سه راهکار اساسی پیش روی دولت برای مدیریت مصرف و جلوگیری از قاچاق سوخت
به گزارش تجارت نیوز،
میزان بالای قاچاق سوخت که به گفته مسئولان تا روزی ۳۰ میلیون لیتر هم می‌رسد و تصاویر گاه و بی‌گاه منتشرشده از نحوه قاچاق سوخت، این سوال را پیش می‌آورد که آیا واقعاً راهکاری برای جلوگیری از این مشکل وجود ندارد؟ در شرایطی که گفته می‌شود حداقل سالی سه میلیارد دلار در سال بنزین به کشور وارد می‌شود و با کمبود سوخت و بنزین روبرو هستیم، سوال این است که چرا مدیران و مسئولان نمی‌توانند با این روند برخورد و شرایط موجود را کنترل کنند.
فرهاد شهرکی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به ضعف مدیریتی در مصرف سوخت و بنزین در کشور، چاره کار را در تغییر روش‌های مدیریتی و سیاستگذاری‌های گذشته می‌داند. او در ادامه با ارائه چند راهکار تاکید کرده است که اجرای این روش‌ها می‌تواند جلوی نابسامانی در حوزه سوخت و بنزین را بگیرد.
شهرکی در این خصوص به تجارت‌نیوز گفت: داستان بنزین مشخص است. وقتی کارت بنزینی داریم که مربوط به ۱۰ تا ۱۲ سال قبل است و در شبکه آفلاین کار می‌کند و در این مدت هیچ توسعه‌ای در این سیستم رخ نداده باید انتظار چنین شرایطی را داشت.
در برخی از کلان‌شهرها مانند تهران عملاً از کارت سوخت شخصی استفاده نمی‌شود
او در ادامه با تاکید بر عدم شفافیت بخش مصرف بنزین توضیح داد: در برخی از کلان‌شهرها مانند تهران عملاً از کارت سوخت شخصی استفاده نمی‌شود و مردم بیشتر از کارت سخت جایگاه استفاده می‌کنند. هیچ رصدی نمی‌شود که این خودرویی که از کارت سوخت جایگاه استفاده می‌کند در روز چند بار و در چند جایگاه بنزین مصرف می‌کند.
۱۳ میلیون خانوار ایرانی خودرویی ندارند و عملاً از یارانه بنزین محروم هستند
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه بر اساس گزارش‌‌ها در دو سال گذشته تا سه میلیارد دلار سوخت وارد کرده‌ایم ادامه داد: این در حالی است که نیمی از خانوارهای ما اصلاً خودرو ندارند و از آن سو بخشی از خانواده‌های ما بیش از یک خودرو دارند. یک خانواده سه کارت بنزین دارد و در ماه از میزان مجاز ۶۰ لیتر با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتر با قیمت سه هزار تومان استفاده می‌کند. از آن طرف حدود ۱۳ میلیون خانوار اصلاً خودرویی ندارند و عملاً از این یارانه بی‌بهره هستند. ما حدود لیتری ۳۰ هزار تومان بنزین را خریداری می‌کنیم و بین هزار و ۵۰۰ تا سه هزار تومان آن را به خانوارها می‌دهیم اما بخش قابل توجهی از مردم از آن محروم هستند.
کارت سوخت باید کاملاً حذف و کارت ملی جایگزین آن شود/ تکنولوژی اتصال جایگاه‌های سوخت به سیستم هوشمند وجود دارد
عضو کمیسیون انرژی با تاکید بر لزوم حذف کامل کارت سوخت و استفاده از روش‌های نوین مانند کارت بانکی و کارت ملی، درباره نحوه اجرای این طرح گفت: الان دریافت عوارض بزرگراهی به صورت اتوماتیک انجام می‌شود، پس این تکنولوژی در کشور وجود دارد که تمام جایگاه‌های سوخت ما به سیستم هوشمند متصل شود.
او افزود: با این روش وقتی خودرویی وارد جایگاه می‌شود از طریق پلاک آن مشخص خواهد شد که به کجا مراجعه کرده، چقدر مصرف داشته و چه میزان سوخت در کارت او وجود دارد. حتی اگر کیف پول فرد شارژ باشد نیازی به پرداخت پول هم نیست. در نتیجه تا زمانی که ما هوشمندسازی بنزین و گازوئیل از پالایشگاه تا مصرف‌کننده را مد نظر نداشته باشیم، شرایط تغییر نخواهد کرد.
یارانه سوخت باید به آخر زنجیره مصرف داده شود
شهرکی همچنین یکی از راه‌های جلوگیری از قاچاق سوخت و شفافیت در این روند را تعلق گرفتن یارانه به آخر زنجیره سوخت دانست و در این خصوص توضیح داد: در ماده ۱۰ قانون مانع‌زدایی دولت را مکلف کرده‌ایم که یارانه سوخت باید به آخر زنجیره مصرف داده شود. الان اتفاقی که رخ می‌دهد این است که یارانه سوخت به اول زنجیره تعلق می‌گیرد. بر این اساس اگر قیمت بنزین ۳۰ هزار تومان است، تا آخر چرخه باید همین عدد باشد، یعنی وقتی مصرف‌کننده بنزین می‌زند به ازای هر لیتر هزار و ۵۰۰ تومان پرداخت کند و بقیه ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه به حساب جایگاه‌دار واریز شود.
اختصاص یارانه به آخر زنجیره مصرف موجب می‌شود همه تخلف‌ها در طول مسیر از بین برود/ چون قیمت تمام‌شده در همه مسیر ۳۰ هزار تومان است هیچ مزیت اقتصادی‌ای ندارد
او ادامه داد: اختصاص یارانه به آخر زنجیره مصرف موجب می‌شود همه تخلف‌هایی که در طول زنجیره اتفاق می‌افتد و به روش‌های مختلفی بنزین و گازوئیل از شبکه خارج و فروخته می‌شود از بین برود. چون قیمت تمام‌شده در همه مسیر ۳۰ هزار تومان است هیچ مزیت اقتصادی‌ای ندارد. با اجرای این روش تخلف‌ها بعد از کشیدن کارت رخ می‌دهد که آن هم با هوشمندسازی به‌شدت کاهش می‌یابد چون مشخص است که کجا بنزین زده شده و چقدر بنزین مصرف شده است.
با اختصاص سهمیه بنزین به کارت ملی، خانوارهایی که خودرو ندارند می‌توانند بنزین خود را بفروشند
این نماینده مجلس در ادامه با تاکید بر اختصاص یارانه به همه مردم ایران گفت: بر این اساس بعد از اختصاص دادن سوخت مصرفی خودروهای عمومی مابه‌التفاوت آن به کارت‌های ملی پرداخت خواهد شد. دلیلی ندارد فردی که سه خودرو دارد، سه کارت سوخت هم داشته باشد و به هر میزان که خواست بنزین دریافت کند. با اختصاص سهمیه بنزین به کارت ملی، خانوارهایی که خودرو ندارند می‌توانند بنزین تعلق‌گرفته به خود را در یک بازار آزاد و دارای نظارت بفروشند و فردی که چندین خودرو دارد با قیمت آزاد بنزین مورد نیاز خود را از این بازار تامین کند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به این موضوع که این موارد همه بر اساس قانون هستند و نیازی به قانون‌گذاری جدید در مجلس نیست و همه اختیار آن با دولت است افزود: با این روش‌ها می‌توان به‌راحتی با پدیده قاچاق سوخت و این بی‌عدالتی‌ای که در جامعه جریان دارد مبارزه کرد.
جامعه ما تاب‌آوری و توان افزایش قیمت سوخت را ندارد/ زیرساخت‌ها و تجربه اجرای هوشمندسازی در کشور وجود دارد و نیازی به وارد کردن تکنولوژی نیست
شهرکی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا اجرای این روش‌ها منجر به افزایش قیمت نخواهد شد توضیح داد: این راهکارها نیازی به افزایش قیمت ندارد و می‌توان با همین قیمت‌ها آن را اجرا کرد. اصلاً جامعه ما تاب‌آوری و توان افزایش قیمت سوخت را ندارد. زیرساخت‌ها و تجربه اجرای همه این روش‌ها حتی هوشمندسازی در کشور وجود دارد و نیازی به وارد کردن تکنولوژی نیست.
