رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان مطرح کرد؛ ایده‌های برای گسترش زبان فارسی در سطح جهانی
رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان برای گسترش زبان فارسی در سطح جهانیپیشنهاداتی ارائه کرد و گفت: برای گسترش زبان فارسی در سطح جهانی باید فناوری‌هارا فعال کنیم؛ برای مثال فرهنگ لغت برخط تهیه کنیم، دوره آموزش زبان برخط برایخارجی‌ها راه بیاندازیم، خط و زبان فارسی را در گوگل و نرم‌افزارهای جهانی رسمیکنیم، برنامه‌های مجازی در حمایت از زبان فارسی تولید کرده و با حمایت‌های مجازیخود، شاعران و نویسندگان فارسی را مطرح و مشهور کنیم.
به گزارش ایسنا، یکی از اقدامات مهم رایزنان فرهنگی ایران در کشورهای خارجی تعلیمو تبیین زبان فارسی برای مخاطبان کشور هدف است، در واقع برگزاری دوره‌هایآموزش زبان فارسی، حافظ‌خوانی و معرفی ادبیات ایران به سایر کشورهای جهان ازوظایف رایزنان به شمار می‌رود. اما اینکه زبان فارسی تا چه اندازه مورد استقبال مردمکشورهای دیگر است و تا چه اندازه در روابط بین دو کشور تاثیرگذار است بهسراغ بهروز عباس زاده – رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان – رفتیم تا پاسخ اینپرسش‌ها را از زبان یک رایزن بشنویم.
* آقای عباس‌زاده در عرصه دیپلماسی فرهنگی، زبان فارسی در چه جایگاهی قرار دارد و چه بهره‌هایی از آن می‌شود برد؟
یکی از ابزارهای دیپلماسی فرهنگی، زبان و ادبیات فارسی است. زبان و ادبیات فارسیدر زمره ابزار اصلی دیپلماسی فرهنگی محسوب می‌شوند. زبان فارسی، زبان یک قوم ویا حتی یک ملت نیست، که میراث مشترک اندیشه ورزی بخش گسترده‌ای از مللمشرق زمین، در هزاره‌هاست؛ میراثی که دربردارنده غنی‌ترین گونه‌های اندیشهفلسفی، عرفانی، زیبایی شناسی کلام و لذات سمعی، بصری، خط و سنن و آداب ورسوم ماندگار انسانی است، تاریخ ملت هاست، شکوه توانایی انسان در بروز احساساتو افکار از راه شعر و کلام شاعرانه است. زبان فارسی بخش مهمی از تلاش بشریت دررسیدن به انسانیت و انسان شدن است؛ اوج معرفتی است که گوته، نیچه، انگلس وپوشکین در برابر آن زانو می‌زنند و به ستایشش می‌نشینند، تا بدانجا که آن را لایق ومستحق انتخاب به عنوان زبان مشترک مردم جهان می‌دانند.
*آیا زبان فارسی امروز به لحاظ گستره واژگان و روزآمدی، قابلیت ترویج در کشورهای دیگر را دارد یا نیازمند تغییر و تحولات در آن هستیم؟
زبان فارسی امروزه به لحاظ گستره واژگان و روز آمدی، قابلیت ترویج در کشورهایدیگر را دارد و البته متناسب با اقتضائات روز و شرایط محیطی و منطقه‌ای لازم است باابزارهای نو و شیوه های جدید کارآمدی آن را افزایش دهیم. ضمناً لازم است باهوشیاری کامل ضمن رصد رقبایمان و به ویژه آنها که در عرصه زبان از ابتکارات وخلاقیت‌های جدید بهره‌مند می‌باشد به طریق مقتضی بهره‌مند شده تا بتوانیم اینگویش را آن طور که شایسته آن است به جهانیان و علاقه‌مندان پر شمارش معرفیکنیم.
*به نظر شما، زبان فارسی برای رایزنان و وابستگان فرهنگی کشورمان در محل ماموریت شان که معمولا به زبانی غیر از فارسی صحبت و مراوده می شود، کارایی دارد؟
حتماً کارایی دارد. چون به پیشینه بخش اعظمی از سرزمین شرق مربوط می‌شود و بهگونه‌ای با تاریخ گره خورده است و مردم شرق برای اینکه از گذشته خود مطلع باشندحتماً باید زبان فارسی بدانند تا بتوانند تاریخ را مطالعه کرده و به درستی به آینده واقوام مختلف به طرز شایسته‌ای معرفی کنند.
آیین بزرگداشت حافظ در قزاقستان
*چه بهره‌هایی از قابلیت و استعدادهای ایرانیان خارج از کشور برای گسترش زبان فارسی می‌توانیم ببریم؟
ایرانیان خارج از کشور نمایندگان مردم ایران و سرمایه معنوی کشور هستند و ما بهطرق مختلف می‌توانیم از ظرفیت آنها در گسترش زبان و ادبیات فارسی استفاده کنیم. حتماً از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور استفاده و آنها را به سرمایه‌گذاری در این امرتشویق می‌کنیم تا ظرفیت‌های فراوان علاقه‌مندان به زبان فارسی را در جهان شناساییکرده و با برنامه‌ریزی و آینده‌پژوهی از این ظرفیت‌ها بهره ببریم؛ باید فناوری‌ها را فعالکنیم؛ برای مثال فرهنگ لغت برخط تهیه کنیم، دوره آموزش زبان برخط برای خارجی‌هاراه بیاندازیم، خط و زبان فارسی را در گوگل و نرم‌افزارهای جهانی رسمی کنیم،برنامه‌های مجازی در حمایت از زبان فارسی تولید کرده و با حمایت‌های مجازی خود،شاعران و نویسندگان فارسی را مطرح و مشهور کنیم.
از ظرفیت گردشگری برای آموزش زبان فارسی استفاده کنیم و برای افرادی کهمی‌خواهند زبان فارسی را یاد بگیرند، روادیدی ۶ ماهه یا یک‌ساله صادر کنیم تا در ایرانگردش کنند تا با معماری، هنر و فرهنگ ایران آشنا بشوند و در دوره‌های ویژه زبانفارسی را نیز فرا بگیرند.
ما باید به آن سمت برویم که برای زبان فارسی و آینده‌پژوهی آن، یک اندیشکده داشته باشیم و از همه ایرانیان خارج از کشور بخواهیم که هر نو ایده و ابتکاری برای اعتلای زبان فارسی دارند به اشتراک بگذارند.
به طور خاص در کشور قزاقستان با توجه به استقبال دولت این کشور از فعالیت‌هایهنری و فرهنگی کشورمان و همچنین علاقمندی مردم آن به ایران، ایرانیان و فرهنگایرانی، خانواده‌های ایرانی مقیم در صورت برخورداری از توانایی‌های هنری از جملهنوازندگی موسیقی ایرانی، نقاشی و مینیاتور، خطاطی و خوشنویسی، کارهای دستیهمچون فرش و گلیم‌بافی یا سایر هنرهای دستی، آوازخوانی و آشپزی که تمامی اینهنرها مورد علاقه و توجه قزاقستانی‌هاست، می‌توانند در ایجاد انگیزه به زبان فارسیتاثیرگذار باشند، چرا که میان زبان و فرهنگ یک ارتباط تنگاتنگ دوسویه وجود دارد وآشنا شدن با فرهنگ ایرانی می‌تواند بر جایگاه و موقعیت زبان فارسی تاثیر بسزاییداشته باشد همانطور که یادگیری زبان فارسی اینگونه است. اگرچه نباید فراموش کردکه اینگونه فعالیت‌ها نیازمند حمایت‌های مالی و معنوی از سوی ایران است.
*فکر می‌کنید که گسترش زبان فارسی در کشورهای دیگر، بر پیشرفت سایر حوزه‌های داخل کشور؛ همچون اقتصاد و صنعت، اثرگذار خواهد بود؟
قطعاً اثر گذار خواهد بود و مثل یک شبکه به هم مرتبط و مکمل هم هستند.
البته اگر بخواهیم به طور خاص در ارتباط با کشور قزاقستان به این سوال پاسخ دهیم،شاید لازم باشد به این مساله از جهت عکس آن نگاه کنیم. از آنجایی که یادگیری یکزبان خارجی در این کشور تا حدود زیادی بر انگیزه اقتصادی، تحصیلی و یا مهاجرتیمتکی است، انتخاب زبان فارسی در مقایسه با رقبایش یعنی زبان‌های چینی، کره‌ای،انگلیسی و بعضی دیگر از زبان‌های اروپایی مانند آلمانی و فرانسوی و عربی جایگاهپایین‌تری دارد.
اگرچه زبان فارسی پیشنه‌ای دیرینه در این کشور دارد و از زبان‌های حائز اهمیتمحسوب می‌شود اما به نظر می‌رسد این امر مهم را نسل‌های قدیم شامل استادانپیشکسوت دانشگاه‌ها به ویژه در حوزه‌های تاریخ بیشتر درک می‌کنند تا نسل جوان. اگرچه هستند در میان نسل جوان و دانشجویان رشته تاریخ که به این امر مهم پی بردهو در حال یادگیری زبان فارسی هستند اما تعداد آنها کم است.
بزرگداشت «پدر شعر فارسی» در آنکارا
به نظر می‌رسد نیاز نسل جوان با نسل گذشته این کشور متفاوت است و آینده شغلی واقتصادی یک زبان و همچنین سودای تحصیل و مهاجرت به اروپا برای آنها مهم‌تر ازمسائل گذشته، تاریخ و اشتراکات این کشور با ایران است. با این وجود، این بدان معنانیست که زبان فارسی در این کشور جایگاهی ندارد و اتفاقا باید این امر را مورد توجهقرار داد که در مقایسه با گذشته علاقمندی مردم قزاقستان به ویژه نسل جوان بهیادگیری زبان فارسی و همچنین تعداد مراکز دانشگاهی که زبان فارسی را ارائهمی‌دهند، بیشتر شده است. اما مساله اصلی آن است که تعداد کمی از این افراد آن راتا سطوح بالا ادامه می‌دهند و در اکثر موارد یادگیری در میانه راه رها می‌شود.
بنابراین شاید بتوان از این مشاهدات چنین نتیجه گرفت که در کشوری همچونقزاقستان این اقتصاد قوی یک کشور خارجی، میزان سرمایه‌گذاری‌ها و روابط اقتصادیگسترده بین دو کشور است که بر انگیزه یادگیری یک زبان تاثیرگذار است تا جهت عکسآن و ایران از این حیث در مقایسه با رقبای خود دارای فاصله است.
*آیا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بنیاد سعدی، می‌توانند با همکاری یکدیگر، فرآیند تازه‌ای در جهت گسترش زبان فارسی تدوین کنند؟
اگر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بنیاد سعدی با کمک هم نقاط ضعف خود رابه درستی ببینند و به نظرات سفیران فرهنگی و مسئولین بنیاد سعدی در خارج ازکشور توجه کنند و توقع یا انتظار کوتاه مدت از نمایندگی‌های فرهنگی نداشته باشند وهمچنین موانع و محدودیت‌ها را با در نظر گرفتن تلاش رقبا منصفانه نگاه کنند، قطعاًآینده بهتری در انتظار زبان فارسی خواهد بود. لذا لازم است چشم انداز روشن‌تر وبرنامه‌های مشخص‌تری تدوین شود تا بدون تبلیغات و با لحاظ واقعیات افق روش‌تریرا برای زبان فارسی ترسیم کنیم.
مراسم رونمایی از سه کتاب ایرانی در صربستان
