چگونه کارگران روزمزد چینی به تهدیدی برای نظم جهانی تبدیل شدهاند؟
کارگران موقت با مشکلاتی روبهرو هستند. بدون رابطهای پایدارتر با کارفرمای خود، کارگران جوان هرگز مهارتهای لازم برای پیشرفت در زندگی را کسب نخواهند کرد. آنها که زادگاه روستایی خود را ترک کردهاند، ممکن است نتوانند در شهرهایی که به طور نامنظم کار میکنند، ریشه بدوانند.
به گزارش تجارت نیوز، بزرگترین نیروی کار جهان درگیر تحولی خارقالعاده شده است. کارگران کشاورزی و پرولتاریای صنعتی چین به ارتشی از کارگران موقت پیوستهاند. دهها میلیون نفر اکنون از پلتفرمهای فناوری برای یافتن شغل برای دورههای کوتاهمدت استفاده میکنند؛ ۲۰۰ میلیون نفر یا ۴۰ درصد از نیروی کار شهری به کارهای انعطافپذیر وابسته هستند. سرنوشت این کارگران موقت، که بسیاری از آنها برای خرید ملک و دسترسی به خدمات و مزایای عمومی تلاش میکنند، اقتصاد و جامعه چین را برای سالهای آینده شکل خواهد داد. همزمان با بازسازی بازارهای کار توسط فناوریهای نوین، کارگران موقت چین برای کشورهای مختلف حامل درسهایی هستند.
تاثیر پلتفرمها بر فعالیت کارگران چین
چین تا حدودی به لطف پذیرش زودهنگام «ابر اپها» که جنبههای بسیاری از زندگی مردم را سازماندهی میکنند، خانه پیشرفتهترین اقتصاد موقت جهان است. امروزه ۸۴ میلیون نفر در این کشور به اشکال اشتغال مبتنی بر پلتفرم، از جمله رانندگی تاکسی اینترنتی و تحویل غذا متکی هستند. با گسترش برنامههای مصرفی، این نوع کار در سراسر آسیای نوظهور نیز رواج یافته است. در هند تقریبا ۱۰ میلیون نفر با تکیه بر پلتفرمها کار میکنند. در مالزی، این تعداد ۱.۲ میلیون نفر است که تقریباً ۷ درصد از نیروی کار را تشکیل میدهد.
اخیرا کار موقت در چین در بخش تولیدیِ برجسته شده است. پرولتاریای منظم به تدریج با میلیونها کارگر موقت جایگزین میشود که مشاغل را «بر اساس تقاضا» پر میکنند و از یک طبقه کارخانه به طبقه دیگر با لحاظ کردن پلتفرمهای استخدامی غولپیکر میروند. این مشاغل اغلب به هیچ مهارتی فراتر از دانش الفبای رومی نیاز ندارند. کارگران ممکن است بیش از چند هفته یا حتی چند روز در آن شغل نمانند. محققان تعداد آنها را شاید ۴۰ میلیون نفر، یک سوم نیروی کار تولیدی چین – و بیش از سه برابر نیروی کار تولیدی آمریکا – تخمین زدهاند.
وقتی کارگر و کارفرما راضی است
یکی از دلایل ظهور ارتش موقت این است که شرکتها خواهان انعطافپذیری هستند. کارفرمایان برای آزادی در افزایش یا کاهش مقیاس کسبوکار، در پاسخ به تقاضای فصلی، نوسانات بازار و بادهای متغیر ژئوپلیتیک، ارزش قائل هستند. فناوری نیز نقشی برجسته داشته است. برنامههای تلفنهای هوشمند نوعی هماهنگی میان سفارشات مشتریان و پیکها ایجاد میکنند. در حوزه تولید، فناوری بسیاری از کارهای دشوار را که پیشتر نیاز به تجربه داشتند، خودکار کرده است. اگرچه این امر برای مهندسان بسیار ماهر شغل ایجاد کرده، اما شکافهایی در مونتاژ، بستهبندی و بازرسی به وجود آورده که هر فرد ماهری میتواند آن را پر کند.
داشتن شغلی منعطف از هر نوع، برای بسیاری از کارگران مناسب است. کسانی که در پیمایش اقتصاد پلتفرم مهارت دارند، میتوانند با تغییر شغل، درآمد بیشتری نسبت به یک کارفرمای واحد کسب کنند. یک نظرسنجی در سال 2022 نشان داد که درآمد ماهانه پیکهای اختصاصی در چین تقریبا یک پنجم بیشتر از کارگران مهاجر است. برخی دیگر، که تحمل کار طاقتفرسا را ندارند، حاضر نیستند همان کار تکراری را هفته به هفته انجام دهند.
اشتغال منهای مهارت
با وجود این مزایا، کارگران موقت با مشکلاتی روبهرو هستند. بدون رابطهای پایدارتر با کارفرمای خود، کارگران جوان هرگز مهارتهای لازم برای پیشرفت در زندگی را کسب نخواهند کرد. آنها که زادگاه روستایی خود را ترک کردهاند، ممکن است نتوانند در شهرهایی که به طور نامنظم کار میکنند، ریشه بدوانند. بدون شغل پایدار، این گروه ممکن است از دسترسی آسان به خدمات عمومی شهری تحت سیستم ثبتنام خانوار هوکو چین محروم شوند. از منظری دیگر اگر این گروه از کارگران نتوانند مستقر شوند، ممکن است هرگز ازدواج نکنند و بچهدار نشوند و این امر روند پیری جمعیت چین را بدتر میکند. به هر حال، این گروه از کارگران باید علاوه بر خودشان، هزینه بسیاری از سالمندان را نیز تامین کنند.
در این میان تلاش برای حذف نیروی کار موقت به امید اینکه شغلهای دائمی جای آن را بگیرند، بیهوده خواهد بود. جایگزین کار موقت اغلب بیکاری است. نظرسنجی اخیر نشان داد که ۷۷ درصد از رانندگان تاکسی اینترنتی پس از بیکاری بار دیگر وارد این صنعت شدهاند. پلتفرمهای استخدام، اشتغال ناپایدار را اختراع نکردهاند. اگرچه الگوریتمهای آنها میتوانند اربابان بیرحمی باشند که رانندگان را به رانندگی بیپروا سوق میدهند، اما نسبت به اربابان باندی که پیشتر کارگران و کارفرمایان را با هم هماهنگ میکردند، پیشرفت کردهاند. در بسیاری از نقاط آسیا، از جمله چین، کارگران روزمزد هنوز صبح زود در کنار جاده جمع میشوند و منتظرند تا کارفرمایان آنها را از میان جمعیت انتخاب کنند.
بنابراین، درس آخر این است که دولتها باید قرارداد اجتماعی را مورد بازنگری قرار دهند تا کار موقت تا حد امکان مفید باشد. چین الگوریتمها را تنظیم کرده تا آنها را کمی ملایمتر کند. همچنین در تلاش است تا با ترغیب پلتفرمهای تجارت الکترونیک برای ارائه امنیت اجتماعی به کارگران موقت، شکاف بین نیروهای کار جدید و قدیم را کاهش دهد. هند در حال ترغیب کارگران پلتفرمی برای ثبتنام است تا از مزایایی مانند بیمه حوادث و در نهایت مراقبتهای بهداشتی بهرهمند شوند.
گامهای اولیه
اما دولتها باید همچنان جاهطلبتر باشند. به جای تلاش برای تحمیل کار موقت، باید خودشان سیاستها را دوباره طراحی کنند. چین میتواند سیاستهای اجباری کارفرمایان را منعطفتر کرده و انگیزهشان را برای انتخاب کارگران موقت به جای کارگران دائمی کاهش دهد. کشورها باید با ایجاد ارتباط تنگاتنگتر بین آنچه مردم پرداخت و آنچه دریافت میکنند، حقوق بازنشستگی را قابل انتقالتر کنند. بسیاری از کشورهای آسیایی در معرض خطر پیر شدن قبل از ثروتمند شدن قرار دارند. از همین رو کمک به رونق وضعیت معیشت کارگران موقت اکنون بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
