مشکلات اقتصادی چین را نگویید!
به گزارش اقتصادآنلاین، روزنامه هندی “ساندی گاردین” با اشاره به سخنرانی اخیر رئیس جمهور چین درباره کارنامه اقتصادی آن کشور در سال ۲۰۲۴ می‌نویسد: “شی جین پینگ” رئیس جمهور چین در جریان ایراد سخنرانی مرسوم در شب سال نوی میلادی در تاریخ ۳۱ دسامبر به برخی از دستاورد‌های اقتصادی چین در سال ۲۰۲۴ میلادی اشاره کرد. او در سخنرانی خود اظهار داشت که پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی چین در سال ۲۰۲۴ از ۱۳۰ تریلیون یوان (تقریباً ۱۸ تریلیون دلار) فراتر رود و تولید غلات آن کشور نیز بیش از ۷۰۰ میلیون تن باشد که می‌تواند تضمینی برای امنیت غذایی باشد. همچنین، او اشاره کرد که تولید وسایل نقلیه جدید در چین در سال ۲۰۲۴ میلادی از مرز ۱۰ میلیون دستگاه گذشت. همچنین، شی اشاره کرد که پیشرفت‌هایی در حوزه مدار‌های مجتمع، هوش مصنوعی و ارتباطات کوانتومی ایجاد شده است. آمار‌های ناقص ارائه شده توسط چین برای سال ۲۰۲۴ عبارتند از: ارزش افزوده صنایع اولیه، ثانویه و سوم برای سال ۲۰۲۴ که به ترتیب به میزان ۷۹۰.۹ میلیارد دلار آمریکا، ۴۹۵۰.۲ میلیارد دلار آمریکا و ۷۲۶۹.۲ میلیارد دلار گزارش شده است. همچنین، طبق آن آمار‌ها بخش تولید چین رشد سریعی را ثبت کرد و به ۴.۴۹ تریلیون دلار آمریکا رسید که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۰.۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این بخش تقریباً ۳۹.۰ درصد از کل تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. شاخص جهانی نوآوری چین در سال ۲۰۲۴ میلادی در رتبه یازدهم قرار گرفت و آن کشور را به یکی از سریع‌ترین اقتصاد‌های در حال رشد از نظر نوآوری در یک دهه گذشته تبدیل کرد”.
هشدار پکن به اقتصاددانان چین: الزام سکوت درباره نگرانی‌ها پیرامون سلامت اقتصاد چین
این روزنامه هندی در ادامه اشاره می‌کند که علیرغم آن آمار عالی، در ماه گذشته به اقتصاددانان و تحلیلگران چینی هشدار داده شده که از انتشار و بیان نظراتی مغایر با نظر حزب کمونیست چین خودداری ورزند و درباره سلامت اقتصاد چین اظهارنظر نکنند.
روزنامه “لیان هه زائوبائو” چاپ سنگاپور نیز در این باره نوشته است:”برای مثال، در اواخر سال ۲۰۲۴ میلادی، حساب‌های “گائو شانون” اقتصاددان ارشد SDIC Securities و “فو پنگ” اقتصاددان ارشد Northeast Securities در رسانه‌های اجتماعی پس از انتقاد آن دو نفر از مشکلات اقتصادی چین در انظار عمومی مسدود شدند. “گائو” موضوعاتی مانند نرخ بیکاری بالای جوانان و رکود مصرف در چین را مطرح کرده و اشاره کرده بود که رشد تولید ناخالص داخلی چین ممکن است در فاصله سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ میلادی بیش از حد واقعی اعلام شده باشد. به طور مشابه، “فو پنگ” استدلال کرده بود که مصرف داخلی ضعیف و کاهش قیمت ملک منجر به ارزش ویژه منفی برای برخی از صاحبان خانه‌های طبقه متوسط شده است. “فو” این سوال را مطرح کرد که آیا رشد مصرف در دهه قبل بیش‌تر ناشی از افزایش ارزش دارایی بود تا افزایش درآمد”؟
افشاگری درباره بدهی‌هایی که دولت چین را عصبانی کرده است
“ساندی گاردین” در ادامه با اشاره به افشاگری‌های صورت گرفته درباره میزان بالای بدهی‌های دولت‌های محلی در چین می‌نویسد:”بدتر از آن، مورد مربوط به “لی جیان جون” یکی از اعضای کمیته حزب کمونیست چین و معاون دانشگاه مرکزی مالی و اقتصاد بود که در جریان یک سخنرانی در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی در پکن با افشای مقیاس کل بدهی‌های بالای دولت محلی در چین که آن را تقریبا به ارزش ۱۰۰ تریلیون رنمینبی اعلام کرده بود جنجالی شد. این بدهی شامل ۴۲.۲۳ تریلیون رنمینبی در اوراق قرضه دولتی محلی و ۵۷.۱۶ تریلیون رنمینبی بدهی با بهره از لوازم تامین مالی دولت محلی LGFVs)) بوده است. “لی” فاش کرد که کل بدهی چین تا پایان ژوئن ۲۰۲۴ به حدود ۱۲۹ تریلیون رنمینبی (۱۸.۲۵ تریلیون دلار) رسیده است که نشان می‌دهد نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به حدود ۱۰۳ درصد رسیده که از آستانه خطر بین المللی ۶۰ درصد فراتر رفته است. “لی” تاکید کرد که بیش از ۶۰ درصد از استان‌ها و شهرداری‌های چین از جمله تیانجین، چونگ چینگ، گوئیژو و گانسو دارای نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی بیش از ۳۰۰ درصد هستند”.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد:”افشاگری‌های پیش‌تر ذکر شده توسط خودی‌های سیستم چین نشان می‌دهند که چشم انداز اقتصادی چین ممکن است به حدی بدتر شده باشد که حتی مسئولان حکومتی نیز آن را درک کرده‌اند. جابی تعجبی ندارد که در جریان کنفرانس مرکزی کار اقتصادی که در تاریخ ۱۲ دسامبر ۲۰۲۴ در چین برگزار شد، شی در حالی که طرحی برای توسعه اقتصادی ۲۰۲۵ ارائه می‌کرد بر روی مقوله “ثبات” تاکید داشت و ۲۸ بار در سخنرانی خود از آن واژه استفاده کرد. شی بر گسترش تقاضای داخلی، تثبیت بازار‌های املاک و مستغلات، تثبیت تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری خارجی، حفظ رشد اقتصادی باثبات، تضمین ثبات عمومی در اشتغال و قیمت‌ها، ثبات نرخ ارز، ثبات مالی و حفظ تعادل پایه در تراز پرداخت‌های بین المللی تاکید داشت”.
باد‌های مخالف در مسیر رشد معجزه آسای سالیان گذشته اقتصاد چین چه هستند؟
“ساندی گاردین” در ادامه با اشاره به این که پس از سخنرانی “شی” در شب سال نو روزنامه اقتصادی چین در تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی ارقامی بیش‌تر از جمله نرخ رشد ۴.۸ درصدی را ارائه کرد می‌نویسد:”آن روزنامه اشاره کرد که ۲۰۲۴ سال “جستجوی موفقیت در مشکلات” بود. در مقاله آن روزنامه آمده است در سال ۲۰۲۴ میلادی چین در میانه افزایش فشار‌های خارجی و چالش‌های داخلی فزاینده به دنبال توسعه اقتصاد خود بود”. در ان مقاله اشاره شده که “وضعیت بین‌المللی همراه با آشفتگی و پیچیدگی، با درگیری‌های ژئوپولیتیکی طولانی مدت و تشدید شده و تشدید گسست زنجیره تأمین مشخصه‌های اصلی سال ۲۰۲۴ بودند”. در بخش دیگری از مقاله آن روزنامه حکومتی آمده بود:”در سال ۲۰۲۴، در چین تقاضای داخلی ناکافی، مشکلات در عملکرد برخی از بنگاه‌ها، فشار بر اشتغال و رشد درآمد برای عموم و خطرات پنهان مداوم وجود داشت”. به گزارش آن روزنامه، عملکرد اقتصادی در سال ۲۰۲۴ از روند “در ابتدا بالا، در میانه پایین و در پایان افزایش” پیروی کرد”.
“سان دی گاردین” در ادامه به علت عدم تداوم رشد معجزه آسای اقتصاد چین در سال گذشته اشاره کرده و می‌نویسد:”دو مورد از ستون‌های رشد معجزه اقتصادی چین یعنی سرمایه‌گذاری و مصرف، با باد مخالف رو‌به‌رو شده‌اند و می‌توان آن را به ریزش حباب املاک و مستغلات نسبت داد. رشد اقتصاد چین در دوران اصلاحات در آن کشور در فاصله سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۲ میلادی توسط سرمایه گذاری هنگفت دولت هدایت می‌شد که بخش عمده آن به زیرساخت‌ها و املاک اختصاص داشت، زیرا شهروندان چینی تقریبا ۷۰ درصد از پس انداز خود را در حوزه املاک سرمایه گذاری کرده بودند. بزرگی این سرمایه گذاری را می‌توان از طریق ارقام رسمی منتشر شده در اوایل فوریه ۲۰۲۳ سنجید. طبق این ارقام، “چین حدود ۶۰۰ میلیون ساختمان در مناطق شهری و روستایی، ۵ میلیون کیلومتر شبکه جاده‌ای، ۹۰۰۰۰۰ پل و تونل و همچنین بیش از ۶۰۰۰ اسکله در مناطق ساحلی سرمایه گذاری کرده است”. به این موارد باید حدود ۴۵۰۰۰ کیلومتر راه آهن پرسرعت را نیز افزود. چنین ظرفیت مازاد عظیمی به یک بحران بدهی عظیم منجر شده است.
مشکلات گریبانگیر بخش املاک و مستغلات چین از سال ۲۰۲۴
“ساندی گاردین” با اشاره به مشکلات گریبانگیر بخش املاک و مستغلات چین از سال ۲۰۲۴ میلادی به این سو می‌نویسد:”بخش املاک چین از سال ۲۰۲۴ میلادی به این سو، با چالش‌های بدهی قابل توجهی دست و پنجه نرم کرده است. بدهی معوق این بخش تقریبا ۶۰ تریلیون یوان (۸.۹ تریلیون دلار) تخمین زده می‌شود که تقریباً ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل می‌دهد. داده‌های دیگر نشان می‌دهند که تا سال ۲۰۲۳، ارزش وام‌های مسکن در چین به ۳۸.۱۷ تریلیون یوان (۵.۳ تریلیون دلار) رسیده بود. براساس داده‌های منتشر شده توسط بانک مرکزی چین، تا پایان سال ۲۰۲۲، ۷۸۰ میلیون نفر در سراسر چین بدهکار بودند که میانگین سرانه بدهی آنان ۱۳۳۴۰۰ یوان بوده است. با به اصطلاح خونریزی بازار املاک، نرخ بیکاری فزاینده و بحران بدهی، بازپرداخت بدهی وام مسکن بسیار دشوار شده است. با چنین جمعیت عظیمی که دچار بدهی و رکود تحرک اجتماعی می‌باشند، تقاضای داخلی در چین نیز ضعیف باقی مانده است”.
از کاهش تعداد شرکت‌های ثبت شده تا تعطیلی رستوران‌ها در چین
براساس داده‌های “یاهو فایننس” تعداد شرکت‌هایی که توسط سرمایه‌گذاران خطرپذیر در چین در سال ۲۰۲۴ تأسیس و تامین مالی شده‌اند، تنها ۲۶۰ شرکت است که در مسیر پایین‌تر از ۱۲۰۲ شرکت در سال ۲۰۲۳ و با کاهش ۹۹ درصدی از نقطه اوج ۵۱۳۰۲ شرکت در سال ۲۰۱۸ قرار داشته‌اند. صنعت مواد غذایی و نوشیدنی چین نیز متحمل ضربات شدیدی شده است. طبق آمار منتشر شده توسط شرکت هلدینگ چینی “تنسنت” از سال ۲۰۲۳ تا مارس ۲۰۲۴، ۴.۲۱ میلیون رستوران در چین فعالیت خود را تعطیل کردند. گزارش شده که در صورت ادامه این روند، چین شاهد تعطیلی بیش از ۲ میلیون رستوران خواهد بود.
بررسی چالش‌های ذکر شده در سه جبهه از سوی دولت چین
“ساندی گاردین” با اشاره به این که پکن چالش‌های پیش‌تر ذکر شده را در سه جبهه مورد بررسی قرار داده می‌نویسد:”این سه جبهه عبارتند از اقدامات محرک، طرح‌های تجارت و صادرات فناوری‌های جدید. در مورد اول، در اوایل نوامبر ۲۰۲۴، چین یک بسته پنج ساله به مبلغ ۱۰ تریلیون یوان (۱.۴ تریلیون دلار) را برای مقابله با “بدهی پنهان” دولت محلی اعلام کرد که “لان فوآن” وزیر دارایی چین تخمین زده که می‌تواند از ۱۴.۳ تریلیون یوان بدهی به ۲.۳ تریلیون یوان تا سال ۲۰۲۸ میلادی کاهش یابد. “لان” اعلام کرد که چین از سال ۲۰۲۴، سالانه ۸۰۰ میلیارد یوان از اوراق قرضه خزانه ویژه دولت محلی جدید را برای مدت پنج سال متوالی به طور ویژه برای حل و فصل بدهی اختصاص خواهد داد. با این وجود، این پرسش مطرح می‌شود که آیا شهروندان چینی زمانی که بازدهی چنین اوراقی خوب نیست آن را خریداری خواهند کرد یا خیر”؟
این روزنامه در مورد دومین راه حل مطرح شده از سوی دولت چین برای مقابله با چالش‌ها با اشاره به “صدور کوپن‌های مصرف” از سوی دولت‌های استانی با هدف تحریک مصرف شهروندان می‌نویسد:”در این طرح تخفیف‌هایی برای خرید‌های مختلف در نظر گرفته شده است. همچنین، دولت چین طرح‌های معاملاتی معتبر برای خرید لوازم خانگی و حتی خودرو را راه اندازی کرده است. علاوه بر این، دولت حقوق کارمندان دولت را نیز افزایش داده، البته این افزایش بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ رنمینبی است”.
این روزنامه در ادامه با بیان سومین راهکار دولت چین می‌نویسد:”در نهایت، آخرین راهکار در حوزه “فناوری‌های پاک” بوده که بخشی از روایت “توسعه با کیفیت بالا” هستند و حکومت چین معتقد است که می‌تواند رشد جادویی سرمایه گذاری سابق را متوازن سازد. چین بزرگترین تولید کننده پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و باتری‌های لیتیوم یونی است که به ترتیب حدود ۸۰، ۶۰ و ۶۰ درصد از ظرفیت تولید جهانی را تشکیل می‌دهند. بر اساس گزارش شرکت آبی و انرژی نوین گوانگدونگ، بخش انرژی پاک تقریباً ۱۱.۴ تریلیون یوان (۱.۶ تریلیون دلار آمریکا) به اقتصاد چین در سال ۲۰۲۳ کمک کرد که ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت. این بدان معناست که انرژی پاک ۹ درصد از تولید ناخالص داخلی چین در سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده است. این در حالیست که این رقم در سال ۲۰۲۲، ۷.۲ درصد بوده است”.
چین نیرویی مسلط و انکارناپذیر در حوزه فناوری سبز
“ساندی گاردین” با اشاره به این که چین مطمئنا به یک نیروی مسلط در عرصه فناوری سبز تبدیل شده به واکنش کشور‌های غربی در این باره پرداخته و می‌نویسد:”این موضوع نگرانی‌هایی را در میان کشور‌های غربی در مورد رقابت ناعادلانه احتمالی ایجاد کرده است. آن کشور‌ها در واکنش به این موضوع بر روی واردات خودرو‌های برقی چینی تعرفه وضع کرده‌اند. علیرغم آن که “جو بایدن” از ترامپ جانشین خود خواسته تا با ظرفیت مازاد چین و سلطه آن در انرژی پاک مقابله کند، با این وجود، بعید به نظر می‌رسد که این خواسته امکان پذیر باشد مگر آن که غرب نگرانی‌های خود درباره گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی را کنار بگذارد”.
تداوم قدرت بخش تولید چین علیرغم چالش در بخش تقاضای داخلی و املاک
این روزنامه در بخش پایانی گزارش خود اشاره می‌کند که علیرغم مواجهه چین با چالش‌های اساسی در بخش املاک و تقاضای داخلی ضعیف، بخش تولید آن کشور با مازاد تجاری بیش از ۹۹۲ میلیارد دلار کماکان قوی باقی مانده است. این روزنامه می‌نویسد:”این موفقیت به دلیل برنامه ریزی استراتژیک بلند مدت چین به ویژه ابتکار عمل “ساخت چین ۲۰۲۵” که توسط “شی جین پینگ” در سال ۲۰۱۵ معرفی شد و اکنون به ثمر نشسته است”.
بدون پول: تاریکی در خیابان‌های پکن با کاهش رشد اقتصادی
در همین حال شبکه تلویزیونی محلی KULR-TV در ایالت مونتانا در آمریکا به وضعیت بد معیشت و اقتصاد در چین پرداخته و می‌نویسد:”مصرف کنندگان چینی تمایلی به خرج کردن پول ندارند. صاحبان کسب و کار‌ها با کاهش مشتری مواجه شده‌اند. این حسی فراگیر در چین است مبنی بر آن که اقتصاد آن کشور به سرعت به دوران رشد بالای پیشین باز نمی‌گردد. چین در سال ۲۰۲۴ میلادی پایین‌ترین رشد خود را در دهه‌های اخیر به ثبت رساند. داده‌های دولتی آن کشور نشان می‌دهند که اقتصاد چین در سال ۲۰۲۴ پنج درصد رشد کرد و به هدف بسیار مورد تبلیغ دولت آن کشور رسیده البته به استثنای سال‌های پاندمی کووید -۱۹ که به پایین‌ترین میزان از سال ۱۹۹۰ میلادی به این سو کاهش یافته بود. علیرغم آن که مقام‌های چینی اذعان داشتند که اقتصاد کماکان در معرض “خطرات آشکار و پنهان” قرار دارد اصرار داشتند که “به طور قابل توجهی بهبود یافته” و پیشرفت‌هایی در در جهت معکوس کردن روند نزولی آن حاصل شده است”.
خیابان‌های سرد پکن حکایت از واقعیت دیگری دارند
آن شبکه خبری با اشاره به این که نشانه اندکی از خوش بینی مقام‌های دولتی چینی در خیابان‌های سرد پکن در میان شهروندان عادی آن کشور وجود دارد می‌نویسد:”یانگ آیهوا” یک فروشنده چای ۳۵ ساله از استان هوبی در مرکز چین می‌گوید:”اقتصاد به وضوح روند نزولی داشته است. ترس از مصرف و خرج کردن پول وجود دارد، زیرا پولی وجود ندارد”. او می‌افزاید:”کاهش مشتری در مغازه‌ام محسوس است زمانی که که مشتری‌ای وارد می‌شود کمتر پول خرج می‌کند. برای ما که تجارت می‌کنیم، بدیهی است که مشتریان بسیار کمتری به فروشگاه مان می‌آیند و میزان مصرف مشتریان با قبل قابل مقایسه نیست”.
ترس از بی پولی در میان چینی‌ها دیده می‌شود
“گو جیان” یکی از کارگران صنعت نفت و پتروشیمی، با این موضوع موافق است و می‌گوید خوش بینی مصرف‌کنندگان به بازگشت وضعیت به پیش از دوره پاندمی کووید به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. این مرد ۵۴ ساله اهل استان استان شانشی در شرق چین می‌گوید:” میزان مصرف کمتر از قبل است. مردم چین خرید‌های بزرگتر و خرید‌های اضافی را کاهش داده‌اند”.
مصرف پایین مشکلی ثابت برای اقتصاد چین
این شبکه تلویزیونی با اشاره به آن که مصرف پایین کماکان یک مشکل ثابت برای اقتصاد چین باقی مانده آن هم در شرایطی که آن کشور در تلاش برای احیای مجدد تحرک اقتصادی است می‌نویسد:”پکن به دنبال آن است که مصرف کنندگان دوباره پول خرج کنند و هفته گذشته طرح یارانه‌ای را برای اقلام رایج خانگی از دستگاه‌های تصفیه آب و یخچال گرفته تا لپ تاپ و وسایل نقلیه برقی ارائه داد. با این وجود، “یانگ” فروشنده چای می‌گوید که او کماکان نگران خرج کردم زیاد پول است. او می‌گوید:”من از خرج کردن بی فکر پول می‌ترسم. پیش‌تر ممکن بود حاضر می‌شدم برای خرید یک کیف دستی پول خرج کنم، اما اکنون احساس می‌کنم به قدری واضح است که کمتر درآمد دارم که نمی‌توانم مثل گذشته هزینه کنم”.
یک فرد چینی دیگر می‌گوید دستمزد‌ها و درآمد پایین آنان بدان معناست که رکود در مصرف چندان آنان را نگران نمی‌کند. “لی چونیو” یک نظافتچی چینی می‌گوید:” از آنجایی که ما کارگر هستیم درآمد پایینی داریم در نتیجه، ما اصلا به مصرف زیاد فکر نمی‌کنیم”. یانگ موافق این نظر است و می‌گوید جو و حس و حال جاری در چین تیره و تار است. او می‌گوید:”آن چه مردم عادی در چین احساس می‌کنند آن است که پولی ندارند”.
