استقبال ایران و ائتلافش از ترورهای اسرائیل: چگونه پاسخ متفاوتی خواهند داد؟
به گزارش تجارت نیوز،
تنشهای ایران و اسرائیل هر روز ابعاد جدیتری به خود میگیرد. پس از ترور «اسماعیل هنیه» در ایران که با شلیک پرتابه کوتاهبرد با سر جنگی حدود هفت کیلوگرمی، همراه با انفجار شدید، از خارج محدوده استقراری اقامت مهمانان (هیات شرکتکننده از حماس) صورت گرفت، مقامات جمهوری اسلامی ایران بر اساس آنچه در بیانیه منتشرشده از سوی سپاه پاسدان انقلاب اسلامی اعلام شده است، خونخواهی «شهید اسماعیل هنیه» را قطعی و رژیم ماجراجو و تروریست صهیونی را پاسخگیرنده این جنایت که «مجازات سخت» است عنوان کرده و افزودهاند: «در زمان، مکان و کیفیت مقتضی، قاطعانه (مجازات را) دریافت خواهد کرد.» در این میان برخی از روزنامههای منطقهای و غربی با پرداختن به ابعاد این ماجرا از چگونگی صفآرایی جدید ایران و جبهه مقاومت در مقابل اسرائیل خبر میدهند.
صلح غزه در اغما
روزنامه نیویورک تایمز یکی از روزنامههایی است که با اشاره به اقدامات خودسرانه و لجوجانه نتانیاهو در منطقه مینویسد: «با وجود به شهادت رسیدن «فوأد شکر و اسماعیل هنیه»، رژیم صهیونیستی نخواهد توانست به این موضوع که چطور به جنگ پایان دهد، غزه را اداره کند یا مراقب غیرنظامیان آنجا باشد، پایان دهد؛ این تحولات احتمالاً بیشتر از آنکه باعث فروکاستن از جنگ شود باعث تشدید آن خواهد شد و پیشرفت حاصل کردن در قبال مساله آتشبس در غزه را حتی دشوارتر خواهد کرد.»
این روزنامه آمریکایی خاطرنشان میکند: «لجبازیهای نتانیاهو در غیاب اینکه هدف روشنی برای جنگش داشته باشد، بین اسرائیل و متحدانش و هم در داخل در حال ایجاد شکاف است. علاوه بر این، چنین روندی اعتماد به رهبران کابینه نتانیاهو را هرچه بیشتر متزلزل کرده و به سوءظنها درباره اینکه او عمداً جنگ را ادامه میدهد تا خودش را در قدرت حفظ کند دامن میزند. در داخل جامعه اسرائیل نیز یک شکاف عمیق را درباره سرنوشت گروگانها (اسرای صهیونیست تحت کنترل حماس)، نحوه اجرای جنگ و حاکمیت قانون تشدید کرده و به این ترتیب پیوندهای نهادی را که اسرائیل را حفظ میکنند به چالش میکشد.»
مفسران رسانههای اسرائیلی میگویند هدف قرار دادن فرمانده ارشد حزبالله در بیروت و ترور رهبر حماس، اسماعیل هنیه، در تهران به دست اسرائیل، به منظور افزایش فشار بر ایران به خاطر حملات مستمر نیروهای نیابتیاش به اسرائیل در جریان جنگ اسرائیل و غزه بوده است. هرچند به نوشته کیهان، این اقدامات تنها موجب میشود جمهوری اسلامی به همراهی جبهه مقاومت «یکسری حملات متنوعتر، ترکیبیتر و دردناکتری را علیه اسرائیل ترتیب دهد» و به عبارتی موضوع صلح غزه به اغما رود.
نیویورک تایمز در ادامه تحلیل خود با اشاره به این موضوع میآورد: «با وجود اینکه واشنگتن برقراری یک آتشبس بعد از یک توافق منطقهای را به عنوان یک جواب میبیند نتانیاهو چنین کاری را تحقیر کرده و تنها به جنگ و اعمال قدرت نظامی معتقد است.»
انتظار آمریکا برای حملات وسیع ایران علیه اسرائیل
در عین حال که مقامات آمریکایی در سفرهای متعدد به منطقه و مذاکرات با مقامات مصری، اردنی و قطری، پیگیری روندی به منظور دستیابی به یک توافق و آتشبس همهجانبه در غزه را ادعا میکنند اما پس از اقدامات خونین نتانیاهو در لبنان و ایران و به سبب همپیمانی استراتژیکی که میان آمریکا و اسرائیل وجود دارد اعلام کردهاند، نیروهای دفاع موشکی آمریکا در حالت آمادهباش برای کمک به تلآویو هستند. پنتاگون با ذکر این مطلب که تعهد آنان (آمریکاییها) برای دفاع از اسرائیل «آهنین» است، از دستور لوید آستین وزیر دفاع آمریکا مبنی بر اعزام ناو و ناوشکنهای بیشتری به خاورمیانه و اروپا- که امکان ساقط کردن موشکهای بالستیک را دارند- خبر میدهد و از ارسال یک اسکادران جتهای جنگنده به خاورمیانه میگوید.
در همین زمینه وبسایت «اکسیوس» به نقل از برخی از مقامات آمریکایی که در گزارش خود نامی از آنها نبرده مینویسد: «مقامات واشنگتن انتظار ندارند پاسخ ایران مشابه عملیاتی باشد که آوریل گذشته (۱۳ فروردین ۱۴۰۳) علیه «اسرائیل» انجام شد و ممکن است دامنه وسیعتری داشته باشد، چراکه میتواند مشارکت حزبالله لبنان را نیز دربر داشته باشد.» این وبسایت خاطرنشان میکند: «دولت بایدن متقاعد شده است که ایران در واکنش به ترور شهید اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی «حماس»، اسرائیل را هدف قرار خواهد داد و برای مقابله با آن آماده میشود.»
گرچه به نظر میرسد مقامات آمریکایی مذاکرات پشت پردهای را با برخی از کشورهای عربی برای تاثیرگذاری بر دیدگاههای مقامات ایران و حزبالله لبنان صورت داده باشند اما جان بولتون، مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا (در دوره ریاستجمهوری ترامپ) در گفتوگو با شرقالاوسط در پاسخ به واکنش احتمالی ایران به ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، اظهار میکند: «واکنش تلافیجویانه تهران همانطور که رهبر ایران تاکید کرده است، بسیار سخت و تاثیرگذار خواهد بود؛ تصور نمیکنم ایران این بار آنچه را اتفاق افتاده است نادیده بگیرد و از این رو با هدف قرار دادن اهدافی در اسرائیل موجب به بار آمدن تلفات و خسارات زیادی خواهد شد و پاسخی خطرناک خواهد داد.»
بولتون همچنین درباره واکنش احتمالی آمریکا نیز مدعی شده است: «بهرغم تمایل واشنگتن به اجتناب از گسترش جنگ، معتقدم موضوع فراتر از برآوردهای آمریکاست زیرا به باور من، اسرائیل خود را از همه طرف در محاصره میبیند و فکر نمیکنم در این مرحله عقبنشینی کند!»
ترمز شرارتهای اسرائیل باید کشیده شود
سایت خبری الجزیره نیز در گزارشی با طرح این پرسش که «محور مقاومت» چگونه میتواند به تشدید تنشهای اسرائیل پاسخ دهد به دیدگاههای برخی از تحلیلگران مطرح منطقهای اشاره میکند و مینویسد: «ایران و گروههای متحدش قول دادهاند به اسرائیل ضربه بزنند و به دنبال بازدارندگی هستند؛ ایران و متحدانش که به عنوان «محور مقاومت» در تضاد با هژمونی ایالات متحده-اسرائیل در منطقه شناخته میشوند، درصدد بازدارندگی علیه اسرائیل بدون تحریک یک جنگ منطقهای تمامعیار خواهند بود.»
حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر غیرمقیم شورای خاورمیانه در امور جهانی، به الجزیره انگلیسی میگوید: «یکی از خطوط بحث در ایران در حال حاضر این است که باید پاسخ قاطعانه بدهند و آمادگی خود را برای ورود به جنگ نشان دهند تا تنشزدایی کنند.»
او میافزاید: «[رهبران ایران فکر میکنند] اگر این کار را نکنند، اسرائیل متوقف نخواهد شد و پس از مدتی ممکن است مقامات ایرانی آشکارا از جانب اسرائیل در این کشور هدف قرار گیرند.» با وجود اینکه اسرائیل مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته اما تهران معتقد است اسرائیل پشت این ترور قرار دارد.
نیکلاس بلانفورد، کارشناس حزبالله در شورای آتلانتیک، نیز در همین باره تصریح میکند: «من فکر میکنم چشمانداز کلی استراتژیک به این معناست که حزبالله نمیخواهد این جنگ را به یک جنگ بزرگ تبدیل کند.»
او اضافه میکند: «این میتواند یک عملیات پلکانی با رهبری ایران و سپس [حمله از سوی] دیگر گروههای مسلح (جبهه مقاومت) باشد؛ من فکر میکنم آنها دنبال یک هدف نظامی برجسته خواهند رفت.»
الجزیره در همین گزارش به هشدار برخی از تحلیلگران نیز اشاره میکند که باور دارند حمله اساسی از سوی محور مقاومت، خطر کشته شدن پرسنل نظامی یا غیرنظامیان اسرائیلی را به همراه دارد و در نتیجه شبح یک درگیری بزرگ منطقهای را افزایش میدهد.
مسئولیتی که به سرعت از سر، باز شد
همانطور که اشاره شد، هرچند ارتش اسرائیل به طور رسمی مسئولیت این ترور را بر عهده نگرفته اما دفتر رسانهای این رژیم تصویری از هنیه با کپشن «حذف شد» را روی تارنمای خود قرار داد که پس از مدتی آن را حذف کرد؛ با وجود این، اسرائیل هدف قرار دادن «فوأد شکر» فرمانده حزبالله در حمله به حومه بیروت را تایید کرده است.
تریتا پارسی، تحلیلگر مسائل ایران، با اشاره به این موضوع که «هیچ شکی وجود ندارد اسرائیل پشت ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و مذاکرهکننده حماس در توافق تبادل اسراست» در مجله تایمز مینویسد: «بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، با این ترور درصدد گسترش جنگ و کشاندن آمریکا به آن است.» این تحلیلگر در مطلب خود سه دلیل دیگر برای ترور هنیه در تهران را نیز برمیشمارد و یادآور میشود: «ترور اسماعیل هنیه چشمانداز توافق قریبالوقوع آتشبس در غزه را از بین برد. علاوه بر این «ترور هنیه احتمالاً کامالا هریس (نامزد دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا) را در موضع ضعف قرار میدهد؛ کامالا هریس اخیراً به نتانیاهو گفته بود وقت توافق آتشبس در غزه فرا رسیده است.» و در نهایت هم «ترور هنیه همچنین گفتوگوهای احتمالی بین آمریکا و ایران را نیز از بین میبرد؛ پیروزی غیرمنتظره مسعود پزشکیان در انتخابات ریاستجمهوری ایران که در تبلیغات انتخاباتی بر احیای گفتوگوها با آمریکا تاکید میکرد، پنجره کوچکی به سمت احیای دیپلماسی گشود».
با ارزیابی مطالب منتشرشده در برخی از رسانههای منطقهای و فرامنطقهای مشاهده میکنیم که همه این رسانهها از لبریز شدن کاسه صبر ایران در مقابل تجاوزات اسرائیل خبر داده و بر این موضوع نیز تاکید کردهاند که هدف قرار دادن منافع ایران و گروههای مقاومت در منطقه دلایل گوناگونی دارد که از جمله مهمترین آنها تاثیرگذاری بر روند مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا، تحت فشار گذاشتن موضع دموکراتها در انتخابات آینده ایالات متحده و در نهایت به چالش کشیدن مذاکرات صلح غزه خواهد بود؛ با برقراری صلح در غزه، مخالفان نتانیاهو در احزاب دیگر اسرائیل دولت او را برای کنارهگیری از قدرت تحت فشار قرار خواهند داد.