چرا سیا در ونزوئلا عملیات مخفی انجام میدهد؟ – سلام نو
به گزارش سلام نو، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، اخیراً تأیید کرده است که در دوران ریاست جمهوری خود به سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) مجوز انجام عملیاتهای محرمانه در خاک ونزوئلا را داده بود. این افشاگری، ابعاد جدیدی به تنشهای دیرینه میان واشنگتن و کاراکاس بخشیده و پرسشهای متعددی را درباره ماهیت و اهداف این عملیاتها مطرح کرده است.
این خبر در بحبوحه گمانهزنیهای مداوم درباره نقش ایالات متحده در بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی ونزوئلا منتشر شده است. ونزوئلا سالهاست که با بحرانهای عمیق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دست و پنجه نرم میکند و دولتهای مختلف آمریکا، دولت نیکلاس مادورو را به سوءمدیریت و نقض حقوق بشر متهم کردهاند.
تأیید ترامپ، اگرچه دیرهنگام است، اما مهر تأییدی بر ادعاهای دولت ونزوئلا درباره دخالتهای خارجی در امور داخلی این کشور محسوب میشود. کاراکاس بارها واشنگتن را به تلاش برای سرنگونی دولت مادورو از طریق حمایت از مخالفان، تحریمهای اقتصادی و عملیاتهای پنهان متهم کرده است.
عملیاتهای محرمانه سیا معمولاً شامل طیف وسیعی از اقدامات میشود که میتواند از جمعآوری اطلاعات، حمایت از گروههای مخالف، عملیات روانی و حتی در موارد خاص، اقدامات خرابکارانه یا نظامی محدود را شامل شود. ماهیت دقیق عملیاتهایی که سیا در ونزوئلا انجام داده، هنوز مشخص نیست و این موضوع به گمانهزنیها دامن زده است.
از زمان روی کار آمدن هوگو چاوز در سال ۱۹۹۹، روابط آمریکا و ونزوئلا همواره پر فراز و نشیب بوده است. چاوز به شدت منتقد سیاستهای آمریکا در منطقه بود و بارها واشنگتن را به امپریالیسم متهم میکرد. پس از درگذشت او و روی کار آمدن نیکلاس مادورو، این تنشها نه تنها کاهش نیافت، بلکه در دوران ریاست جمهوری ترامپ به اوج خود رسید.
دولت ترامپ رویکردی بسیار تهاجمی در قبال ونزوئلا اتخاذ کرد. این رویکرد شامل اعمال تحریمهای گسترده اقتصادی علیه دولت مادورو، شرکت نفت دولتی PDVSA و مقامات ارشد ونزوئلایی بود. هدف اصلی این تحریمها، فشار بر دولت مادورو برای کنارهگیری و برگزاری انتخابات آزاد اعلام میشد.
واشنگتن همچنین از خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا، به عنوان رئیسجمهور موقت این کشور حمایت کرد و بسیاری از کشورهای غربی نیز از این اقدام پیروی کردند. این موضوع به یک دوگانگی سیاسی در ونزوئلا منجر شد که کشور را بیش از پیش دچار بیثباتی کرد.
تأیید عملیاتهای محرمانه سیا، نشاندهنده ابعاد پنهانتر این فشارها است. عملیاتهای پنهان، ابزاری رایج در سیاست خارجی آمریکا برای تأثیرگذاری بر تحولات کشورهای دیگر بدون دخالت نظامی آشکار است. این عملیاتها میتوانند شامل حمایت مالی و لجستیکی از گروههای مخالف، آموزش شورشیان، یا حتی تلاش برای ایجاد بیثباتی داخلی باشند.
سیا سابقه طولانی در انجام عملیاتهای پنهان در آمریکای لاتین دارد. در طول جنگ سرد، این سازمان نقش مهمی در سرنگونی دولتهای چپگرا و حمایت از رژیمهای دیکتاتوری در منطقه ایفا کرد. این سابقه، نگرانیها را درباره اهداف واقعی عملیاتهای اخیر در ونزوئلا افزایش میدهد.
منتقدان سیاست آمریکا در ونزوئلا معتقدند که این عملیاتها نه تنها به حل بحران کمک نمیکند، بلکه به تشدید تنشها و رنج مردم ونزوئلا میانجامد. آنها استدلال میکنند که تحریمها و دخالتهای خارجی، وضعیت اقتصادی را بدتر کرده و به جای تقویت دموکراسی، به تضعیف آن منجر شده است.
در مقابل، حامیان این سیاستها بر این باورند که دولت مادورو یک رژیم دیکتاتوری است که حقوق مردم خود را نقض میکند و جامعه بینالمللی وظیفه دارد برای بازگرداندن دموکراسی در این کشور اقدام کند. آنها عملیاتهای محرمانه را بخشی از یک استراتژی جامع برای فشار بر دولت مادورو میدانند.
این افشاگری همچنین میتواند تأثیراتی بر روابط آینده آمریکا و ونزوئلا داشته باشد. حتی با تغییر دولت در آمریکا، سایه این عملیاتها بر هرگونه تلاش برای عادیسازی روابط سنگینی خواهد کرد. دولت مادورو احتمالاً از این تأییدیه برای تقویت روایت خود مبنی بر دخالتهای خارجی و توجیه اقدامات خود استفاده خواهد کرد.
آینده ونزوئلا هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد. بحرانهای اقتصادی و سیاسی همچنان ادامه دارد و میلیونها نفر از مردم این کشور با فقر و کمبودهای اساسی دست و پنجه نرم میکنند. نقش بازیگران خارجی، از جمله ایالات متحده، در این میان پیچیدگیهای بیشتری به وضعیت اضافه میکند.
این تأییدیه ترامپ، بار دیگر بحثهای گستردهای را درباره اخلاق و مشروعیت عملیاتهای پنهان در سیاست خارجی آمریکا و تأثیرات بلندمدت آنها بر کشورهای هدف برانگیخته است. شفافیت بیشتر در این زمینه میتواند به درک بهتر چالشها و یافتن راهحلهای پایدار برای بحران ونزوئلا کمک کند.
منبع: ایرنا
