پدران قهرمان در قاب جادویی سینما
از آنجایی که نگاه ما به پدر همواره نگاهی با شرم و حیاست و جایگاهی که پدر در خانواده ایرانی دارد در مرتبه اقتدار و قدرت قرار دارد، در کمتر اثر سینمایی آنطور که باید به او پرداخته شده است.
در واقع در بیشتر آثار سینمایی که به روی پرده رفته‌اند محبت پدرانه در یک لفافه‌ای از این اقتدار قرار گرفته و آن را تحت الشعاع خود قرار داده است. در حالی که پدر همواره قهرمان بوده و هست ولی به اندازه‌ای که به مادر پرداخته شده ابعاد احساسی و عاطفی پدر ایرانی در سینما به نمایش درنیامده است و اگر هم درآمده باشد، بسیار اندک بوده است.
در حالی که فرزند به همان اندازه که نیازمند محبت مادر است به پدر و حمایت‌های او نیز احتیاج دارد به ویژه در سنینی چون نوجوانی که از نظر روحی و جسمی فرزند درگیر اتفاقات جدیدی است که پدر و مادر هر دو و در کنار هم می‌توانند به او برای عبور از این بحران کمک کنند.
در سینمای این روزها فیلمی روی پرده است به نام «باغ کیانوش» نخستین تجربه کارگردانی رضا کشاورزحداد به تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد، محصول باشگاه فیلم سوره و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، که ابعاد متفاوتی از پدر بودن را به نمایش گذاشته است. قصه درباره چند نوجوان است که دست به حماسه می‌زنند و در این میان پدر شخصیت اصلی با این که وجود خارجی ندارد اما قهرمانی است که به او در تمامی ابعاد کمک می‌کند. نمادی شایسته از یک پدر ایرانی که به تصویر کشیده شده است.
به همین بهانه مروری داریم بر فیلم‌هایی که در آن یا در حاشیه آن به ارتباط پدر با نوجوان خود پرداخته است، گاهی این پرداخت در آثار درام رقم خورده است و گاهی در گونه فانتزی آن؛ اما مهم این است که فیلمسازان این اهمیت را درک کرده و به سراغ پرداخت به آن رفته‌اند.
آلبوم تمبر- کیومرث پوراحمد ۱۳۶۵
محمد و کاظم که در «رباط مهرجان» در نزدیکی یزد زندگی می‌کنند، دور از چشم پدر محمد ـ که رئیس اداره پست و تمبر بازی قدیمی است ـ از طُرق مختلف، آلبوم تمبر زیبایی فراهم می‌آورند. محمد بیمار می‌شود و آلبوم در خانه آنها گم می‌شود. وی به کاظم ظنین می‌شود و دوستی آنها از هم می‌پاشد.
چندی بعد، پدر محمد به یزد منتقل می‌شود و در آستانه اسباب کشی، کاظم آلبوم تمبر را به خانه آنها می‌آورد و آن را به خواهر محمد می‌دهد. محمد در یزد آلبوم را می‌بیند و از اینکه ظنش غلط نبوده است، خوشحال می‌شود. پس از مدتی، پدر آلبوم محمد را می‌بیند و آن را برمی‌دارد. فردای آن روز پدر دو آلبوم به محمد می‌دهد و او را به جهت جمع آوری دور از چشم او، سرزنش می‌کند.
محمد درمی‌یابد که کاظم آلبوم تمبر دیگری تهیه کرده و آن را به خواهرش داده است. محمد علیرغم مخالفت اولیه پدر، عاقبت اجازه سفر به رباط مهرجان را می‌گیرد و برای عذرخواهی از کاظم به آنجا می‌رود…
امیر رضا وزیری، محمود دورایران پریوش روحانیان، محمد علی مشروطه و نجمه مشروطه از جمله بازیگران این فیلم هستند.
پرنده کوچک خوشبختی- پوران درخشنده ۱۳۶۶
داستان این فیلم درباره دختری به نام ملیحه است که بر اثر ضربه روحی در کودکی قدرت تکلم خود را از دست داده است و با یادآوری گذشته دچار تشنج عصبی می‌شود. او با همه دعوا می‌کند و با کسی دوست نیست و یک بار اقدام به خودکشی می‌کند تا اینکه با ورود خانم شفیق تغییراتی در زندگی ملیحه اتفاق می‌افتد.
«پرنده کوچک خوشبختی» فیلمی است که به مشکلات جامعه ایران و به آسیب‌شناسی شیوه‌های تعلیم و تربیت چه در خانواده و چه در مدرسه می‌پردازد.
هما روستا، امین تارخ، جمیله شیخی، آزیتا لاچینی، شهلا ریاحی و عطیه معصومی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
ماهی- کامپوزیا پرتوی ۱۳۶۶
نوجوانی به نام جواد، که پدرش در زندان است، روز عید ماهی قرمزی به دست می‌آورد و به خانه می‌برد. مادر او را سرزنش می‌کند و می‌خواهد که ماهی را آزاد کند، زیرا معتقد است وقتی پدر در زندان است محبوس کردن ماهی شگون ندارد.
جواد، که برای به چنگ آوردن ماهی با یکی از همسن و سال های خود گلاویز شده بوده است، با اکراه ماهی را از خانه می‌برد. پدر او به خانه باز می‌گردد…
عطاالله زاهد، غزل شاکری، محبوبه بیات در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
بهترین بابای دنیا- داریوش فرهنگ ۱۳۷۰
پسرکی بازیگوش و خیالاتی دایم از سوی پدرش سرزنش و تحقیر می‌شود. او در عالم خیال خود را «زورو» می‌پندارد و با گروهی گنگستر که دزدان دوچرخه هستند، درگیر می‌شوند. روزی او همراه اعضای خانواده به شهربازی می‌رود و به دست گروه گنگسترها دستگیر می‌شود. غیبت او اعضای خانواده را نگران می‌کند و پدر که نسبت به سرنوشت فرزندش نگران شده، در یک بازی خیالی، به همراه گروهی از مردم و افراد پلیس، پس از ماجرایی پر حادثه، مخفیگاه گنگسترها را می‌یابد و پسر را از زندان تخیلاتش نجات می‌دهد.
مهدی هاشمی، گلاب آدینه، باران کوثری و امید آهنگر در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
دت یعنی دختر- ابوالفضل جلیلی ۱۳۷۲
«شوان» در یک مجتمع کارگری مسئول تهیه آذوقه و نگهبان وسایل زندگی کارگران اهل لرستان است. بلوط خواهر شوان دچار بهت‌زدگی می‌شود و پدر شوان برای مداوای دخترش او را به شهر می‌برد و به هر دری می‌زند؛ اما سرانجام بی آنکه نتیجه‌ای گرفته باشد دختر را به روستای محل سکونتش باز می‌گرداند…
حسین ساکی، زینت بربند، بانی جلیلیان و ژاله صامتی از جمله بازیگران این فیلم هستند.
کیمیا- احمدرضا درویش ۱۳۷۳
احمدرضا درویش به سراغ ساخت اثری با مضمون جنگ و دفاع مقدس رفت که در دل آن ارتباطی زیبا میان پدر و دختر شکل می‌گیرد. در آغاز جنگ ایران و عراق، همسر رضا باردار است و باید مورد عمل جراحی قرار گیرد. رضا او را به بیمارستان می‌رساند و خود به اسارت قوای دشمن درمی‌آید.
همسر رضا حین عمل جراحی می‌میرد و شکوه جراح، فرزند «رضا» را نجات می‌دهد. پس از گذشت نه سال، وقتی رضا از اسارت آزاد می‌شود، پی می‌برد که همه اعضای خانواده‌اش را از دست داده است. حال او در جستجوی تنها باز مانده خود، فرزندش است.
خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، رضا کیانیان و زهرا اویسی بازیگران این فیلم هستند.
پدر- مجید مجیدی ۱۳۷۴
«مهرالله» بعد از فوت پدرش، برای تامین خانواده‌اش در شهر دیگری به کار مشغول می‌شود اما هنگامی که به دیدن مادر و خواهرانش بازمی‌گردد، می‌فهمد که مادرش با مرد مهربانی که ژاندارم است، ازدواج کرده است. «مهرالله» از این خبر عصبانی می‌شود و نزد مادر رفته و هدیه‌های خود و حقوقش را به او می‌دهد و مادر را برای این ازدواج بازخواست می‌کند و هرچه مادر دلیل می آورد، او که کینه ژاندارم را به دل گرفته، قبول نمی‌کند و درصدد آزار او برمی‌آید و با استفاده از فرصتی، اسلحه ژاندارم را به سرقت می‌برد و…
محمد کاسبی، پریوش نظریه، حسن صادقی و حسین عابدینیبازیگران این فیلم هستند.
موشک کاغذی- فرهاد مهرانفر ۱۳۷۵
هاشم حاکم زاده ماموریت دارد تا فیلم‌های فرهنگی را در روستاهای دور افتاده نمایش بدهد. او در یکی از این سفرهایش «رضا» پسرش را نیز با خود به همراه می‌برد. «رضا» طی حوادثی که در این سفر برایش پیش می‌آید با جنبه‌های دیگری از زندگی، شخصیت پدر و ابزار کارش، یعنی سینما، آشنا می‌شود…
هاشم حاکم زاده، رضا حاکم زاده، اصغرکهن قنبری و انیس شکوریبازیگران این فیلم هستند.
رنگ خدا- مجید مجیدی ۱۳۷۷
فیلم روایت «محسن رمضانی» فرزند نابینای «هاشم» است که در مدرسه نابینایان تحصیل می‌کند و برای گذراندن تعطیلات به خانه بازمی‌گردد…
حسین محجوب، سلمه فیضی و محسن رمضانی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
آواز گنجشک‌ها- مجید مجیدی ۱۳۸۶
در دهه ۸۰ بار دیگر به سراغ سینمای کودک و نوجوان رفت و بار دیگر با دقت و وسواسی خاص به ارتباط میان پدر و فرزند پرداخت. این فیلم به داستان مرد ساده و میانسالی به نام «کریم» می‌پردازد که در یک مزرعه پرورش حیوانات کار می‌کند و شیفته شترمرغ‌هاست و ارتباط روانی و عاطفی با آنها برقرار کرده است. برحسب اتفاق یکی از شترمرغ‌ها از مزرعه فرار می‌کند. «کریم» چند روزی جستجو می‌کند، اما موفق به یافتنش نمی‌شود و در نتیجه از کار اخراج می‌شود. این بهانه‌ای می‌شود که برای اولین بار به شهر برود. در شهر از طریق مسافرکشی با موتورسیکلت امرار معاش می‌کند. در شهر با حوادث زیادی روبرو می‌شود و تجارب زیادی پیدا می‌کند.
رضا ناجی، مریم اکبری، کامران دهقان، حامد آغازی، شبنم خلاقی و نشاط نظری بازیگران این فیلم هستند.
حوض نقاشی- مازیار میری ۱۳۹۱
«مریم» و «رضا» با آدم‌های دیگر فرق دارند، آن هم نه یک فرق ساده، بلکه بسیار بزرگ، آنها هر دو دچار معلولیت ذهنی هستند و باید تلاش کنند تا به دیگران ثابت کنند این تفاوت بزرگ را با معجزه عشق حل کرده‌اند. ولی کنار پذیرفتن این تفاوت برای تنها پسرشان که بر خلاف آنها کاملا سالم و مثل بقیه آدم‌هاست، به اندازه‌ای سخت است که از خانه می‌گریزد…
شهاب حسینی، نگار جواهریان، فرشته صدرعرفایی، سیامک احصایی، الهام کردا و سپهراد فرزامی بازی کرده‌اند.
شرم گفتن- حسین باباییان ۱۳۹۷
این فیلم، داستان مردی به نام رحیم را روایت می‌کند که پدر یک دختر نوجوان است. روزی در مدرسه از بچه‌ها می‌خواهند درباره شغل پدرشان انشایی بنویسند و سوال این دختر از پدرش درباره اینکه او چه کاره است، بی‌جواب می‌ماند. همین موضوع باعث می‌شود…
مهران رجبی، ابوالفضل همراه، مهسا هاشمی، سیما مطلبی، افشین سنگ چاپ، صدیقه کیانفر و لیلا عزیزی بازیگران این فیلم هستند.
منطقه پرواز ممنوع- امیرداسارگر ۱۳۹۸
داستان ۳ نوجوان ایرانی را روایت می‌کند که در حال ساخت یک پهباد برای شرکت در مسابقات هستند. در این حین آنها با یوزپلنگی روبه‌رو می‌شوند و این اتفاق باعث ایجاد داستان‌های هیجان‌انگیزی در فیلم خواهد شد.
هادی حجازی‌فر، علیرضا اکبری، محمد فیلی، متین پاکزاد، پوریا سلطان‌زاده، بهار نوحیان در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
