱۲ میلیون تومان بوده در بودجه امسال این عدد را به ۲۴ میلیون تومان رسانده است. همچنین اشخاص غیر کارکنان دولت و مشاغل آزاد هم تا ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان از مالیات معافند و مابقی هم تا ۳۰ درصد امکان وصول دارند.
فروش نفت بستگی به مبادلات سیاسی ما دارد
نائب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در مورد افزایش بودجه شرکت‌های دولتی بیان کرد: دولت همچنان برعکس سیاست‌های کلی اصل ۴۴ بزرگ‌تر شده در صورتی که ما باید به طرف واگذاری و خصوصی‌سازی می‌رفتیم اما امسال بودجه شرکت‌های دولتی بیشتر هم شده است.
نکته دیگری که در بودجه داریم این است که ما سال گذشته ۲۵۵ هزار میلیارد تومان انتشار اوراق داشتیم که در بودجه ۱۴۰۴ این عدد به ۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته از این عدد ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌هاست که انتشار پیدا نمی‌کند اما ۵۰۰ هزار میلیارد تومان انتشار پیدا می‌کند.
وی در مورد کسری تراز عملیاتی بودجه هم تصریح کرد: دولت فعلا به هر جایی دست انداخته که بتواند کسری بودجه خود را تامین کند. مثلا سال آینده ۲ میلیارد دلار خودرو وارد کشور می‌شود که ۱۹۰ هزار میلیارد تومان از محل واردات برای دولت ایجاد درآمد دارد. در کنارش استقراض‌ها و مباحث دیگر است. ولی پیش بینی ما این است که اگر در بخش نفت دچار مشکل نشود در بقیه بخش‌ها هم می‌تواند موفق عمل کند.
وی بیان کرد: دولت در بودجه ۱۴۰۴ صادرات یک میلیون و سیصد هزار بشکه نفت را به طور روزانه پیش بینی کرده است. از طرف دیگر دولت هر روز فربه‌تر می‌شود و هزینه‌های زیادی در بخش جاری و عمرانی را می‌بلعد. به طوری که دولت‌ها همواره از هزینه‌های عمرانی کم کرده و صرف مخارج دیگر می‌کنند. اما از هزینه عمرانی کم‌کردن که هنر نیست؛ هزینه عمرانی یعنی رونق اشتغال یعنی رونق تولید میلگرد، سیمان و سایر بخش‌های اقتصادی. اما همواره تخصیص‌ها در بخش بودجه عمرانی در حدود ۵۰ درصد است. ضمن اینکه فروش نفت هم به معادلات سیاسی ما و شرایط منطقه بستگی دارد. فروش نفت در همه جای دنیا شبیه یک معادله سیاسی است و در ایران هم همینطور است.
