احمد عربانی: برخی کاریکاتوریست‌ها کپی‌کار شدند
احمد عربانی هنرمند کاریکاتوریست با مقایسه آثار کاریکاتور گذشته و حال، بیان کرد که هنرمندان جوان به دلیل ورود تکنولوژی و فن‌آوری به لحاظ فکری تنبل شده‌اند.
احمد عربانی هنرمند پیشکسوت کاریکاتوریست در حاشیه ورک‌شاپ «همواره تهران» که در باغ موزه هنر ایرانی برگزار شد، در گفت‌وگو با مهر به تشریح ویژگی‌های کارتون و کاریکاتور پرداخت و توضیح داد: اگر نگوییم کاریکاتور موثرترین هنر است اما یکی از موثرترین ارکان مهم نفوذ در جامعه است. من شخصاً در گذشته نقاشی کار می‌کردم و سپس به دلیل مطالعه مجله توفیق که پدرم هر روز می‌خرید، با کاریکاتور آشنا شدم و فهمیدم کاریکاتور نسبت به نقاشی جسورتر است. مثلاً وقتی نقاشی پرتره می‌کشید خیلی سعی می‌کنید شبیه طرفی بکشید که در مقابل‌تان است ولی در کاریکاتور شما می‌توانید یک قدم جلوتر هم بگذارید و نشان بدهید که این فرد مثلاً علیرغم اینکه قیافه خوبی دارد اما آدم خوبی نیست و این مساله را می‌توان در کاریکاتور نشان داد که در نقاشی این امکان وجود ندارد و نقش نقاش بسته است.
این کاریکاتوریست با بیان اینکه به واسطه مجله توفیق جذب کاریکاتور شده است، عنوان کرد: بعد از مدتی فعالیت در عرصه کاریکاتور بود که دیدم واقعاً این هنر چقدر در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی موثر است و باعث می‌شود به بهترین شیوه حرف‌مان بیان شود حتی به تعبیری کاریکاتور شاید بتواند کاربرد یک کتاب را از نظر گویایی و برش در جامعه داشته باشد و در این مورد می‌گویند، «چو حرف تلخ است، با شیرین زبانی حکایت سر کنم آن سان که دانی»؛ یعنی با طنز شیرین و طنز تلخش شما می‌توانید حرف‌تان را بزنید بدون اینکه طرف دل‌خور و ناراحت شود و این اثر می‌گذارد.
وی، کاریکاتور و کارتون را به مثابه تیغ تیز جراحی دانست که در راستای بهبود مریض به کار می‌رود و تاکید کرد: کاریکاتور هم در همین‌راستا است یعنی شما حرف‌تان را که یک مساله اجتماعی و سیاسی است با بیان خوبی مطرح می‌کنید و این مهمترین حربه است.
عربانی در پاسخ به اینکه آیا کاریکاتور با ورود فضای مجازی جای خودش را پیدا کرده است، گفت: جای کاریکاتور در روزنامه است؛ ببینید مجلات و روزنامه‌های پرسابقه در آمریکا و اروپا ستون ثابت برای کاریکاتور در صفحه اول‌شان دارند. حتی مسئولان این مجلات می‌گفتند ما یک روز که کاریکاتور چاپ نمی‌کنیم، تلفن‌هایمان به صدا در می‌آید که چرا چاپ نشده است. کاریکاتور یک جور اعتیاد ایجاد می‌کند اما متاسفانه یا خوشبختانه تکنولوژی تا اینجا پیش آمده است که به اصطلاح مطبوعات کاغذی کمرنگ شود.
این هنرمند کاریکاتوریست عنوان کرد: اثری که کاریکاتور در مجلات کاغذی داشته است، خیلی موثرتر از فضای مجازی است و این خلا هنوز در فضای مجازی پرنشده است.
عربانی درباره ظرفیت کارتون برای رفع مشکلات اجتماعی و شهری گفت: تاثیر کارتون در پرداختن به مسائل و مشکلات اجتماعی و شهری خیلی جدی است مثلاً در متروهای مختلف در کشورها کاریکاتور دیده می‌شود چون این هنر یک هنر شیرین است و اگر قرار باشد یک پیام جدی منتقل شود، گیرایی آن خیلی سخت است ولی کاریکاتور که با قلم شیرین مخاطب را پذیرا می‌کند خیلی در فرهنگ‌پذیری تاثیرگذار است.
وی تاکید کرد: اگر در یک دندان‌پزشکی کاریکاتوری درباره دندان گذاشته شود، بچه‌ها و بزرگترها حتماً جذب خواهند شد؛ این هنر حتی برای تبلیغات نیز موثر است. ما در این فضاها همواره از کاریکاتور و انیمیشن استفاده می‌کنیم و تاثیرات آن خیلی جدی‌تر از نصیحت است.
عربانی در پایان درباره نوع آثاری که هنرمندان جوان در عرصه کارتون خلق می‌کنند و تفاوت آن با آثار گذشته یادآور شد: کاریکاتوریست‌های جوان در مقایسه با هنرمندان دوران قبل از انقلاب به دلیل ورود تکنولوژی و فن‌آوری به لحاظ فکری تنبل شده‌اند؛ در دوران ما اساتید به ما می‌گفتند درباره سوژه فکر کنید ولی این مساله امروز ضعیف‌تر شده است و برخی‌ها کپی‌کار هستند و از روی اینترنت کپی می‌کنند لذا خلاقیت و فکر گذشته در کارها کمرنگ‌تر شده است هرچند جوان‌ها کارهای قوی زیادی هم تولید می‌کنند.
رویداد «همواره تهران» به دبیری جمال رحمتی با هدف بهره‌گیری از نگاه خلاقانه هنرمندان در شناسایی و حل مسائل شهری و در راستای احترام به حقوق شهروندی و ارتقا کیفیت در زندگی شهری درحال برگزار است. بهمن عبدی، بهرام عظیمی و محمدعلی خلجی از هنرمندان شناخته شده در حوزه کارتون و کاریکاتور، آثار ارسالی هنرمندان به این رویداد را داوری خواهند کرد.
مهلت شرکت در مسابقه هنری کارتون «همواره تهران» به دبیری جمال رحمتی تا دوشنبه ۱۷ دی ۱۴۰۳ تمدید شده است و جایزه بزرگ این مسابقه ۴۰ میلیون تومان قرار داده شده و به ۶ نفر برگزیده، هر نفر ۱۰ میلیون تومان تعلق خواهد گرفت.
