تحریر الشام چگونه به وجود آمد؟
به گزارش اقتصادآنلاین، گروه هیئت تحریر الشام (HTS) از گروه تروریستی جبهه النصره به‌وجود آمد. جبهه النصره در سال ۲۰۱۲ به‌عنوان شاخه‌ای از القاعده در سوریه تأسیس شد. هدف اصلی این گروه همانند دیگر گروه‌های جهادی، سرنگونی دولت بشار اسد و تأسیس دولت اسلامی بر اساس تفسیرهای افراطی از اسلام بود. جبهه النصره در ابتدا با نام “جبهه النصرة لاهل الشام” شناخته می‌شد و به سرعت به یکی از قدرت‌های نظامی بزرگ در سوریه تبدیل شد. این گروه از همان ابتدا با تاکتیک‌های جنگ‌های چریکی و حملات انتحاری در برابر ارتش سوریه مبارزه می‌کرد.
در سال ۲۰۱۳، جبهه النصره ارتباطات نزدیکی با القاعده برقرار کرد و اعلام کرد که بخشی از شبکه جهانی القاعده است. این گروه در ادامه به یکی از گروه‌های اصلی در جنگ داخلی سوریه تبدیل شد و در کنار سایر گروه‌های مخالف، در نبردها علیه دولت بشار اسد فعال بود.
در سال ۲۰۱۶، به‌دنبال فشارهای بین‌المللی و تحولات داخلی در سوریه، جبهه النصره اعلام کرد که ارتباط خود را با القاعده قطع کرده است و خود را به نام جدید هیئت تحریر الشام (HTS) معرفی کرد. این تغییر نام و ساختار، به‌طور رسمی برای نشان دادن فاصله‌گیری از القاعده و جلب حمایت‌های بین‌المللی و محلی بود. هدف این تغییرات، ایجاد یک ائتلاف گسترده‌تر از گروه‌های مسلح مخالف دولت سوریه و نمایش چهره‌ای معتدل‌تر به جهان بود.
این در حالی بود که بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که تغییر نام بیشتر به‌عنوان یک اقدام تاکتیکی برای گمراه کردن قدرت‌های غربی و اطلاعاتی بود و از نظر ایدئولوژیک هیچ تغییر بنیادی در اهداف و استراتژی‌های گروه به‌وجود نیامده بود.
چه گروه‌هایی در تشکیل هیئت تحریر الشام نقش داشتند؟
هیئت تحریر الشام در واقع یک ائتلاف از چندین گروه تروریستی مختلف است. برخی از مهم‌ترین گروه‌هایی که در تشکیل هیئت تحریر الشام نقش داشتند عبارتند از:
جبهه النصره (سابق): همانطور که گفته شد، جبهه النصره که خود شاخه‌ای از القاعده بود، بخش اصلی این ائتلاف را تشکیل می‌دهد.
احرار الشام: یکی از گروه‌های جهادی بزرگ در سوریه که در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد و بعدها به دلیل اختلافات داخلی از هیئت تحریر الشام جدا شد.
جیش‌الاسلام: یکی از گروه‌های مسلح سوری که در ابتدا در نبردهای دمشق فعال بود و بعدتر به هیئت تحریر الشام پیوست.
نورالدین زنکی: گروهی که در شمال سوریه فعالیت داشت و برای مدتی در هیئت تحریر الشام حضور داشت.
این ائتلاف به‌ویژه در مناطق شمال غرب سوریه، شامل استان‌هایی مانند ادلب، حلب و حماه، حضور داشته و تلاش کرده است که یک جبهه متحد علیه دولت بشار اسد تشکیل دهد.
رهبر گروه تروریستی تحریر الشام کیست؟
ابو محمد الجولانی، که پیش‌تر فرمانده گروه جبهه النصره بود، رهبر فعلی هیئت تحریر الشام است. او در سال ۱۹۸۱ در سوریه به دنیا آمد و در ابتدا در رشته پزشکی تحصیل می‌کرد. اما بعد از آغاز جنگ عراق در ۲۰۰۳، به گروه‌های جهادی پیوست. او به سرعت در گروه‌های جهادی در عراق پیشرفت کرد و به یکی از افراد نزدیک به ابومصعب الزرقاوی، رهبر گروه القاعده در عراق تبدیل شد.
الجولانی پس از ترور الزرقاوی توسط نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۰۶، به لبنان و سپس به سوریه رفت و به‌عنوان فرمانده جبهه النصره مشغول فعالیت شد. در حال حاضر، او به‌عنوان یکی از شخصیت‌های اصلی جهادی در سوریه شناخته می‌شود و نقش کلیدی در حفظ قدرت هیئت تحریر الشام ایفا می‌کند.
اهداف و ایدئولوژی هیئت تحریر الشام
ایدئولوژی هیئت تحریر الشام اساساً بر جهاد و سرنگونی رژیم بشار اسد استوار است. این گروه به دنبال ایجاد یک دولت اسلامی بر اساس تفسیر خود از شریعت اسلامی است و با استفاده از تاکتیک‌های مختلف نظامی، از جمله جنگ‌های چریکی، حملات انتحاری و مین‌گذاری، در جنگ داخلی سوریه شرکت دارد.
اگرچه هیئت تحریر الشام اعلام کرده است که از القاعده فاصله گرفته، اما ایدئولوژی این گروه همچنان با ایدئولوژی‌های مشابه جهادی مانند القاعده و داعش هم‌راستا است. این گروه به شدت مخالف حضور نیروهای خارجی در سوریه، به‌ویژه نیروهای آمریکایی و ایرانی است.
وضعیت کنونی هیئت تحریر الشام
هیئت تحریر الشام، به‌عنوان قدرتمندترین گروه مسلح در شمال سوریه، در روزهای اخیر موفق شده است بخش‌های قابل توجهی از حلب را تصرف کند. این گروه که نفوذ گسترده‌ای در استان ادلب دارد، همچنان در تلاش است تا با حفظ اتحاد با دیگر گروه‌های مخالف دولت بشار اسد، از جمله ارتش آزاد سوریه، قدرت خود را در برابر ارتش سوریه تثبیت کند.
تحریر الشام که درگیری‌های متعددی در شمال غرب سوریه داشته است، علاوه بر نبرد با ارتش سوریه، با گروه‌هایی مانند نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و داعش نیز درگیر بوده و تلاش دارد تا نفوذ خود را در مناطق تازه تصرف‌شده تثبیت کند. این گروه همچنین در برخی موارد با ترکیه همکاری‌هایی داشته و در مناطقی تحت کنترل این کشور نیز فعال بوده است.
با این حال، گزارش‌هایی از تنش و درگیری میان تحریر الشام و گروه‌های مخالف دیگر، از جمله ارتش ملی سوریه که از حمایت ترکیه برخوردار است، منتشر شده است.
آینده گروه تروریستی تحریر الشام چه خواهد شد؟
با وجود تلاش‌های تحریر الشام برای جلب حمایت‌های بین‌المللی و نشان دادن چهره‌ای معتدل‌تر از خود، بسیاری از کشورهای غربی همچنان این گروه را یک سازمان تروریستی و تهدیدی برای امنیت منطقه‌ای و جهانی می‌دانند. این گروه همچنین با مشکلات داخلی، از جمله اختلافات درونی و فشارهای نظامی از سوی ارتش سوریه و سایر گروه‌ها مواجه است.
آینده هیئت تحریر الشام بستگی به تحولات سیاسی و نظامی در سوریه، از جمله حملات ارتش سوریه و نفوذ کشورهایی مانند ترکیه، ایران و آمریکا دارد.
