شب یلدای ۱۴۰۳ طولانیترین شب سال نیست!
به گزارش اقتصاد آنلاین، شب یلدا آخرین شب پاییز و ورود به دروازه زمستان، حکایتهای زیادی در فرهنگ ایرانی دارد. کلمه یلدا از زبان سریانی و به معنای زایش است و برخی معتقدند ایرانیان باستان که اتفاقاً با علم نجوم نیز پیوند دیرینه داشتهاند، این شب را بیدار میماندند تا در کنار یکدیگر و همراه با شعرخوانی و حکایتگویی، خود را سرگرم کنند و اندوه غیبت طولانیتر خورشید و تاریکی و سردی را از یاد ببرند.
چرا شب یلدا طولانیترین شب سال نیست؟
محاسبات نجومی نشان میدهد امسال در بیشتر شهرها؛ از جمله تهران ۳۰ آذر و اول دی، طولانیترین شبهای سال هستند و از این منظر یلدای ۱۴۰۳ بهتنهایی طولانیترین شب نیست.
نقطه انقلاب زمستانی و تغییرات نجومی
کاظم کوکرم در مورد شب یلدا و معنای آن در علم نجوم اظهار داشت: امسال شب یلدا قاعدتاً باید جمعه شب ۳۰ آذر برگزار شود که برای بسیاری مناطق نیمکره شمالی کره زمین، طولانیترین شب سال هم هست.
خورشید و تغییرات آسمانی در شب یلدا
وی ادامه داد: وقتی به شب یلدا میرسیم از نظر نجومی خورشید به نقطه انقلاب زمستانی در کره آسمان میرسد؛ نقطه انقلاب زمستانی نقطهای است که خورشید در آن بیشترین پیشروی را در نیمکره جنوبی آسمان از دید ناظر زمینی دارد؛ یعنی در زمانی که انقلاب زمستانی رخ میدهد، خورشید از هر زمان دیگری به قطب جنوب آسمان نزدیکتر و از قطب شمال آسمان دورتر شده است.
بلندترین سایهها در انقلاب زمستانی
به عبارت دیگر در روزی که خورشید به انقلاب زمستانی میرسد در لحظه ظهر سایهها، بیشترین کشیدگی را نسبت به ظهر دیگر روزهای سال دارند. به این شکل که اگر ما یک شاخصی (مانند یک شاقول یا میلهای که عمود به زمین نصب شده باشد) را در لحظه اذان ظهر در نظر بگیریم، در تمام سال در لحظه ظهر این شاخص سایهای دارد، ولی در روز انقلاب زمستانی این سایه به بلندترین مقدار میرسد که ناشی از کمترین ارتفاع خورشید در لحظه ظهر برای ساکنان نیمکره شمالی زمین است.