دستورالعملهای اجرایی و نظارتی صندوق های قرض الحسنه تصویب شد
«شیوهنامه تطبیق فعالیت صندوقهای قرضالحسنه موجود با مفاد دستورالعمل اجرایی» درسی و نهمین جلسه مورخ ۱۸ شهریور ماه 1404 هیأت عالی بانک مرکزی به تصویب رسید و به صندوقهای قرضالحسنه ابلاغ شد. به موجب این شیوه نامه، تمام صندوقهای قرضالحسنه موجود مکلفند حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ ابلاغ شیوه نامه مذکور، نسبت به تطبیق فعالیت خود با مفاد دستورالعمل اقدام و مطابق مراحل موجود در آن، اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی دریافت کنند.
به گزارش تجارت نیوز، طی بخشنامه شماره 04.154690 مورخ 31 شهریور ماه 1404 این بانک و بر اساس ماده (۱۱۰) دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت، نظارت و انحلال صندوقهای قرضالحسنه (مصوب مورخ 23/11/1403 هیأت عالی بانک مرکزی) با هدف ساماندهی و قانونمند سازی فعالیت صندوقهای قرضالحسنه مقرر شد؛ «صندوقهايی که قبل از تصويب اين دستورالعمل تأسيس شده و به فعاليت اشتغال داشتهاند، مطابق شیوهنامهای که به تصویب هیأتعالی میرسد، شرايط خود را با مفاد اين دستورالعمل تطبيق دهند.»
بر این اساس «شیوهنامه تطبیق فعالیت صندوقهای قرضالحسنه موجود با مفاد دستورالعمل اجرایی» در سی و نهمین جلسه مورخ 18/06/1404 هیأت عالی بانک مرکزی به تصویب رسید. به موجب این شیوه نامه، کلیه صندوقهای قرضالحسنه موجود مکلفند حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ ابلاغ این شیوه نامه، نسبت به تطبیق فعالیت خود با مفاد دستورالعمل اقدام و مطابق مراحل ذیل، اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی دریافت نمایند؛
طرح درخواست؛
مطابق با طبقه بندی مندرج در دستورالعمل اجرایی، با توجه به نوع صندوق به تشخیص بانک مرکزی (خُرد، کوچک، متوسط یا بزرگ) درخواست اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی را ارائه نمایند.
صدور اجازه نامه ثبت تغییرات ؛
صندوقهایی که تمامی شرایط و الزامات ذیل را محقق نمایند، به عنوان «صندوق در حال اخذ اجازه نامه فعالیت» شناخته شده و اجازه نامه انجام ثبت تغییرات آنها در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر خواهد شد؛
– تأمین حداقل سرمایه اولیه با توجه به نوع صندوق قرضالحسنه؛
– ارائه تعهدنامه توسط اعضای هیأتامناء صندوق موضوع تبصره ذیل ماده (۱۱۰) دستورالعمل؛
– تأیید صلاحیت عمومی و حرفهای اعضای هیأتامناء، هیأتمدیره و مدیرعامل صندوق حسب مورد، در چارچوب ضوابط و مقررات ذیربط؛
– ارائه تأییدیه فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) در خصوص محل فعالیت حسب مورد؛
– ارائه تأییدیه مبنی بر قبولی سمت توسط حسابرس مستقل و بازرس قانونی از میان حسابرسان معتمد بانک مرکزی برای صندوقهای قرضالحسنه متوسط و بزرگ، در چارچوب ضوابط و مقررات ذیربط؛
در صورت مغایرت مشخصات ثبتی اعضای معرفیشده هیأتامناء، هیأتمدیره و مدیرعامل با اطلاعات اداره ثبت شرکتها، ارائه آخرین صورتجلسات مرتبط و اخذ تأییدیه صلاحیت عمومی و حرفهای آنان، ملاک صدور مجوز ثبت تغییرات خواهد بود.
صدور اجازه نامه فعالیت ؛
برنامه زمانبندی مکتوب مورد تأیید مدیرعامل و هیأت مدیره صندوق درخصوص انطباق کلیه شرایط مربوط به ضوابط مندرج در دستوالعمل اجرایی ازجمله تطبیق عملکرد با شاخصهای نظارتی را مطابق با شیوه نامه ارائه نمایند. اقدامات اصلاحی مندرج در این برنامه باید حداکثر تا پایان مهلت مقرر برای تطبیق به انجام برسد. با ارائه برنامه زمانبندی فوق، اجازه نامه فعالیت صندوقها صادر خواهد شد. بر این اساس صندوقهای قرضالحسنه موظفند حداکثر تا پایان مهلت مذکور، اجازه نامه فعالیت از بانک مرکزی دریافت نمایند.
از کلیه صندوقهای قرضالحسنه انتظار میرود با حس مسئولیت و اهتمام جدی، بستر لازم برای اجرای کامل مفاد این شیوه نامه و دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورند. بهرهگیری از این فرصت، علاوه بر تضمین فعالیت شفاف و قانونمند، باعث رسمیت بخشیدن به فعالیت صندوقها شده و اعتبار و ظرفیتهای صندوقها را در دریافت و پرداخت قرضالحسنه، اعطای تسهیلات قرضالحسنه و خدمات رسانی هر چه بهتر به جامعه افزایش خواهد داد.
«چارچوب امور نظارتی صندوقهای قرضالحسنه با استفاده از ظرفیت عامل نظارتی» تصویب شد
براساس این چارچوب، امور نظارتی صندوقهای خرد و کوچک، توسط بانک مرکزی به عاملان نظارتی سپرده میشود. همچنین این امور در صندوق های متوسط به تشخیص معاون نظارت و تنظیم گری بانک مرکزی قابل واگذاری به عاملان نظارتی است. امور نظارتی تمام صندوقهای بزرگ همچنان تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی باقی خواهد ماند.
پس از تعیین عامل نظارتی، تمام فرآیندهای نظارت بر عهده او خواهد بود و تشخیص و تصمیمگیری درخصوص تعلیق یا ابطال مجوز، مطابق با ماده (23) قانون بانک مرکزی در هیأت انتظامی بانک مرکزی صورت میگیرد.
متقاضیان واجد شرایط باید مدارک و مستندات لازم شامل سوابق حرفهای مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره، ساختار سازمانی، عملکرد مالی و برنامه عملیاتی پیشنهادی خود را به معاونت تنظیمگری و نظارت ارائه دهند. پس از ارزیابی و متناسب با ظرفیتها، عاملان نظارتی به صندوقهای قرضالحسنه معرفی خواهند شد.
مهلت دو ساله صندوق های قرض الحسنه برای تطبیق با دستورالعمل های اجرایی و نظارتی
جواد باغبان درباره اهمیت «شیوهنامه تطبیق فعالیت صندوقهای قرضالحسنه موجود با مفاد دستورالعمل اجرایی» تصریح کرد: شیوهنامه مذکور بستر لازم را برای همسویی صندوقهای موجود با «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت، نظارت و انحلال صندوقهای قرضالحسنه» مصوب ۲۳ بهمن ۱۴۰۳ فراهم میکند.
این مقام مسئول افزود: در این شیوهنامه، صندوقهایی که پیش از تصویب دستورالعمل اجرایی تأسیس و به ثبت شرکتها رسیده و دارای شناسه ملی هستند، ظرف مهلت دو سال از تاریخ ابلاغ این شیوه نامه به صندوق ها فرصت دارند شرایط و فعالیت خود را با دستورالعمل مزبور منطبق کنند و به منظور تسهیلگری در این بازه زمانی، میتوانند با حداقل الزامات تعیینشده در حوزه تنظیمگری، تغییرات ثبتی و بروزرسانی اعضای هیأت امنا و هیأت مدیره را انجام دهند.
مدیرکل نظارت غیربانکی ضمن اشاره به حداقل الزامات اخذ اجازهنامه فعالیت پرداخت و خاطرنشان کرد: تأمین حداقل سرمایه اولیه متناسب با نوع صندوق نخستین گام است و تأیید صلاحیت عمومی و حرفهای اعضای هیأت امنا، هیأت مدیره و مدیرعامل و تایید محل فعالیت صندوق از فراجا نیز الزامی است.
به گفته وی، صندوقهای متوسط و بزرگ موظفاند حسابرس مستقل و بازرس قانونی معرفی کنند. همچنین، برای نخستینبار مقرر شده است که در صورت رعایت حداقل الزامات اعلامشده در بخش تنظیمگری، صندوقها بهعنوان «صندوق در حال اخذ اجازهنامه فعالیت» شناخته شوند و میتوانند فرآیند تطبیق را ادامه دهند.
وی ادامه داد: صدور اجازهنامه فعالیت نهایی منوط به ارائه برنامه زمانبندی مکتوب مورد تأیید مدیرعامل و هیأت مدیره صندوق درخصوص انطباق شرایط مربوط به ضوابط مندرج در دستوالعمل اجرایی از جمله تطبیق عملکرد با شاخصهای نظارتی را مطابق با شیوه نامه ارائه کنند.
باغبان ضمن اشاره به «دستورالعمل چارچوب امور نظارتی» گفت: عاملان نظارتی شامل بانکهای قرضالحسنه، سازمان اقتصاد اسلامی ایران و کانونهای صندوقهای قرضالحسنه دارای صلاحیت خواهند بود که در چارچوب جز (2) بند (ج) ماده (۹) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و به موجب دستورالعمل چارچوب امور نظارتی مصوب هیات عالی، مسئولیت نظارت بر فرآیندهای تأسیس، فعالیت، نظارت، گزیر و… صندوقهای قرضالحسنه را تحت نظارت و هدایت بانک مرکزی بر عهده خواهند گرفت.
مدیرکل نظارت غیربانکی با بیان اینکه در این چارچوب، امور نظارتی صندوقهای خرد و کوچک توسط بانک مرکزی و همچنین صندوق های متوسط به تشخیص بانک مرکزی به عاملان نظارتی سپرده میشود، عنوان کرد: امور نظارتی تمام صندوقهای بزرگ همچنان تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی باقی خواهد ماند. همچنین در فرایند اجرایی کردن این دستورالعمل صندوقها سه گزینه پیشنهادی برای عامل نظارتی ارائه و انتخاب نهایی عامل نظارتی صندوق توسط معاونت تنظیمگری و نظارت بانک مرکزی انجام میشود.
وی یادآور شد: پس از تعیین عامل نظارتی، تمام فرآیندهای نظارت بر عهده او خواهد بود و تشخیص و تصمیمگیری درخصوص تعلیق یا ابطال مجوز، مطابق با ماده (23) قانون بانک مرکزی در هیأت انتظامی بانک مرکزی صورت میگیرد.
باغبان ضمن تشریح شرایط انتخاب عاملان نظارتی گفت: متقاضیان واجد شرایط باید مدارک و مستندات لازم شامل سوابق حرفهای مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره، ساختار سازمانی، عملکرد مالی و برنامه عملیاتی پیشنهادی خود را به معاونت تنظیمگری و نظارت ارائه دهند. پس از ارزیابی و متناسب با ظرفیتها، عاملان نظارتی به صندوقهای قرضالحسنه معرفی خواهند شد.
مدیرکل نظارت غیربانکی با بیان اینکه بانک مرکزی به دنبال آن است که با اجرای این دو سند مذکور زمینه توسعه پایدار و گسترش فرهنگ اصیل قرضالحسنه در کشور را مهیا کند، تأکید کرد: از کلیه صندوقهای قرضالحسنه انتظار میرود با حس مسئولیت و اهتمام جدی، بستر لازم برای اجرای کامل مفاد این شیوه نامه و دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورند.
وی در پایان تأکید کرد: بهرهگیری از این فرصت، علاوه بر تضمین فعالیت شفاف و قانونمند، موجب رسمیت بخشیدن به فعالیت صندوقها شده و اعتبار و ظرفیتهای صندوقها را در دریافت و پرداخت قرضالحسنه، اعطای تسهیلات قرضالحسنه جهت تامین مالی خرد فراگیر در کشور و خدمات رسانی هر چه بهتر به جامعه افزایش خواهد داد.
منبع: روابط عمومی بانک مرکزی
