«فیل و خر» در انتخابات امریکا چه معنایی دارد؟
در هر دوره از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، تصاویر خرها و فیلها در کاریکاتورهای سیاسی و فضای مجازی نشان داده میشود. این دو جانور– خر نماد دموکراتها و فیل نماد جمهوریخواهان- شالوده فرهنگ بصری آمریکا و به اندازه سانتا کلاوس (بابا نوئل) و عمو سام شناختهشده هستند.
نام کاریکاتوریستی که خرها و فیلها را به سیاست آمریکا وارد کرد، توماس نست (Thomas Nast) زاده بیستوهفتم سپتامبر ۱۸۴۰ و درگذشته هفتم دسامبر ۱۹۰۲ بود. او درطول دوره حضور خود در هفتهنامه هارپر، از سال ۱۸۶۲ تا ۱۸۸۶، نخستین کاریکاتوریست بزرگ سیاسی آمریکا و یکی از طنزپردازان سختگیر، بیرحم و خشن بود.
برخی گفتهاند کلمه nasty (که معانیای از قبیل تندخو، خشمآلود، پردرد، سخت، ناگوار و… دارد) از نام خانوادگی این هنرمند گرفته شده است؛ اگرچه این تقریبا درست نیست، اما با نگاهی به کاریکاتورهای او میتوان متقاعد شد که چنین است!
مورخان ادعا کردهاند نست- که در دهههای ۱۸۴۰ و ۵۰ در شهر نیویورک بزرگ شد- در کودکی با خشونت، آزار و زورگویی وحشیانه روبهرو بود. در واقع، دو موضوعی که در زندگی حرفهای او وجود دارد، به دیده تمسخر و تحقیر نگریستن قلدران و زورگویان در هر شکل و اندازه و همدردی و غمخواری نسبت به قربانیان آنان است.
امروزه اغلب کاریکاتورهای تحریریه تصاویری به عمد ساده است که در طول نیمثانیه بتوان آنها را پردازش کرد. در مقابل، کارتونهای دشوار و با برچسب دقیق نست خبری و نیازمند تجزیه و تحلیل بودند. کارتون «Third Term Panic»، در سال ۱۸۷۴ فیل را بهعنوان نمادی برای حزب جمهوریخواه معرفی کرد.
در ماههای منتهی به انتخابات میاندورهای، نیویورک هرالد (روزنامه آمریکایی که مقر اصلی آن در شهر نیویورک بود و بین سالهای ۱۸۳۵ تا ۱۹۲۴ چاپ و منتشر میشد.) که در آن زمان از چندین نامزد دموکرات حمایت میکرد، این شایعه را منتشر کرد که رئیسجمهوری یولیسیز سایمن گرانت جمهوریخواه قصد دارد برای سومینبار در سال ۱۸۷۶ نامزد شود.
نست طرفدار حزب لینکلن، هرالد را همچون الاغی که در پوست شیر پیچیده شده است، ترسیم کرد که حیوانات دیگر را با داستانهای وحشتناک دیکتاتوری گرانت میترساند. در میان این حیوانات فیلی عظیمالجثه، سبکمغز و خشن با برچسب «رأی جمهوریخواه» وجود دارد که به نظر میرسد در شُرف افتادن در پرتگاهی است.
نست نخستین طنزپردازی نبود که انسانها را با حیوانات مقایسه کرد. او حتی نخستین هنرمندی نبود که جمهوریخواهان را با جانوران ستبرپوست مقایسه کرد. حداقل یکدهه پیشتر، GOP (حزب جمهوریخواه آمریکا) را با شعار «فیل را ببینید» تبلیغ میکردند و درحالی که نست بارها حزب دموکرات را به شکل خر نشان میداد (اگرچه در Third Term Panic واقعا شکل روباه به خود میگیرد)، این دو از زمان دولت جکسون در نیمقرن پیش با هم ارتباط داشتند.
اما این از فراست نست بود که سیاست آمریکا را همچون باغ وحشی بزرگ، شلوغ و آشفته معرفی کند. او مانند طنزپردازان کاردان، هممسلکان خود را تقریبا مانند مخالفانش مسخره میکرد. بنابراین، او GOP (حزب جمهوریخواه آمریکا) را بهعنوان موجودی ضعیف و هراسناک که دائما در جهت اشتباه سلانه سلانه حرکت میکند، تصویر کرد.
در بیشتر مواقع، کارتونهای او فیلها و خرهایی را ترسیم میکند که فقط یک مو از هرجومرج و آشفتگی فاصله دارند؛ ارزیابی کاملا منصفانهای از رهبری جمهوریخواهان و دموکراتها در Gilded Age (در تاریخ ایالات متحده دورانی است در اواخر قرن نوزدهم، از دهه ۱۸۷۰ تا حدود ۱۹۰۰ . دورهای از رشد سریع اقتصادی، بهویژه در شمال و غرب ایالات متحده)
او همه پول خود را در یک طرح Ponzi از دست داد (طرح Ponzi یک کلاهبرداری متقلبانه است که نویددهنده نرخ بازده بالا با ریسک کم برای سرمایهگذاران است)؛ عملی کثیف که او تمام دوران شغلی خود را با احتیاط و هوشیاری در برابر آن سپری کرده بود. در سال ۱۸۹۰، او سعی کرد با انتشار کتابی از تصاویر کریسمس، ثروت خود را دوباره به دست آورد.
با این حال، به نظر میرسید در آن مرحله، بخشی از خلاقیتی را که در هارپر کسب کرده بود، از دست داده است. او دهه آخر زندگی خود را با ضعف سلامتی گذراند و به طرز دردناکی آگاه بود که دوران بهترین کارهایش مدتهاست سرآمده است.
اما فیل و خر به لطف نبوغ نست در نمایشهای سیاسی زندگی میکنند. تا به امروز، فیل بهعنوان نماد رسمی حزب جمهوریخواه باقی مانده است و اگرچه دموکراتها هنوز نمادی برای خود اعلام نکردهاند اما با دو قدم پیادهروی در یکی از تجمعات آنها نماد خر را کشف خواهید کرد.
با توجه به اینکه این دو حیوان در کارتونهای نست ضعیف، احمق، شکننده و گیج تصویر شدهاند، کمی عجیب است که هر دو حزب سیاسی عمدهی آمریکا نمادهای خود را مشتاقانه در آغوش گرفتهاند. شاید هیچیک از طرفین به خود زحمت ندادهاند قبل از انبارکردن کیسههای اقلام تبلیغاتیشان محتویات آنها را بررسی کنند! یا شاید آنها هم از طنز و تمسخر نست باخبر بودهاند و به این نتیجه رسیدهاند که واکنش مناسب این است که به این تمسخر بپیوندند.